Απόστολος Αποστολάκος (ΟΚΑΑ): Με σεβασμό στην τροφή ως αγαθό, πολλά μπορούν να αλλάξουν
Ο Οργανισμός Κεντρικών Αγορών και Αλιείας (ΟΚΑΑ ΑΕ) αποτελεί ενεργό μέλος στην «Συμμαχία για τη Μείωση της Σπατάλης Τροφίμων».
Με σύνθημα «η τροφή είναι πολύτιμο αγαθό και ως τέτοιο πρέπει να την αντιμετωπίζουμε», ο οργανισμός ανακοίνωσε ότι εντάχθηκε στην «Συμμαχία για τη Μείωση της Σπατάλης Τροφίμων», συμβάλλοντας, με την τεχνογνωσία που διαθέτει, στην προώθηση καινοτόμων δράσεων που συμβάλουν στη μείωση της σπατάλης των τροφίμων.
Πρόκειται για μια πρωτοβουλία της οργάνωσης «Μπορούμε» και της ΑΒ Βασιλόπουλος, η οποία συνεχώς διευρύνεται και αποκτά πολλαπλασιαστική δυναμική. Τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αριθμεί 55 Συνεργαζόμενα Μέρη και στη συλλογική αυτή προσπάθεια ενώνουν τις δυνάμεις τους δημόσιες αρχές, επαγγελματικοί και επιστημονικοί φορείς, επιχειρήσεις τροφίμων και εστίασης από όλα τα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας, οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών, φορείς της ακαδημαϊκής και ερευνητικής κοινότητας.
Ο Διευθύνων Σύμβουλος του ΟΚΑΑ, κ. Απόστολος Αποστολάκος, απευθύνει έκκληση για τον περιορισμό της σπατάλης τροφίμων από όλους μας. Όπως αναφέρει, «η μείωση σπατάλης τροφίμων θα έχει τεράστια κοινωνικά, περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη για την χώρα. Και για να το πετύχουμε αυτό, χρειαζόμαστε την στήριξη όλων. Με σεβασμό στην τροφή ως αγαθό και τον υπολογισμό των πραγματικών μας αναγκών για τις ποσότητες και τις μερίδες που καταναλώνουμε, πολλά μπορούν να αλλάξουν. Για την παραγωγή των τροφίμων που από απροσεξία πετάμε ξοδεύτηκε ενέργεια, νερό, ανθρώπινη εργασία και μολύνθηκε το περιβάλλον. Όταν αυτά τα τρόφιμα εξοικονομηθούν και δοθούν σε αυτούς που τα στερούνται και τα έχουν πραγματικά ανάγκη, θα σιτισθούν περισσότεροι άνθρωποι. Αν κάνουμε το δικό μας χρέος για τον περιορισμό της σπατάλης τροφίμων, όλα μπορούν να αλλάξουν».
Υπενθυμίζεται ότι ο ΟΚΑΑ υλοποιεί το πρόγραμμα Ηealthy Habits το οποίο είναι εγκεκριμένο από το υπουργείο Παιδείας και εκπαιδεύει μεγάλο αριθμό μαθητών σε θέματα υγιεινής διατροφής, μείωσης της σπατάλης τροφίμων, ανακύκλωσης και υιοθέτησης φιλικών περιβαλλοντολογικών πρακτικών.
Ο κ. Αποστολάκος μιλάει στο Fortune Greece με αφορμή το αφιέρωμα “Care for Food”.
Η ανάγκη για περιορισμό της σπατάλης τροφίμων και για καλύτερη αξιοποίηση των πόρων συνδέονται με την κλιματική αλλαγή και την ανάγκη για πρωτοβουλίες σε όλα τα επίπεδα. Πώς ο ΟΚΑΑ συνεισφέρει σε ένα πιο βιώσιμο μοντέλο στον κλάδο του;
Ο Οργανισμός Κεντρικών Αγορών και Αλιείας (ΟΚΑΑ Α.Ε.) έρχεται σε καθημερινή επαφή με τη διαδικασία δημιουργίας περισσεύματος τροφίμων, το οποίο βγαίνει από την αλυσίδα εμπορικής διαχείρισης και την κρίσιμη στιγμή από προϊόν αξίας, γίνεται πρόβλημα που πρέπει να καταλήξει στα απορρίμματα. Η κλιματική κρίση επηρεάζει διαρκώς την ανθεκτικότητα των προϊόντων και το χρόνο διατήρησης τους. Είναι αξιοσημείωτο πως ένα προϊόν από την έναρξη του καλλιεργητικού του κύκλου μέχρι τη συγκομιδή, την τυποποίηση και τη μεταφορά στις εγκαταστάσεις του ΟΚΑΑ έχει επιβαρυνθεί με το συνολικό κόστος εργασίας και υλικών, τα οποία, αν αυτό το προϊόν δεν πωληθεί, εγγράφονται ως ζημία στο σύνολο του. Και αυτό είναι ένα μόνο μέρος της συνολικής σπατάλης τροφίμων σε ένα κρίσιμο σημείο, στο σημείο εμπορίας χονδρικής, αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Στη σπατάλη τροφίμων «συμμετέχουν» οι παραγωγοί αλλά και οι έμποροι και οι καταναλωτές. Ο ΟΚΑΑ μπορεί να φανεί χρήσιμος στον περιορισμό της σπατάλης τροφίμων σε δύο κατευθύνσεις, με κυριότερη αυτή της δημιουργίας ψυχωμένων υποδομών που θα βοηθήσουν στον περιορισμό της απαξίωσης της ποιότητας των προϊόντων από την κλιματική κρίση. Επιπλέον και ακόμα ουσιαστικότερα να βοηθήσει λόγω του δικού του ρόλου στην εκπαίδευση αγροτών, παραγωγών, εμπόρων και τέλος μαθητών σε όλα τα στάδια, ώστε ο καθένας και αθροιστικά όλοι να συμβάλλουν στον περιορισμό αυτής της σπατάλης.
Συγκεκριμένα ποιες είναι οι πρωτοβουλίες που έχει υιοθετήσει ο οργανισμός, αναφορικά με την επαναχρησιμοποίηση ανακυκλώσιμων υλικών και την ένταξή τους στην κυκλική οικονομία;
Ο Οργανισμός, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, εκπαιδεύει και κατευθύνει με μεγάλη έμφαση τους εμπόρους στον διαχωρισμό των απορριμμάτων στην πηγή και συγκεκριμένα στα καταστήματα χονδρικής στις εγκαταστάσεις του. Αυτό μας δίνει τη δυνατότητα τα οργανικά απορρίμματα να οδηγούνται στην κομποστοποίηση και σταδιακά στις μονάδες βιοαερίου, ενώ τα ανακυκλώσιμα υλικά να κατευθύνονται ανά τύπο υλικού σε μονάδες ανακύκλωσης. Αυτό έως σήμερα θα μπορούσαμε να πούμε ότι βρίσκεται στο στάδιο της εκπαίδευσης και της καθολικής εφαρμογής, ενώ είμαστε σίγουροι πως στο άμεσο μέλλον η καταγραφή, η διαχείριση και η συστηματική διάθεση στην αγορά υλικών προς ανακύκλωση θα εξασφαλίζει όλο και περισσότερο αυξανόμενα έσοδα από τα ανακυκλώσιμα υλικά, τα οποί μέχρι το πρόσφατο παρελθόν θεωρούνταν πρόβλημα.
Aντίστοιχα ποιες είναι οι ενέργειες για τη διαχείριση των απορριμμάτων στις εγκαταστάσεις ευθύνης του και ποια τα αποτελέσματα μέχρι σήμερα;
Για τον Οργανισμό τα απορρίμματα είναι πλέον διακριτά υλικά και επιπλέον αξιοποιήσιμα υλικά. Με αυτόν τον τρόπο έχουν σχεδιαστεί τα προγράμματα καθαριότητας των εγκαταστάσεων του Οργανισμού Κεντρικών Αγορών και Αλιείας αλλά και η μεταφορά των υλικών, διαχωρισμένα πλέον ανά κατηγορία, στα σημεία ανακύκλωσης και αξιοποίησης τους και μάλιστα με ακριβή καταγραφή χρονική και ποσοτική. Στην συνολική προσπάθεια, η οποία είναι καθημερινά βελτιούμενη, ο Οργανισμός έχει επιδείξει αξιόλογες επιδόσεις και δεν είναι μία ή δυο οι φορές που για αυτή την προσπάθεια έχει αναγνωριστεί και επιβραβευθεί ως μία από τις καλύτερες ακολουθούμενες πρακτικές που βοηθούν στον περιορισμό της σπατάλης τροφίμων και στη διαχείριση των ανακυκλώσιμων υλικών.
Πόσο σημαντική είναι η κινητοποίηση των επιχειρήσεων χονδρεμπορίου που δραστηριοποιούνται στις εγκαταστάσεις σας;
Οι επιχειρήσεις είναι οι άνθρωποι που τις απαρτίζουν. Η επιτυχία είναι αποτέλεσμα συνολικής και συστηματικής ανθρώπινης προσπάθειας σε κοινό στόχο. Ο στόχος όμως δεν αρκεί, αν δεν υπάρχει γνώση και μεθοδική εφαρμογή λεπτομερειακών πρακτικών και συστημάτων που θα οδηγήσουν στην επίτευξη του.
Οι επιχειρήσεις έχουν δείξει μία σημαντική και αξιοζήλευτη προσαρμογή και προσαρμοστικότητα τα τελευταία τέσσερα χρόνια και αυτό που είναι απολύτως εμφανές είναι ότι υπάρχει η διάθεση και η βούληση των ίδιων των επιχειρηματιών, αλλά και των στελεχών τους, να αναγνωρίσουν το ρόλο τους στην προστασία του περιβάλλοντος και επίσης να συμβάλλουν στον περιορισμό της σπατάλης τροφίμων.
Στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών σας για βιώσιμη ανάπτυξη, υλοποιείτε το πρόγραμμα «Ηealthy Habits». Πώς προέκυψε η συγκεκριμένη πρωτοβουλία και ποιος ο στόχος της;
Η βιωσιμότητα, που ως όρος έχει μπει στη ζωή μας σχετικά πρόσφατα εδώ στην Ελλάδα, μας βρίσκει θερμούς υποστηρικτές της. Ο ρόλος μας ως επαγγελματίες δεν μπορεί να είναι διαχωρισμένος από τον ρόλο του γονέα ή του συγγενή νέων παιδιών, που έχουν μακρύ υπόλοιπο της ζωής τους μπροστά τους. Εμείς θα πρέπει να τους εξασφαλίσουμε ένα πλανήτη που θα τους δώσει την απαραίτητη και αναγκαία τροφή, αλλά και ένα περιβάλλον αγνότερο και καθαρότερο από ότι εμείς κληρονομήσαμε. Είναι σίγουρο ότι η νέα γενιά είναι πιο εκπαιδευμένη και πιο ενημερωμένη από την δικιά μας και αυτό το καταλαβαίνουμε στις χιλιάδες επισκέψεις μαθητών που έρχονται στις εγκαταστάσεις μας, όπου όχι μόνο μας προσφέρουν τη δική τους διάδραση, αλλά μας βελτιώνουν καθημερινά και μας προσφέρουν με τις εμπειρίες και τις αγωνίες μίας γενιάς που μεγαλώνει σε διαφορετικές συνθήκες από την δικιά μας.
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Οργανισμού Κεντρικών Αγορών και Αλιείας (ΟΚΑΑ ΑΕ), σε συνεργασία με το Open Farm, «Healthy Habits» by OKAA, στοχεύει λοιπόν στην έμπνευση μίας νέας γενιάς, διατροφικά και περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένων ατόμων. Πιο αναλυτικά, το πρόγραμμα προσφέρει εμπειρίες κατάλληλες για τις παραπάνω ηλικίες που αναδεικνύουν τις θετικές διατροφικές συνήθειες, τη μεσογειακή διατροφή και τη σύνδεση της βιώσιμης διατροφής με το περιβάλλον. Οι μαθητές (ανάλογα με την ηλικία τους) συμμετέχουν σε διαδραστικές επισκέψεις στην Κεντρική Λαχαναγορά, με αφηγήσεις παραμυθιών, σεμινάρια, εργαστήρια κηπουρικής, δημιουργικές δραστηριότητες & χειροτεχνίες, εργαστήρια γευσιγνωσίας & μαγειρικής, με στόχο την προώθηση και την κατανόηση της υγιεινής διατροφής, της ομαδικής εργασίας και της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης. Γνωρίζουν έννοιες όπως η μεσογειακή διατροφή, το βιώσιμο αγροδιατροφικό μοντέλο, η εποχικότητα, τα τροφομίλια, το αποτύπωμα άνθρακα και η ενσυνείδητη κατανάλωση, οι πιστοποιήσεις και οι κανόνες ασφάλειας των τροφίμων, αλλά και τρόπους να εφαρμόσουν όσα έμαθαν στην καθημερινότητά τους.
O κλάδος σας έχει σημαντικό εξαγωγικό πρόσημο και αξία που ξεπερνάει τα 700 εκατ. ευρώ. Ποια είναι η επόμενη μέρα για τον ΟΚΑΑ και πώς βλέπετε τον ρόλο του οργανισμού στην ανάπτυξη της αγοράς σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα;
Οι εξαγωγές, που ιδιαίτερα στα τρόφιμα αυξάνονται αλματωδώς τα τελευταία χρόνια, θα έλεγε κανείς ότι είναι το “κρυμμένο” χαρτί της χώρας μας, όπου μέχρι πρότινος δεν διαθέταμε τις ποσότητες, την τυποποίηση, τις μεθόδους marketing, αλλά και τη γνώση των κανόνων των διεθνών αγορών, ώστε να τις προσεγγίσουμε.
Η Ελλάδα διαθέτει περιορισμένη γεωγραφική έκταση, αλλά έχει εξαιρετικό κλίμα, θάλασσες και παρθένα εδάφη που δεν έχουν ακόμη επιβαρυνθεί, κάτι που θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι ένα από τα καλά της μέτριας βιομηχανικής παραγωγής μας. Η ποικιλότητα των εδαφών και ο μεγάλος όγκος νησιών, του ανάγλυφου και της ακτογραμμής μας, δίνει εξαιρετικής ποιότητας προϊόντα. Σε αυτόν τον καινούριο δρόμο που έχει ξεκινήσει στη χώρα μας, να εξάγει τρόφιμα και ιδιαίτερα φρέσκα τρόφιμα από τον πρωτογενή ελληνικό τομέα στο εξωτερικό, ο Οργανισμός μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο. Ο πρώτος είναι ως προπομπός και δείκτης της σωστής κατευθύνσης και ο δεύτερος, ως σύμβουλος με γνώση της συνολικής πορείας του προϊόντος από το χωράφι στο ράφι. Τέλος, ο ΟΑΚΑ μπορεί να συμβάλλει ως ένας αυστηρός κριτής και ελεγκτής σε συνδυασμό με όλες τις υπόλοιπες υπηρεσίες του για την τήρηση της νομοθεσίας, των κανόνων και των ορθών πρακτικών. Είμαστε στην αρχή ενός ζητήματος που εκτιμούμε ότι θα μας απασχολήσει πολύ σοβαρά στο μέλλον και αυτό είναι η ασφάλεια των τροφίμων και οι ακολουθούμενες πρακτικές στην καλλιέργεια και στην εκτροφή, η χρήση των ορθών ζωοτροφών και φαρμακευτικών σκευασμάτων και η φιλική προς το περιβάλλον, βιώσιμη Γεωργία και Κτηνοτροφία.
Κλείνοντας, ως καταναλωτής θα ήθελα να επισημάνω, ότι θα προτιμούσα να γνωρίζω ότι τα προϊόντα που καταναλώνει στο καθημερινό πιάτο της η οικογένεια μου και η μικρή μου κόρη έχουν περάσει από εγκαταστάσεις όπως αυτές του ΟΚΑΑ, που τηρούν τους κανόνες, ελέγχονται, σέβονται το περιβάλλον και τους ανθρώπους.
