Αποψίλωση δασών και εισαγωγές κακάο στην ΕΕ – Πως επηρεάζονται σοκολάτες, καλλυντικά και φάρμακα;
Στις αλλαγές που έρχονται για την εμπορία του κακάο στην αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το κατά πόσο αυτές μπορούν να ανεβάζουν τις τιμές σε σειρά οικονομικών κλάδων (από τη σοκολάτα, τα καλλυντικά και τα φυτικά φάρμακα) αναφέρεται δημοσίευμα του Bloomberg.
Το BBG μιλά για μια μαζική αλλαγή βρίσκεται σε εξέλιξη και σημειώνει πως από πό τις 30 Δεκεμβρίου, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα απαιτεί από εταιρείες όπως η Cargill, η Ferrero, η Nestle και η Mars να αποδεικνύουν ότι κάθε κόκκος κακάο που εισάγουν στην ήπειρο δεν συνέβαλε στην αποψίλωση των δασών κάπου αλλού.
Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να ανιχνεύεται το κακάο από το λοβό μέχρι το λιμάνι, μια δαπανηρή εντολή για μια βιομηχανία που ήδη ταλανίζεται από τη μείωση της παραγωγής και τις τιμές ρεκόρ για τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης. Χωρίς αποδείξεις δεν υπάρχει πώληση, κάτι που αποτελεί σημαντικό πλήγμα δεδομένου ότι η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος αγοραστής κακάο από την Ακτή Ελεφαντοστού και τη Γκάνα.
«Το πιστόλι στον κρόταφο»
«Μας σημαδεύουν με το πιστόλι στον κρόταφο για να δημιουργήσουμε συστήματα και να ετοιμαστούμε» τόνισε ο Πολ Ντέιβις, πρόεδρος της βιομηχανικής ομάδας European Cocoa Association. «Αναμένουμε διαταραχή για περίπου ένα έως δύο χρόνια, και αυτό θα μπορούσε να σημαίνει υψηλότερες τιμές στην Ευρώπη».
Κάθε αποστολή -σε σακούλες ή χύμα θα πρέπει να αναγράφει τις συντεταγμένες GPS των αγροκτημάτων όπου καλλιεργήθηκε το κακάο, και οι πληροφορίες αυτές πρέπει να μεταφορτωθούν σε μια βάση δεδομένων της ΕΕ. Η Cargill, η Ferrero και η Nestle δήλωσαν ότι αναπτύσσουν τα δίκτυα γεωεντοπισμού τους στην Ακτή Ελεφαντοστού, η οποία προμηθεύει το 44% του παγκόσμιου κακάο.
Καμία από τις εταιρείες με τις οποίες ήρθαν σε επαφή δεν θα έλεγε πόσα δαπανούν για τις προσπάθειές τους και δεν θα συζητούσαν αν οι καταναλωτές θα πληρώσουν τελικά αυτό το κόστος με τη μορφή ακριβότερης σοκολάτας. Είναι επίσης ασαφές αν το βάρος θα πέσει στους αγρότες, οι οποίοι είναι ήδη μεταξύ των φτωχότερων στον κόσμο.
Κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής κλήσης για τα κέρδη της 22ας Φεβρουαρίου, ο διευθύνων σύμβουλος της Nestle, Μαρκ Σνάιντερ, δήλωσε ότι είναι «πολύ σίγουρος» ότι η εταιρεία θα έχει μια αλυσίδα εφοδιασμού χωρίς αποψίλωση των δασών μέχρι την καταληκτική ημερομηνία.
Ωστόσο, ακόμη και ενώ εργάζονται για την εκπλήρωση της εντολής, ορισμένοι πιέζουν το μπλοκ να καθυστερήσει την εφαρμογή, σύμφωνα με τον Πίτερ Φελντ, διευθύνοντα σύμβουλο της Barry Callebaut AG.
«Ο κανονισμός της ΕΕ τέθηκε σε ισχύ και στην πραγματικότητα δεν μίλησε με κανέναν από τους παίκτες του κλάδου. Όλοι οι παίκτες εμπλέκονται με την Επιτροπή της ΕΕ για να πιέσουν για μια μεταβατική περίοδο» σημείωσε ο ίδιος τον περασμένο Νοέμβριο
Ο κανονισμός της ΕΕ για την αποψίλωση των δασών (ή EUDR) καλύπτει επίσης το φοινικέλαιο, τον καφέ, τη σόγια, την ξυλεία και τα βοοειδή, παράγοντες που οδηγούν στην αποψίλωση. Ο νόμος, που εκτείνεται από τον Αμαζόνιο μέχρι την Αφρική και την Ασία, εφαρμόζεται σε πρώτες ύλες καθώς και σε προϊόντα όπως το δέρμα και τα έπιπλα.
Χωρίς αυτόν, περίπου 613.000 στρέμματα δασών θα χάνονταν κάθε χρόνο μέχρι το 2030, εκτιμά το μπλοκ.
Οι κόκκοι που κρίνονται μη συμμορφούμενοι από τις εταιρείες θα πωλούνται πιθανότατα στις ΗΠΑ ή την Ασία – σαφώς μικρότερες και λιγότερο κερδοφόρες αγορές για τους παραγωγούς της Δυτικής Αφρικής.
Εάν η ΕΕ μάθει ότι ένα φορτίο παραβίασε το νόμο, οι κυρώσεις περιλαμβάνουν πρόστιμα, κατάσχεση ή προσωρινή απαγόρευση των συναλλαγών στο μπλοκ. Αυτό δημιούργησε ένα πιεστικό πρόβλημα για τη βιομηχανία. Οι κόκκοι κακάο χρειάζονται περίπου 12-18 μήνες από τη στιγμή της συγκομιδής για να φτάσουν στην Ευρώπη, οπότε η τρέχουσα σοδειά πρέπει να συμμορφωθεί με τον κανονισμό, επειδή θα εκφορτωθεί μετά τις 30 Δεκεμβρίου.
Η αγωνία για τον νόμο περιέβαλε το συνέδριο του Παγκόσμιου Ιδρύματος Κακάο αυτόν τον μήνα στο Άμστερνταμ, όπου μια συνεδρία με θέμα «Οι γνωστοί άγνωστοι του EUDR» ξεχείλισε από ρυθμιστικές αρχές και στελέχη του κλάδου.
Οι παρευρισκόμενοι πίεζαν την υπεύθυνη πολιτικής της Επιτροπής Ζόι Ντρούιλε για λεπτομέρειες σχετικά με την εφαρμογή, αλλά δεν πήραν όλες τις απαντήσεις που ήθελαν.
Η ίδια δεν μπόρεσε να διευκρινίσει πότε θα τεθεί σε λειτουργία ο δικτυακός τόπος EUDR ή ποιον χάρτη αναφοράς θα χρησιμοποιούν οι αρχές για τον διπλό έλεγχο των υποβολών των εταιρειών.
«Υπάρχει μεγάλη ανησυχία μεταξύ των εμπόρων, διότι ο κανονισμός θα δυσκολέψει την είσοδο των φασολιών στην αγορά της ΕΕ», δήλωσε ο Φουάντ Μοχάμεντ Αμπουμπακάρ, επικεφαλής της Ghana Cocoa Marketing Company. «Αυτό θα ωθήσει τις τιμές μόνο προς τα πάνω».
Τα προθεσμιακά συμβόλαια (futures) του Λονδίνου κοστίζουν περίπου 800 δολάρια τον τόνο περισσότερο από εκείνα της Νέας Υόρκης, σύμφωνα με υπολογισμούς του Bloomberg που βασίζονται στα πιο ενεργά συμβόλαια.
Το κακάο είναι υπεύθυνο για το 7,5% της συμβολής της ΕΕ στην παγκόσμια αποψίλωση των δασών.
Ορισμένες εταιρείες παρακολουθούν ήδη τους κόκκους μέσω εθελοντικών προγραμμάτων βιωσιμότητας, αλλά ο νέος νόμος απαιτεί ένα βαθύτερο επίπεδο παρακολούθησης που ξεκινά με τη χαρτογράφηση των συχνά ασαφών ορίων των απομακρυσμένων, μεμονωμένων αγροτεμαχίων.
Στην Ακτή του Ελεφαντοστού, τον μεγαλύτερο παραγωγό κακάο, η εντολή για τη δέουσα επιμέλεια θα είναι δύσκολη. Περίπου το 30% της φυτεμένης έκτασης της χώρας βρίσκεται εντός προστατευόμενων δασών, παρά τους νόμους που το απαγορεύουν, σύμφωνα με ερευνητικό έγγραφο του 2022.
Η επέκταση των καλλιεργειών κακάο συνδέεται με την απώλεια περισσότερων από 890.000 στρεμμάτων δασών από το 2000 έως το 2020, σύμφωνα με τη μελέτη. Αυτό είναι το διπλάσιο του μεγέθους του Λονδίνου.
«Η ΕΕ έχει μπει σε ένα βαθύ τέλμα πολυπλοκότητας που δεν κατανοεί»
Οι επισκέψεις του Bloomberg σε σταθμούς μεταφόρτωσης σε όλη τη νοτιοδυτική Ακτή Ελεφαντοστού στα τέλη του 2023 αποκάλυψαν τις αγκυλώσεις που ενδέχεται να διακόψουν την εφαρμογή του EUDR. Η Ευρώπη προσπαθεί να τιθασεύσει μια αλυσίδα εφοδιασμού που είναι κατακερματισμένη, χαμηλής τεχνολογίας, άτακτη και επιρρεπής στην κατάχρηση από χιλιάδες μικρούς αγρότες και κρυφούς μεσάζοντες.
Το κακάο σήμερα αλλάζει χέρια τουλάχιστον έξι φορές κατά τη διάρκεια της διαδρομής του προς το μπλοκ, και αναμειγνύεται με άλλες παρτίδες σε κάθε βήμα.Ένα πλοίο μεταφοράς χύδην μπορεί να περιέχει κόκκους από περισσότερες από 80.000 φάρμες – και δεν είναι όλες γνωστές στους εμπόρους.
«Η ΕΕ έχει μπει σε ένα βαθύ τέλμα πολυπλοκότητας που δεν κατανοεί», δήλωσε ο Μαρκ Ντόναλτσον, σύμβουλος βιωσιμότητας κακάο.«Το να εντοπίζεις μια σακούλα κόκκους πίσω σε έναν αγρότη είναι δύσκολο να το καταλάβεις».
Στο επίκεντρο η ιχνηλασιμότητα
Η ύπαρξη ενός παράλληλου, παράνομου δικτύου, το οποίο, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της εταιρείας συμβούλων Trase, μπορεί να προμηθεύει έως και το 60% των φασολιών της Ακτής Ελεφαντοστού, περιπλέκει τις προσπάθειες ιχνηλασιμότητας.
Οι τοπικοί μεσάζοντες οδηγούν φορτηγά σε απομακρυσμένα χωράφια, πληρώνουν τους αγρότες σε μετρητά για τη συγκομιδή τους και μεταφέρουν το φορτίο κατευθείαν στις αποθήκες, παρακάμπτοντας εντελώς τα προηγούμενα σημεία ελέγχου.
Οι μεγάλοι έμποροι χρειάζονται αυτή τη λεγόμενη «έμμεση» προμήθεια για να ανταποκριθούν στις παραγγελίες των πελατών τους – και το να γνωρίζουν ποια φασόλια στο φορτηγό προέρχονται από ποιον αγρότη δεν αποτελεί προτεραιότητα.
«Το κακάο που όλοι ισχυρίζονται ότι προέρχεται από προστατευόμενες περιοχές πηγαίνει κάπου και κάποιος το αγοράζει», δήλωσε ο Άλεξ Ασάνβο Assanvo, εκτελεστικός γραμματέας της Πρωτοβουλίας για το Κακάο Ακτή Ελεφαντοστού-Γκάνας.
Πιστεύει ότι τα κυβερνητικά συστήματα θα διασφαλίσουν την τυποποίηση των δεδομένων και την καταμέτρηση όλων των αγροτών.«Οι εταιρείες σπάνια αποκαλύπτουν πόσο μεγάλο μέρος του όγκου τους προέρχεται από έμμεσες πηγές», δήλωσε ο Βαλεντίν Γκουγιέ, ερευνητής στο πανεπιστήμιο UCLouvain του Βελγίου που μελετά τις αλυσίδες εφοδιασμού κακάο.
Ορισμένες το αποφεύγουν. Η Ferrero δεν αγοράζει κακάο έμμεσης προέλευσης και απαιτεί από τους προμηθευτές της να παρέχουν περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με το πού προέρχονται οι κόκκοι τους, δήλωσε η Φλοριάν Εντέ, υπεύθυνη για την ιχνηλασιμότητα.
Η Cargill, ο μεγαλύτερος έμπορος αγροτικών προϊόντων, συνεργάζεται με περίπου 400.000 αγρότες κακάο σε παγκόσμιο επίπεδο, δήλωσε στο Άμστερνταμ ο Μάριν Μόεσμπεργκ, επικεφαλής του τμήματος προμηθειών κακάο.
Η εταιρεία χαρτογραφεί τα αγροτεμάχια στην Ακτή Ελεφαντοστού, δίνει στους αγρότες μοναδικούς κωδικούς QR για να τους σαρώνουν στα κοινοτικά κέντρα και επισημαίνει κάθε σακούλα.
«Ο κίνδυνος είναι πολύ μεγάλος για οποιονδήποτε στην αλυσίδα εφοδιασμού αγοράζει κακάο που δεν μπορεί να εντοπίσει» ανέφερε ο Τζακ Στέιν, συνιδρυτής της συμβουλευτικής εταιρείας βιώσιμων εμπορευμάτων Equipoise.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:
- Το bitcoin πάνω από τα 57.000 δολάρια – Για πρώτη φορά από το τέλος του 2021
- DBRS: Ισχυρό το turn around story της Ελλάδας – Μάστιγα η ακρίβεια της στέγης
Πηγή: Bloomberg.com
