Aπόστολος Αποστολάκης: Ο πρώτος ελληνικός «Μονόκερος», οι επενδύσεις που ξεχωρίζει και η αξιοκρατία των startups
Κεντρικός καλεσμένος στην εκπομπή Business Monitor, στο ραδιόφωνο News 24/7 στους 88,6 ήταν ο Aπόστολος Αποστολάκης, κατά συρροή…επιχειρηματίας, επενδυτής και partner του VentureFriends VC, ενός από τα εννέα ταμεία του EquiFund, το οποίο έχει επενδύσει τα τελευταία χρόνια πάνω από 30 εκατ. ευρώ σε 27 εταιρείες. Ο Απόστολος, ο οποίος βρίσκεται πίσω από πολύ γνωστά «best sellers» της ελληνικής επιχειρηματικότητας, όπως το E-shop, το e-food, το Taxibeat και πολλά ακόμη, μίλησε για όλα στο επιχειρηματικό μαγκαζίνο του FortuneGreece.com.
Αναφέρθηκε στην επενδυτική του δραστηριότητα και στις εταιρείες που έχει ξεχωρίσει από τις πρόσφατες τοποθετήσεις του, όπως η Blueground, για την οποία πιστεύει ότι μπορεί να φτάσει σε αξία το ένα δισ. δολάρια, η Welcome Pickups και η Stasher.
Έκανε μια αναδρομή στη μέχρι τώρα πορεία του και μίλησε για τα μαθήματα που πήρε μέσα από σημαντικές επιχειρηματικές συμφωνίες, ενώ αναφέρθηκε στα σημεία στα οποία επικεντρώνει την προσοχή του, όταν είναι να επενδύσει σε κάποια startup.
Aκόμη ανέφερε ότι τέτοιες εταιρείες, όπως οι νεοφυείς επιχειρήσεις, αποτελούν παράδειγμα αξιοκρατίας και δημοκρατικότητας για τη χώρα, καθώς προχωρούν με δυσκολίες, αλλά με βάση το πλάνο, το όραμα και τη δουλειά των ιδρυτών τους, αλλάζοντας παράλληλα τη ζωή των εργαζόμενών τους.
Ακούστε όλη τη συνέντευξη:
Διαβάστε κάποια χαρακτηριστικά αποσπάσματα:
«Το VentureFriends και σε ποιους επενδύουμε»
Το VentureFriends είναι ένα venture capital fund. Έχουμε «σηκώσει» χρήματα ύψους 50 εκατ. ευρώ για το δεύτερό μας fund το 2018 και συνεχίζουμε αυτό που είχαμε ξεκινήσει το 2016. Επενδύουμε δηλαδή σε startups που έχουν ένα προϊόν και σημειώνουν τα πρώτα τους έσοδα, σε ιδρυτές οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα και τη φιλοδοξία να βγουν εκτός Ελλάδας και να κάνουν διεθνείς εταιρείες στο χώρο της τεχνολογίας. Τα τελευταία τρία χρόνια έχουμε ενισχύσει περίπου 27 εταιρείες, ενώ εμείς σαν VentureFriends έχουμε επενδύσει 32 εκατ. ευρώ και έχουμε βοηθήσει να επενδυθούν συνολικά κοντά στα 80 εκατ. ευρώ σε αυτές τις εταιρείες. Συνεπώς, έχουμε παίξει καταλυτικό ρόλο και λειτουργούμε ως μοχλός, ώστε οι εταιρείες αυτές να μπορέσουν να αντλήσουν επιπλέον κεφάλαια από επενδυτές εκτός Ελλάδας. Επενδύουμε επίσης σε Έλληνες εκτός Ελλάδας, αλλά και σε άτομα που βρίσκονται στο εξωτερικό και έχουν τη διάθεση να αναπτύξουν βασικές λειτουργίες στη χώρα μας, σε τομείς όπως η τεχνολογία, το μάρκετινγκ και το operation. Η λογική πίσω από αυτές τις κινήσεις είναι ότι πρέπει να δημιουργούμε γέφυρες επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης με τους Έλληνες ιδρυτές, που ξεκινούν από την Ελλάδα και συνεχίζουν στο εξωτερικό. Έχουμε βοηθήσει να δημιουργηθούν πάνω από 1.000 θέσεις εργασίας. Κάτι τέτοιο μπορεί να πολλαπλασιαστεί αν έχουμε πιο μεγάλες εταιρείες, καθώς και άλλοι άνθρωποι θελήσουν να ακολουθήσουν αυτό το παράδειγμα.
«Ποιες επενδύσεις έχουμε ξεχωρίσει»
Μια από τις εταιρείες, που δικαιωματικά έχουμε ξεχωρίσει από τις τελευταίες μας επενδύσεις, καθώς έχει μεγαλώσει σε μέγεθος, έσοδα και αριθμό εργαζομένων, είναι σίγουρα η BlueGround, η οποία αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε εννέα πόλεις στον κόσμο, έχει 2.000 διαμερίσματα και μεγαλώνει με σταθερό ρυθμό. Είναι μια εταιρεία real estate, η οποία στην ουσία παρέχει επιπλωμένα διαμερίσματα για διάρκεια μίσθωσης ενός μήνα και πάνω. Απευθύνεται, δηλαδή, σε ανθρώπους που δουλεύουν σε μία χώρα και θέλουν ένα δικό τους χώρο και όχι απλά ένα δωμάτιο ξενοδοχείου. Σαφώς υπάρχουν κι άλλες εταιρείες οι οποίες έχουν πραγματοποιήσει μία πολύ σημαντική εξάπλωση, όπως για παράδειγμα η Welcome Pickups, με παρουσία σε 37 πόλεις στον κόσμο. Πρόκειται για μία παγκόσμια τουριστική startup. Ο τουρισμός είναι η βαριά βιομηχανία στην χώρα μας και θεωρώ ότι θα έπρεπε να έχουμε περισσότερα τουριστικά startups. Σημαντική πορεία καταγράφει και η Stasher, το «AirBnB των αποσκευών», ένα δίκτυο συνεργαζόμενων επιχειρήσεων σε όλη την Ευρώπη όπου μπορείς να αφήσεις τις βαλίτσες σου για λίγες ώρες μετά το checkout στο ξενοδοχείο ή πριν το checkin.
Έχεις δηλώσει για τη Blueground ότι θα μπορούσε να γίνει η πρώτη ελληνική Unicorn, δηλαδή εταιρεία που θα φτάσει σε αξία το ένα δισεκατομμύριο δολάρια. Που το στηρίζεις αυτό;
Πολύ σωστά ναι. Βέβαια πλέον δεν το πιστεύουμε μόνο εμείς, αλλά και ένας πολύ γνωστός επιχειρηματίας και επενδυτής από την Αμερική, ο Κέβιν Ράιαν, ο οποίος πρόσφατα επένδυσε στην Blueground και μπήκε και στο διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας.
Κάτι τέτοιο βέβαια το στηρίζαμε από την αρχή, διότι είδαμε μία εταιρεία, η οποία ενώ πριν από τρία χρόνια είχε παρουσία μόνο στην Αθήνα, κατάφερε να κάνει σωστά όλα τα βήματα, να μεγαλώσει την ομάδα της και να επεκταθεί εκτός Ελλάδος, στην Κωνσταντινούπολη, στο Ντουμπάι και πριν από δύο χρόνια στη Νέα Υόρκη. Αυτή τη στιγμή έχουμε παρουσία στην Αμερική σε έξι πόλεις και πλέον πάνω από το 50% των εσόδων έρχεται από εκεί.
Έχουμε ακούσει ή διαβάσει ότι η τάδε startup σήκωσε τόσες χιλιάδες ευρώ ή εκατομμύρια ευρώ. Τι σημαίνει αυτό; Οι άνθρωποι αυτοί γίνονται πλούσιοι όταν σηκώσουν αυτά τα λεφτά; Δεν υπάρχουν υποχρεώσεις και συνέπειες;
Η αλήθεια είναι ότι ακούγεται πολύ ωραίο να πεις ότι μία εταιρεία σήκωσε π.χ 5 εκατομμύρια ευρώ. Η αλήθεια, όμως, είναι ότι οι αποτιμήσεις αυτές είναι αποτιμήσεις στο χαρτί, υπό την έννοια ότι δημιουργούν κυρίως μεγαλύτερη ευθύνη και στους επιχειρηματίες που πήραν αυτά τα χρήματα, αλλά και στους επενδυτές που τους εμπιστεύτηκαν. Ουσιαστικά κάθε νέος γύρος χρηματοδότησης είναι η ανάληψη μίας νέας υποχρέωσης για επίτευξη ακόμη μεγαλύτερων στόχων. Συνεπώς, οι προσδοκίες μεγαλώνουν και μαζί τους και οι ευθύνες για την επίτευξη τους. Εμείς, δηλαδή, οι επενδυτές αφενός θέλουμε να πάρουμε τα χρήματα μας πίσω, αλλά θέλουμε να δούμε και μία απόδοση.
«Ορόσημο για εμένα το Ε –shop, δεν θα ξεχάσω το Taxibeat»
Γενικά έχουμε δει ότι έχεις παρουσία σε πάρα πολλές εταιρίες, τόσο επιχειρηματικά, όσο και επενδυτικά. Θα ήθελα να πας λίγο πιο πίσω και να μου αναφέρεις ποια περίπτωση δεν πρόκειται ποτέ να ξεχάσεις.
Η αλήθεια είναι ότι δεν πρόκειται να ξεχάσω καμία περίπτωση, διότι κάθε εταιρεία με την οποία έχω ασχοληθεί μου έδωσε ξεχωριστά μαθήματα και εμπειρίες. Στη δική μου πορεία, το E-shop αποτέλεσε ορόσημο, διότι εκεί ανδρώθηκα, έμαθα τι θα πει ηλεκτρονικό επιχειρείν, είδα και τα καλά και τα δύσκολα. Κάτι που δεν γνωρίζει ο κόσμος, είναι ότι περάσαμε από αρκετές δυσκολίες και στο TaxiBeat, μια περίπτωση που μου έδωσε ένα ακόμη μεγαλύτερο μάθημα, γιατί ήταν και το πρώτο εγχείρημα, στο οποίο βγήκαμε εκτός Ελλάδος. Αρχικά «σηκώσαμε» χρήματα από τον πρώτο γύρο επενδύσεων, ενθουσιαστήκαμε, πήγαμε σε τέσσερις χώρες στο εξωτερικό, είδαμε ότι δε μπορούσαμε να τις υποστηρίξουμε όλες, κλείσαμε σε κάποιες και δυσκολευτήκαμε να σηκώσουμε χρήματα στον επόμενο γύρο. Μετά πήγαμε πολύ καλά στο Περού, όμως στο τέλος ήταν δύσκολη η χρηματοδότηση σε πιο μεγάλα ποσά, διότι δεν υπήρχε οικοσύστημα τότε στην Ελλάδα. Συνεπώς, πιστεύω ότι η εταιρεία πουλήθηκε αρκετά χαμηλά σε σχέση με την προοπτική της και τις δυνατότητες που είχε. Κάτι τέτοιο μπορούμε να το διαπιστώσουμε ακόμα και τώρα, που το TaxiBeat βρίσκεται σε άλλες χώρες, όπως στην Κολομβία και στο Μεξικό και μεγαλώνει πάρα πολύ. Τα μαθήματα για μένα ήταν πάρα πολλά, καθώς ήταν η πρώτη φορά που βρέθηκα σε ένα διοικητικό συμβούλιο με ξένους επενδυτές, ώσπου να γίνει πράξη η διεθνής εξάπλωση.
«Τι κοιτάμε σε μια ομάδα για να επενδύσουμε»
Επειδή είμαστε επενδυτές, που επενδύουμε σε αρχικό στάδιο, δηλαδή, έχουμε ένα προϊόν και σχετικά λίγα έσοδα, το πιο σημαντικό πράγμα, από το οποίο ξεκινάμε, είναι η ομάδα. Εξετάζουμε κατά πόσο έχει τις δυνατότητες και το πάθος να υλοποιήσει αυτό που θέλει. Επειδή ξεκινάμε κάτι που στην πορεία σίγουρα θα αλλάξει, είναι σημαντικό να υπάρχει μία ομάδα η οποία είναι ευέλικτη και ανοιχτή σε κάτι τέτοιο. Οι διπλωματικές ικανότητες, η χημεία, αλλά πολύ περισσότερο ο χαρακτήρας, ο οίστρος και η φιλοδοξία είναι απαραίτητα για κάτι τέτοιο.
Ποιος είναι ο πιο εύκολος τρόπος για να επικοινωνήσει κάποιος μαζί σου;
Στο site μας υπάρχει μία φόρμα επικοινωνίας, στην οποία δεχόμαστε πολλά αιτήματα και απαντάμε σε όλα. Μπορεί να μας πάρει κάποιο χρόνο για να το κάνουμε αυτό, επειδή υπάρχει αρκετός αριθμός ανθρώπων οι οποίοι επικοινωνούν μαζί μας, αλλά όλοι θα πάρουν απάντηση, και εμείς με τη σειρά μας θα δώσουμε feedback στην παρουσίαση τους. Αν κάποιος δηλαδή έχει ένα επιχειρηματικό πλάνο και πιστεύει ότι αξίζει μπορεί να επικοινωνήσει μαζί μας. Επίσης, κάνουμε μία φορά το μήνα ένα event, το Startup Tales, όπου μιλούν διάφοροι άνθρωποι του επιχειρείν και της αγοράς.
«Οι εταιρείες τεχνολογίας είναι παράδειγμα αξιοκρατίας και δημοκρατικότητας»
Βλέπουμε ανθρώπους οι οποίοι έχουν αφήσει μία ασφαλή δουλειά για να επιχειρήσουν. Οι εταιρείες τεχνολογίας είναι παραδείγματα αξιοκρατίας, υπευθυνότητας και δημοκρατικότητας. Αν κάποια εταιρεία αξίζει, θα χρηματοδοτηθεί και οι άνθρωποι που είναι σε αυτές τις startups θα προχωρήσουν μόνο αν αξίζουν. Η δημοκρατικότητα έγκειται στο ότι κάποιος μπορεί με την προσωπική του εργασία αν είναι developer ή πωλητής, ακόμη και με μικρό κεφάλαιο να ξεκινήσει κάτι. Κάτι που αξίζει να αναφερθεί είναι ότι μέσα από το οικοσύστημα διευκολύνεται η λεγόμενη «κοινωνική κινητικότητα», που ήταν και ο λόγος που η Αμερική έγινε μία μεγάλη χώρα, καθώς οι άνθρωποι ήξεραν πως θα μπορέσουν με τη δουλειά τους να ανέλθουν κοινωνικά και να κερδίσουν πιο πολλά χρήματα. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα, όχι μόνο εταιρειών που έχουν πουληθεί και οι ιδρυτές τους έχουν βγάλει χρήματα, αλλά και εργαζομένων, οι οποίοι πήγαν νωρίς σε startups, απέκτησαν μετοχική συμμετοχή, όπως π.χ στο Beat, και από την πώληση της εταιρείας στην πορεία άλλαξαν εντελώς τη ζωή τους.
Οι επενδύσεις τελικά είναι μαραθώνιος η σπριντ; Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σου;
Ακόμη κι εμείς κάποιες φορές μπερδευόμαστε. Είναι και σπριντ και μαραθώνιος παράλληλα, έχουμε, δηλαδή, καταλήξει να κάνουμε σπριντ σε πολύ μεγάλη διάρκεια. Αντικειμενικά βέβαια είναι μαραθώνιος. Ο δικός μας ορίζοντας ως επενδυτές αλλά και αυτός όλων όσων στηρίζουμε, είναι τουλάχιστον δεκαετής. Συνεπώς, πρέπει κάποιος να πάει με ένα ρυθμό και να ξέρει ότι θα χρειαστεί μεγάλη προσπάθεια για μεγάλη διάρκεια. Τώρα τα δικά μας άμεσα πλάνα είναι να στηρίξουμε εταιρείες, οι οποίες πάνε να κάνουν το επόμενο βήμα και να μεγαλώσουν πιο πολύ, αλλά παράλληλα κοιτάμε και νέα πρότζεκτς και εταιρείες που θεωρούμε ότι έχουμε μεγάλο περιθώριο ανάπτυξης.
