Από τον Ιδιώτη, στον Πολίτη

Από την εμφάνισή μας στη Γη, η πορεία του ανθρώπου χαρακτηρίζεται από σύγκρουση, αλλά και ενίοτε, αρμονική και δημιουργική συνύπαρξη του ατόμου με τους συνανθρώπους του.

Η Ιστορία όμως βρίθει από γεγονότα όπου η ματαιοδοξία και το προσωπικό συμφέρον, μεταξύ των χαρακτηριστικών του Ιδιώτη, κατέστρεψαν πολιτισμούς.

Οι τελευταίες δεκαετίες είδαν την επέλαση του ατομικισμού, του δόγματος του Εγώ, πάνω από το Εμείς, της επίτευξης του προσωπικού στόχου (υλικού και μη) εις βάρος του συνόλου.

Μια υγιής όμως Κοινωνία, δεν ευημερεί με τον τρόπο αυτό. Τρανό παράδειγμα η παρούσα κοινωνικο-οικονομική κρίση της χώρας μας.

Ο Ιδιώτης και τα όσα συνεπάγεται, επισκίασαν την ιδέα της συνεργασίας, της αλληλεγγύης και των ηθικών ιδεωδών.

Η Ελλάδα, αντί να αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση μεταξύ των χωρών του Κόσμου, κατάντησε παράδειγμα προς αποφυγή!

Δυστυχώς, η ενασχόλησή μας με τα κοινά περιορίστηκε στο πως θα περάσω εγώ καλά εις βάρος των συμπολιτών μου, πως θα ρίξω το κράτος, πως θα διοριστώ, θα διορίσω, θα λάβω επιδότηση χωρίς να την δικαιούμαι και άλλα πολλά.

Η κοινωνική μας παιδεία δεν ακολούθησε εξέλιξη αντίστοιχη με των Ευρωπαϊκών και άλλων χωρών. Ακόμα ορμάμε να μπούμε στο μετρό, αγνοώντας για τους υπολοίπους, ακόμα αδιαφορούμε για τους πεζούς που θα τολμήσουν να περάσουν από διαβάσεις, ακόμα κατακρεουργούμε τοίχους, αγάλματα, μνημεία με γκράφιτι και μύρια ακόμα.

Θα μπορούσε κανείς να πει, ότι είμαστε Ιδιώτες, με δικαιώματα Πολίτη!

Η ελευθερία του να εστιάζουμε στα κακώς κείμενα μιας Κοινωνίας, της δικής μας, πηγάζει από την ελπίδα να διορθωθούν, να εξελιχτούμε, να προχωρήσουμε στο επόμενο σκαλί. Εν ολίγοις, να μη μείνουμε στα ίδια!

Είναι γεγονός, πως η οικονομική κατάρρευση της χώρας, έχει λειτουργήσει ως παράγοντας αλλαγής της κοινωνικής μας παιδείας.

Υπάρχει αλληλεγγύη, κοινές δράσεις για την βελτίωση της κατάστασης, εντονότερη και ουσιαστικότερη βοήθεια προς τον πλησίον.

Ποιόν εννοούμε Ιδιώτη;

Στην Αρχαία Αθήνα, χαρακτήριζαν Ιδιώτη αυτόν που δεν συμμετείχε στα κοινά της πόλης, δεν έπαιρνε μέρος στις Συνελεύσεις ούτε αναλάμβανε αξιώματα όπως όφειλε κάθε Έλληνας πολίτης.

Ήταν αδιανόητη η μη συμμετοχή, στα Κοινά. Θεωρείτο οκνηρία και ασέβεια προς το κοινωνικό σύνολο.

Πρωτίστως ήσουν μέλος του κοινωνικού συνόλου και δευτερευόντως άτομο.

Κύριο μέλημά ήταν η κοινωνία. Όποιος δεν συμμετείχε , αντιμετώπιζε αφαίρεση δικαιωμάτων [κοινωνικό θάνατο], ακολουθούσε κατάσχεση της περιουσίας και τέλος εξορία ή θάνατος

Έτσι και η λέξη «ιδιώτης» απέκτησε την έννοια του ηλιθίου [idiot], γιατί φανέρωνε απαξίωση και ανευθυνότητα.

Εκτός από την έννοια της αδιαφορίας, με την πάροδο του χρόνου, προστέθηκαν και οι εις βάρος του κοινωνικού συνόλου, πράξεις, ήτοι υπερβολικός πλουτισμός, απουσία φιλανθρωπικών πράξεων και άλλα.

Ποιόν εννοούμε Πολίτη;

Στις πόλεις της αρχαίας Ελλάδας, το πρωταρχικό κριτήριο ήταν αυτό της καταγωγής, δηλαδή έπρεπε να είχε γεννηθεί από γονείς που ήταν αμφότεροι ελεύθεροι πολίτες – εξ αμφοίν αστών.  Ο ελεύθερος πολίτης είχε πρόσβαση στη διαχείριση της εξουσίας και στη λήψη των αποφάσεων μέσω της συμμετοχής του στα πολιτικά και πολιτειακά θεσμικά όργανα.

Ήταν σαφές, ότι εκτός από τα δικαιώματα, είχε και υποχρεώσεις.

Όφειλε να εργάζεται πρωτίστως για το κοινό καλό και να συνεισφέρει στην πολιτιστική ανάπτυξη της κοινωνίας.

Όπως ανέφερα νωρίτερα, το κοινωνικό σύνολο ήταν σημαντικότερο από το άτομο.

Η αναγνώριση των παραπάνω συντέλεσε στην εύρυθμη λειτουργία και ευημερία των κοινωνιών.

Ο σεβασμός στους συνανθρώπους και η αφοσίωση στους συμπολίτες, δημιούργησε μια ελεύθερη και δυναμική κοινωνία.

Μια κοινωνία είναι υγιής, όταν τα μέλη της κινούνται με γνώμονα το κοινό καλό. Αυτός είναι και ο μόνος ίσως τρόπος να ορθοποδήσει η χώρα μας!