Ανθεκτικότητα: To «εμβόλιο» για την αντιμετώπιση της κρίσης

Εκτός από την υγειονομική κρίση,  έχει δημιουργήσει την επιτακτική ανάγκη επανασχεδιασμού και επανεξέτασης αξιών, συστημάτων, και κανόνων σε πολλαπλά επίπεδα, κλονίζοντας πολλά από όσα θεωρούσαμε δεδομένα μέχρι σήμερα.

Στον τομέα της οικονομίας και της τόσο εύθραυστης έννοιας της κοινωνικής «ευημερίας», ο επιχειρηματικός κόσμος αγωνιά, καθώς τα προβλήματα και οι προκλήσεις της αγοράς είναι πρωτόγνωρα. Πως λοιπόν μπορεί κάποιος να αντιμετωπίσει το απρόβλεπτο και να χαράξει την αναγκαστική και επιβεβλημένη αλλαγή πορείας και συμπεριφοράς;

Οι CEO και όσοι managers ηγούνται ομάδων, θα πρέπει πρώτα σε ατομικό επίπεδο να ξεπεράσουν τη δική τους σκοτεινή πλευρά, ώστε να μπορέσουν να εμψυχώσουν και να εμπνεύσουν τους ανθρώπους τους, που θα τους ακολουθήσουν χωρίς δισταγμό και φόβο. Τέτοιοι χαρισματικοί ηγέτες καταλαβαίνουν ότι η στροφή σε θεμελιώδεις αξίες χτισμένες σε αλληλοσεβασμό, εμπιστοσύνη και αμοιβαία υποστήριξη, βοηθούν τα στελέχη τους να ξεπεράσουν τους δικούς τους φόβους και τα άγχη τους, επιταχύνουν την επαναφορά στην αποδοτικότητα  και συμβάλλουν στην αναγκαία ευκινησία της επιχείρησης να προσαρμοστεί στις αναπόφευκτες αλλαγές.

Τι κάνουν λοιπόν  αυτοί που κρατούν στα χέρια τους τα ηνία επιχειρήσεων και επηρεάζουν άμεσα και έμμεσα μεγάλο αριθμό ανθρώπων;

• Βλέπουν τα πράγματα όπως είναι, όχι χειρότερα από ό,τι είναι. Έχουν την ικανότητα να κάνουν τους άλλους να βλέπουν ρεαλιστικά μια κατάσταση, όχι όπως έχουν προγραμματιστεί να την βλέπουν, μέσα από το δικό τους πρίσμα. Ξέρουν ότι η επιτυχία δεν είναι μόνο θέμα θετικής σκέψης, αλλά και ευφυίας.
• Διαβλέπουν τα πράγματα πιο ξεκάθαρα από τους άλλους. Μορφοποιούν ένα όραμα στο σήμερα, όσο σκληρές και δύσκολες και αν είναι οι παρούσες συνθήκες, καθώς μπορούν να δουν κάτι στο μέλλον που δεν μπορούν να δουν οι υπόλοιποι.
• Δημιουργούν με τον τρόπο που βλέπουν. Χαράζουν το δικό τους δρόμο, προσαρμόζονται, προσαρμόζουν, αλλάζουν, προσθέτουν αξία και έχουν ευελιξία.
• Η κριτική τους αρέσει – την αποζητούν και έχουν τη δύναμη να πάρουν τα κατάλληλα μέτρα για να αναπροσαρμόσουν τη συμπεριφορά τους αν πεισθούν ότι έτσι χρειάζεται. Σήμερα,  περισσότερο από ποτέ, οι αλλαγές είναι απότομες και οξείες – και κάθε εποικοδομητική κριτική βοηθά στην επιτακτική ανάγκη για διόρθωση πορείας.
• Δεν είναι αρκετό στους ανθρώπους με ηγετικές ικανότητες να φαίνονται καλοί στους άλλους. Θέλουν και μπορούν να είναι καλοί με τους άλλους. Αργά ή γρήγορα, η αυθεντικότητα ξεχωρίζει από την ανειλικρίνεια και τη «θεατρικότητα» της υποκριτικής.
• Έχουν το θάρρος να είναι ειλικρινείς πρώτα με τους εαυτούς τους – έτσι μπορούν να είναι ανοιχτοί σε άλλες απόψεις, έχοντας την ευρύτητα να δέχονται συνεργασίες και συμμετοχή από τις ομάδες τους.
• Κυνηγούν το όραμά που έχει σημασία και νόημα και όχι μόνο γιατί αυτό τους κάνει πλούσιους – Πόσοι άραγε μπορούν να έχουν τόσο πάθος, ώστε να κάνουν άψογα τη δουλειά τους ανεξάρτητα από το ύψος της αμοιβής τους;
• Δεν διστάζουν να εγκαταλείψουν ιδέες που είναι ανέφικτες. Στο τέλος της διαδρομής, υπάρχει μια λεπτή διαχωριστική γραμμή μεταξύ της ελεγχόμενης ήττας και της ευφυούς ανασυγκρότησης πριν τη μεγαλύτερη μάχη.
• Βρίσκουν έξυπνους και ικανούς ανθρώπους που μπορούν να τους βοηθήσουν. Το να μοιράζεσαι είναι μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας ενώ ταυτόχρονα ελαττώνει την αίσθηση της μοναξιάς και απομόνωσης.
• Δεν φοβούνται την αποτυχία, καθώς τα πιο σημαντικά μαθήματα προέρχονται από τη μελέτη των λαθών και των επιλογών μας.

Θεωρητικά εφευρήματα ή απτές συμβουλές;

Αυτά τα στοιχεία σε συνδυασμό με μια έλλειψη φόβου ενάντια στην πιθανή αποτυχία, δημιουργούν ένα πρόσφορο έδαφος για μια πετυχημένη πορεία, καθώς τα πιο σημαντικά μαθήματα τα παίρνουμε αναλύοντας τα λάθη μας.

Ό,τι και αν διαλέξει κάποιος, θα πρέπει τουλάχιστο να αναγνωρίσει στον εαυτό του το δικαίωμα  να νιώσει ευάλωτος και «ανθρώπινος». Η άρνηση των συναισθημάτων οδηγεί σε εσωτερική σύγκρουση,  φόβο και άγχος. ‘Όταν καταφέρουμε να αποδεχθούμε τα συναισθήματά μας (οργή, απογοήτευση, προδοσία, λύπη) σαν φυσιολογικά, θα μας είναι πιο εύκολο να τα επεξεργαστούμε και να τα αντιμετωπίσουμε.

Και έτσι ίσως  μπορέσουμε να επικεντρωθούμε στην επόμενη μέρα και το τι θα κάνουμε γι’ αυτήν, για τους εαυτούς μας και βασικά για τους ανθρώπους που είναι στις ομάδες μας και που χωρίς αυτούς όλα θα ήταν πιο δύσκολα. Μερικές καταστροφικές συγκυρίες μπορεί να αλλάζουν τον ρου της ιστορίας. Μακροπρόθεσμα, κάτι καλό μπορεί να βγει από την κρίση.

 *Η Λήδα Καράμπελα είναι Executive και Leadership Coach, www.yhesitate.com, ledakarabela@gmail.com.