Από τη Μέρκελ στον Σολτς: Τι μπορεί να αλλάξει για Ελλάδα και Τουρκία

Βίκυ Σαμαρά

Η τελευταία επίσημη επίσκεψη της Άνγκελα Μέρκελ στην Αθήνα αποτέλεσε μία ευκαιρία για απολογισμό των ελληνογερμανικών σχέσεων, αλλά και για τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να θέσει την ατζέντα των συζητήσεων που θα έχει με τον επόμενο καγκελάριο της Γερμανίας, που όπως όλα δείχνουν θα είναι ο Σοσιαλδημοκράτης Όλαφ Σόλτς.

Τα δύο θέματα που καίνε την Αθήνα είναι βέβαια πρώτον να υπάρξει επιτέλους στην πράξη αντίδραση της ΕΕ απέναντι στην προκλητικότητα της Τουρκίας και δεύτερον να ξεκινήσει η συζήτηση για ριζική αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας, ώστε η Ευρώπη μετά την πανδημία του κορονοϊού να μην επιστρέψει σε πολιτικές λιτότητας.

Ο πρωθυπουργός άλλωστε μπορεί να εξήρε τη στάση της Άνγκελα Μέρκελ υπέρ της παραμονής της Ελλάδας στην Ευρωζώνη το κρίσιμο καλοκαίρι του 2015, αλλά έριξε και καρφιά για την γερμανικής έμπνευσης εμμονή στη δημοσιονομική αυστηρότητα. Η “μητερούλα” από την πλευρά της επέμεινε στην πάγια άποψη της ότι η Τουρκία παίζει σημαντικό ρόλο ως “κυματοθραύστης” στο προσφυγικό- μεταναστευτικό και ως εκ τούτου αποτελεί πολύτιμο σύμμαχο για την ΕΕ. Ενώ έδειξε ξεκάθαρα ότι για το Βερολίνο το Ταμείο Ανάκαμψης ήταν ένα έκτακτο μέτρο και όχι κάτι που θα μπορούσε να λάβει μόνιμο χαρακτήρα, όπως επιθυμεί η Αθήνα, αλλά και το Παρίσι και άλλες χώρες κυρίως του Νότου.

Η κ. Μέρκελ σημειωτέον ότι παραμένει υπηρεσιακή καγκελάριος μέχρι να σχηματιστεί επιτέλους η νέα γερμανική κυβέρνηση συνεργασίας, η αποκαλούμενη “κυβέρνηση φανάρι”, επομένως ενδέχεται από τη θέση αυτή να χειριστεί και νέα κρίση στην Ανατολική Μεσόγειο, δεδομένου ότι τέλη Νοεμβρίου η Κύπρος ξεκινά γεωτρήσεις και η Τουρκία απειλεί με έρευνες σε περιοχές που έχει συμφωνήσει με το ψευδοκράτος. Ακόμη όμως και όταν αποχωρήσει η “μητερούλα” από την καγκελαρία, θα αλλάξει πραγματικά η πολιτική της Γερμανίας όσον αφορά στην ευρωπαϊκή οικονομική πολιτική, αλλά και απέναντι στην Τουρκία;

Η Αθήνα ποντάρει για το πρώτο στους Σοσιαλδημοκράτες, παρότι ο Σολτς έχει ταχθεί κατά της χαλάρωσης των δημοσιονομικών κανόνων στην Ευρώπη, και για το δεύτερο κυρίως στους Πράσινους, που λογικά θα αναλάβουν και το υπουργείο Εξωτερικών και έχουν ψηλά στην ατζέντα τα θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ενώ είχαν ζητήσει προεκλογικά την απαγόρευση πώλησης γερμανικών υποβρυχίων στην Τουρκία.

Όμως η Τουρκία είναι πολύ σημαντική γεωπολιτικά και οικονομικά για τη Γερμανία για να τη διαγράψει οριστικά από τις προτεραιότητες της. Δεν είναι μόνο το προσφυγικό, στο οποίο αναφέρθηκε πολλάκις κατά τις χθεσινές κοινές δηλώσεις με Μητσοτάκη η Μέρκελ, ούτε το γεγονός ότι όπως επισήμανε η απερχόμενη καγκελάριος στη Γερμανία ζουν πάνω από τρία εκ πολίτες γερμανικής καταγωγής.

“Τις συμβουλές μου προς τον Όλαφ Σολτς δεν τις δίνω ούτως ή άλλως δημοσίως, αλλά πάντως μπορεί κανείς να προβλέψει ότι η Τουρκία και οι σχέσεις με την Τουρκία είναι σημαντικό θέμα”, δήλωσε μάλιστα αινιγματικά η καγκελάριος, η οποία πάντως παραδέχθηκε ότι το ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων επηρεάζει πλέον σημαντικά τις ευρωτουρκικές σχέσεις.

Αναφέρθηκε βέβαια στην ανάγκη σεβασμού στο Διεθνές Δίκαιο, αλλά επέμεινε στο διάλογο, με τον πρωθυπουργό να διαβεβαιώνει ότι εκείνος κάνει τα πάντα για να κρατά τους διαύλους επικοινωνίας ανοιχτούς, αλλά διάλογος δεν μπορεί να γίνει ουσιαστικά όσο η Άγκυρα ανεβάζει την ένταση.

Η κ. Μέρκελ διαμήνυσε επίσης ότι το Ταμείο Ανάκαμψης “δεν θα συνεχιστεί εις το διηνεκές” και υποστήριξε ότι η ευελιξία του Συμφώνου Σταθερότητας δεν είναι και τόσο μικρή.

Βέβαια ακριβώς το γεγονός ότι με το Ταμείο Ανάκαμψης “έσπασε” το μέτωπο των βόρειων χωρών και της Ολλανδίας, δίνει ελπίδες για τη διαπραγμάτευση, η οποία πάντως αναμένεται μακρά και δεν είναι πιθανό να οδηγήσει σε πλήρη κατάργηση του Συμφώνου Σταθερότητας, αλλά σε μία αναδιαμόρφωση του.

Οι ισορροπίες στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χωρίς τη “μητερούλα” θα αλλάξουν και κανείς δεν μπορεί επακριβώς να προβλέψει ποια θα είναι η κατάληξη. Καθοριστική θα είναι η σχέση του επόμενου καγκελαρίου με το Γάλλο Πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν, αλλά και τι θα γίνει στις γαλλικές προεδρικές εκλογές του 2022. Ήδη βέβαια σχηματίζεται μία “συμμαχία του νότου” που θα διεκδικήσει να μην επιστρέψει η ΕΕ σε λιτότητα μετά το 2023. Αλλά μέχρι τότε ο δρόμος είναι όπως αναφέρθηκε μακρύς.

Πηγή: news247.gr