Ανταρκτική: Ένα αρχαίο τοπίο από ποτάμια αποκαλύφθηκε βαθιά κάτω από τους πάγους

Ανταρκτική: Ένα αρχαίο τοπίο από ποτάμια αποκαλύφθηκε βαθιά κάτω από τους πάγους
Photo: AFP
Καλύπτει μια έκταση περίπου όσο το μέγεθος του Βελγίου ή της αμερικανικής πολιτείας Μέριλαντ.

Μια σημαντική ανακάλυψη για την Ανταρκτική έκανε ομάδα επιστημόνων, τα ευρήματα της οποίας έδειξαν πως κάποτε η νοτιότερη ήπειρος της Γης φιλοξενούσε κάποτε ποτάμια και δάση που έσφυζαν από ζωή.

Χρησιμοποιώντας δορυφορικές παρατηρήσεις και ραντάρ διείσδυσης πάγου, οι επιστήμονες ρίχνουν τώρα μια ματιά στον χαμένο κόσμο της Ανταρκτικής, ανέφερε το Reuters. Οι ερευνητές δήλωσαν την Τρίτη ότι εντόπισαν θαμμένο κάτω από το στρώμα πάγου της ηπείρου ένα τεράστιο αρχαίο τοπίο, γεμάτο κοιλάδες και κορυφογραμμές, που προφανώς διαμορφώθηκε από ποτάμια πριν καταποντιστεί από τους παγετώνες πριν από πολύ καιρό.

Το τοπίο αυτό, που βρίσκεται στην περιοχή Wilkes Land της Ανατολικής Ανταρκτικής και συνορεύει με τον Ινδικό Ωκεανό, καλύπτει μια έκταση περίπου όσο το μέγεθος του Βελγίου ή της αμερικανικής πολιτείας Μέριλαντ. Οι ερευνητές δήλωσαν ότι το τοπίο φαίνεται να χρονολογείται τουλάχιστον πριν από 14 εκατομμύρια χρόνια και ίσως πέρα από τα 34 εκατομμύρια χρόνια πριν, όταν η Ανταρκτική εισήλθε στο βαθύ ψύχος.

«Το τοπίο είναι σαν ένα στιγμιότυπο του παρελθόντος», δήλωσε ο Στιούαρτ Τζέμιεσον, καθηγητής παγετωνολογίας στο Πανεπιστήμιο Durham της Αγγλίας και συν-επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Communications.

«Είναι δύσκολο να γνωρίζουμε πώς μπορεί να έμοιαζε αυτός ο χαμένος κόσμος πριν έρθουν οι πάγοι, αλλά σίγουρα ήταν θερμότερος τότε. Ανάλογα με το πόσο πίσω στο χρόνο πηγαίνουμε, μπορεί να είχαμε κλίμα που κυμαινόταν από το κλίμα της σημερινής Παταγονίας μέχρι κάτι που πλησιάζει περισσότερο το τροπικό. Αρχαία γύρη φοίνικα έχει ανακαλυφθεί από την Ανταρκτική, όχι πολύ μακριά από την ακτή της περιοχής μελέτης μας» πρόσθεσε ο Τζέιμισον.

Ένα τέτοιο περιβάλλον πιθανότατα θα είχε κατοικηθεί από άγρια ζώα, πρόσθεσε ο Jamieson, αν και το αρχείο απολιθωμάτων της περιοχής είναι πολύ ελλιπές για να υποδείξει ποια ζώα μπορεί να το είχαν κατοικήσει.

Ο πάγος πάνω από το αρχαίο τοπίο έχει πάχος περίπου 2,2 χλμ έως 3 χλμ, σύμφωνα με τον επικεφαλής της μελέτης, Νιλ Ρος, καθηγητή πολικής επιστήμης και περιβαλλοντικής γεωφυσικής στο Πανεπιστήμιο του Newcastle στην Αγγλία.

Οι ερευνητές δήλωσαν ότι η γη κάτω από αυτόν τον πάγο είναι λιγότερο γνωστή ακόμη και από την επιφάνεια του Άρη. Είπαν ότι ένας τρόπος για να ξεκλειδώσουν τα μυστήριά του θα ήταν να τρυπήσουν τον πάγο και να πάρουν ένα δείγμα πυρήνα από τα ιζήματα που βρίσκονται από κάτω. Αυτό θα μπορούσε να εξασφαλίσει στοιχεία που αποκαλύπτουν την αρχαία χλωρίδα και πανίδα, όπως έγινε με δείγματα που ελήφθησαν στη Γροιλανδία και χρονολογούνται πριν από 2 εκατομμύρια χρόνια.

Η νέα μελέτη χρησιμοποίησε δορυφορικές παρατηρήσεις της επιφάνειας του πάγου, η οποία σε ορισμένα σημεία ακολουθούσε το περίγραμμα του θαμμένου τοπίου, και δεδομένα ραντάρ διείσδυσης πάγου από αεροπλάνο που πετούσε πάνω από την περιοχή.

Κάποιες προηγούμενες μελέτες έχουν αποκαλύψει αρχαία τοπία κάτω από τον πάγο της Ανταρκτικής, όπως βουνά και υψίπεδα, αν και το τοπίο που ανακαλύφθηκε στη νέα μελέτη ήταν το πρώτο του είδους του.

«Το τοπίο έχει τροποποιηθεί από διάφορες διαδικασίες που επηρεάστηκαν από τα ποτάμια, την τεκτονική και τους παγετώνες κατά τη διάρκεια μιας πολύ μεγάλης περιόδου γεωλογικού χρόνου» υποστήριξε ο Ρος.

Ακριβώς πριν από 34 εκατομμύρια χρόνια, το τοπίο και η χλωρίδα της Ανταρκτικής πιθανότατα έμοιαζαν με τα σημερινά ψυχρά εύκρατα τροπικά δάση της Τασμανίας, της Νέας Ζηλανδίας και της περιοχής Παταγονίας της Νότιας Αμερικής, πρόσθεσε ο Ρος.

Η Ανταρκτική ήταν κάποτε μέρος της υπερήπειρου Γκοντβάνα που περιλάμβανε επίσης τη σημερινή Αφρική, τη Νότια Αμερική, την Αυστραλία, την Ινδική υποήπειρο και την Αραβική Χερσόνησο, αλλά τελικά αποσπάστηκε και απομονώθηκε στο πλαίσιο μιας γεωλογικής διαδικασίας που ονομάζεται τεκτονική των πλακών.

Ο Τζέιμισον δήλωσε ότι οι ερευνητές πιστεύουν ότι όταν το κλίμα της Ανταρκτικής ήταν θερμότερο, τα ποτάμια διέσχιζαν το νεοεντοπισμένο τοπίο προς μια ηπειρωτική ακτογραμμή που δημιουργήθηκε καθώς αποσπάστηκαν οι άλλες χερσαίες μάζες. Όταν το κλίμα ψύχθηκε, είπε ο Jamieson, σχηματίστηκαν κάποιοι μικροί παγετώνες σε λόφους δίπλα στους ποταμούς, με τις κοιλάδες να βαθαίνουν εν μέσω παγετώδους διάβρωσης.

«Στη συνέχεια, το κλίμα ψύχθηκε πιο σημαντικά και αναπτύχθηκε ένα στρώμα πάγου που κάλυψε ολόκληρη την ήπειρο, καταπνίγοντας τους παγετώνες που υπήρχαν προηγουμένως. Όταν συνέβη αυτή η αύξηση των πάγων, οι συνθήκες μεταξύ της βάσης του πάγου και του τοπίου άλλαξαν και έγιναν πολύ ψυχρές – και με αυτόν τον τρόπο δεν ήταν πλέον σε θέση να διαβρώσει το τοπίο μας. Αντιθέτως, το τοπίο διατηρήθηκε, πιθανότατα για 34 εκατομμύρια χρόνια», πρόσθεσε ο Τζέιμισον.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

Πηγή: reuters.com