Μπέρνι Σάντερς: Ποιος είναι ο άνθρωπος που στριμώχνει την Χίλαρι

Από την Ντέπυ Κουρέλου

«Με την ανάληψη της εξουσίας από τη νέα ελληνική κυβέρνηση, έχουμε την ευκαιρία να σταματήσουμε την κατρακύλα της Ελλάδας, της Eυρωζώνης και του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος στο χάος». Δέκα μέρες αργότερα, η Τζάνετ Γέλεν, πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Federal Reserve), παραλάμβανε ένα παρόμοιο memo:

«Σε μια εποχή τρομακτικής ανισότητας πλούτου, οι συντάξεις των Ελλήνων πολιτών δεν πρέπει να περικοπούν ακόμα περισσότερο, προκειμένου να αποπληρωθούν μερικές από τις μεγαλύτερες τράπεζες και ορισμένοι από τους πλουσιότερους χρηματιστές του κόσμου. Η Ευρώπη πρέπει να βοηθήσει την Ελλάδα να χτίσει μια οικονομία που θα δημιουργεί δουλειά και εισόδημα και όχι περισσότερη ανεργία και δυστυχία». Αποστολέας ήταν ο 75χρονος γερουσιαστής από το Βερμόντ, μέλος της Επιτροπής Προϋπολογισμού του Κογκρέσου, Bernie Sanders. Ο άνθρωπος που τον Απρίλιο του ίδιου χρόνου ανακοίνωνε πως κατέβαινε υποψήφιος διεκδικώντας το χρίσμα για την υποψηφιότητα του Δημοκρατικού Κόμματος στις προεδρικές εκλογές του 2016.

Ως τα μέσα του καλοκαιριού η διαδικασία ήταν παράσταση για έναν ρόλο –κι αυτός άνηκε στην Χίλαρι Κλίντον. Ο αειθαλής, δυναμικός και συνειδητά ανεξάρτητος Bernie Sanders, αντιμετωπίστηκε ως μια γραφική φιγούρα, ως ένας υποψήφιος του 3-4% ο οποίος αργά ή γρήγορα θα αποχωρούσε από την κούρσα. Κυρίως, επειδή αυτοπροσδιορίζεται πολιτικά ως «σοσιαλδημοκράτης», σε μια χώρα που ο σοσιαλισμός και όλα του τα παράγωγα αποτελούσαν -και συνεχίζουν να αποτελούν- ένα από τα μεγαλύτερα ταμπού της πολιτικής ζωής, απόρροια του ψυχρού πολέμου και της φοβικής αντιμετώπισης των κομμουνιστικών και των αριστερών ιδεών.

Από το Μπρούκλιν στον… Λευκό Οίκο (;)

Γέννημα θρέμμα Νεοϋορκέζος, μεγαλωμένος στο Μπρούκλιν, από Πολωνοεβραίο πατέρα, που έχασε όλη του την οικογένεια στο Ολοκαύτωμα, ο Bernie Sanders αναμείχθηκε με το φοιτητικό κίνημα, που φούντωσε κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Βιετνάμ, ενώ σπούδαζε πολιτικές επιστήμες στο Σικάγο. Είχε μακριά μαλλιά, μούσια, φορούσε χοντρά κοκάλινα γυαλιά, διάβαζε Λένιν, Τρότσκι, Μαρξ. Θα μπορούσες να τον πεις και χίπι. Από τους πρωτεργάτες μιας ιδιότυπης διαμαρτυρίας εναντίον του ίδιου του κολλεγίου, οδηγήθηκε πίσω από τα κάγκελα της φυλακής με την κατηγορία της «αντίστασης κατά της αρχής».

Αποφοίτησε το 1964 και την ίδια χρονιά παντρεύτηκε την Deborah Sanders. Μαζί αγόρασαν, έναντι 2,500 δολαρίων, μια καταπράσινη έκταση στο Βερμόντ, κάνοντας πραγματικότητα το όνειρό τους να ζήσουν κοντά στη φύση, χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα. Ο γάμος δεν κράτησε πολύ, και δύο χρόνια αργότερα πήραν διαζύγιο. Σχεδόν, αμέσως, μετά το διαζύγιο του ο Sanders ξεκίνησε δεσμό με την Susan Campbell Mott και για ένα διάστημα έζησαν μαζί στο Sannard, ένα χωριό 200 κατοίκων στο Βερμόντ.

Από αυτή τη σχέση, που ποτέ δεν κατέληξε σε γάμο, ο Sanders απέκτησε, το 1969, έναν γιο, τον Levi Noah Sanders. Λίγα είναι γνωστά για αυτή τη σχέση κι ο ίδιος αρνείται να μιλάει για την προσωπική του ζωή, ιδιαίτερα το παρελθόν του. Με την Mott η σχέση δεν προχώρησε και οι δύο τους μοιράστηκαν την επιμέλεια του γιού τους, κατόπιν μεταξύ τους συνεννόησης. Νοίκιασε ένα μικρό διαμέρισμα στην Maple Street, με ελάχιστα έπιπλα, πολλά βιβλία που συχνά είχαν τον ρόλο επίπλων και ένα παιδικό δωμάτιο.

Κυκλοφορούσε με έναν ταλαιπωρημένο σκαραβαίο και δυσκολευόταν να πληρώσει τους λογαριασμούς του. Έκανε κάποια μεροκάματα ως ξυλουργός και κάποια άλλα ως αρθρογράφος, με αμοιβή 10 σεντ τη σελίδα. Μεγαλώνοντας ο Levi Noah άρχισε να τον αποκαλεί «Bernard» αντί για «μπαμπά». Ο ίδιος συστηνόταν ως ριζοσπάστης, αλλά όχι αριστερός, και σίγουρα όχι πολιτικός αν και συνήθιζε να κάνει δηλώσεις του τύπου: «οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι κι οι φτωχοί φτωχότεροι, ενώ η μεσαία τάξη υποφέρει».

Οι θέσεις του δημοσιεύονται στις εφημερίδες και σύντομα αρχίζει να φιλοξενείται ως αναλυτής σε τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εκπομπές, όχι για αυστηρά πολιτικά θέματα, αλλά για τα δικαιώματα των γυναικών, το σεξ, ακόμα και τον αυνανισμό. Το 1972 και 1974 διεκδικεί μια θέση στη Γερουσία, ως εκπρόσωπος του αριστερού-αντιπολεμικού πολιτικού σχηματισμού Liberty Union. Δυο φορές, επίσης, το 1972 και 1976, βάζει υποψηφιότητα ως κυβερνήτης. Τα ποσοστά του δεν ξεπερνούν το 6%. Ποσοστό, ιδιαίτερα, υψηλό για τον υποψήφιο ενός κόμματος με εμβέλεια αποκλειστικά στο Βερμόντ.

Το 1981 εξελέγη δήμαρχος στην πόλη Μπέρλιγκτον. Ήταν 38 ετών. Στο επινίκιο πάρτι του γνωρίζει την 29χρονη Jane O’Meara, μια διαζευγμένη μητέρα τριών παιδιών και κάτοχο τριών πτυχίων ανθρωπιστικών επιστημών, που έχει ερωτευτεί τον πολιτικό του λόγο. Σύντομα θα ερωτευτεί και τον άντρα. Γίνονται ζευγάρι και τα επόμενα 8 χρόνια ο Sanders συμπεριφέρεται στα παιδιά της σαν να είναι δικά του. Η Jane θέτει το ζήτημα του γάμου, όμως, ο Sanders έχει αντίθετη γνώμη. Χωρίζουν. «Ενώ δεν ήμασταν, πια, μαζί δεν σταμάτησε να είναι μέρος της ζωής των παιδιών. Τους μάθαινε μπέζμπολ, μπάσκετ, σκάκι, έφερνε δώρα τα Χριστούγεννα», θα πει η Jane στο αμερικάνικό People στις 20 Ιανουαρίου. Σήμερα, είναι 27 χρόνια παντρεμένοι και θεωρούνται ένα ισχυρό πολιτικό ζευγάρι, αφού ο Sanders έχει παραδεχτεί δημοσίως πως η Jane είναι μια από τους πολιτικούς του συμβούλους. Ακόμα κι έτσι, όταν ο Sanders, το 1990, κέρδισε μια θέση στην Βουλή των Αντιπροσώπων η Jane αρνήθηκε να μετακομίσει, αμέσως, στην Ουάσιγκτον και παρέμεινε για έξι μήνες στο Βερμόντ. Αναρωτιέστε γιατί; «Η Ουάσιγκτον ήταν ένας εντελώς διαφορετικός κόσμος, όπου όλοι φορούσαν Channel. Ένιωθα πιο βολικά με τους άντρες γερουσιαστές, παρά με τις συζύγους της», θα πει.

Από ο 1990 ο Sanders επανεξελέγη τέσσερις φορές προτού «μετακομίσει» στη Γερουσία το 2006. Το 2012 επανεξελέγη με το εντυπωσιακό ποσοστό, 71% των ψήφων, αφού είχε, σθεναρά, αντισταθεί στην αυτόματη επέκταση των φοροαπαλλαγών Μπους υπέρ των πλουσίων. Η δημόσια αυτή πολιτική σύγκρουση με την πλουτοκρατία και η υποστήριξή του στο κίνημα Occupy τον έκανε γνωστό στο ευρύ αμερικανικό κοινό και η δημοτικότητά του αυξήθηκε ακόμη περισσότερο. Δριμύς επικριτής των οικονομικο-κοινωνικών ανισοτήτων και των αχόρταγων τραπεζιτών της Wall Street, σε μια από τις «τηλεμαχία» του με την Χίλαρι ερωτηθείς ποια είναι η διαφορά του από την Κλίντον, δεν δίστασε να πει «πρώτη διαφορά μας είναι ότι εγώ δεν παίρνω λεφτά από τις τράπεζες. Εμένα δεν με πληρώνει η Goldman Sachs για να μιλάω»… Ο Sandersυποστηρίζει με συνέπεια εδώ και δεκαετίες την καθολική ασφάλιση, τα δικαιώματα των μειονοτήτων, την ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος και την αλλαγή του καθεστώτος προεκλογικής χρηματοδότησης, «που έχει μετατρέψει την αμερικανική Δημοκρατία σε χρηματιστήριο».

Εξίσου μεγάλη συνέπεια έχει επιδείξει όλα αυτά τα χρόνια στο Καπιτώλιο και στην αντιπολεμική του στάση, επικρίνοντας τους μακρινούς πολέμους των Μπους και Ομπάμα και καταψηφίζοντας «αντιτρομοκρατικά» νομοθετήματα, όπως το «PATRIOT Act» και τις μαζικές παρακολουθήσεις της NSA. Υπάρχει βέβαια και ο αντίλογος. Λένε, για παράδειγμα, ότι ο Σάντερς, παρά την αντιπολεμική του ρητορεία ακολούθησε σε μεγάλο βαθμό την κομματική «γραμμή» ψηφίζοντας στο παρελθόν πλήθος από «ύποπτα» νομοθετήματα: για παράδειγμα, είχε καταψηφίσει τους δύο πολέμους στο Ιράκ, το 1991 και το 2002, αλλά αργότερα υπερψήφισε τους παραφουσκωμένους αμυντικούς προϋπολογισμούς για τη διεξαγωγή τους.

Ο πανκ Σάντερς

Τους τελευταίους μήνες κυκλοφορεί στο διαδίκτυο το τραγούδι «Feel the Bern» (λογοπαίγνιο με το burn, δηλ κάτι που καίει– ένα άτυπο προεκλογικό τραγούδι για τον Μπέρνι Σάντερς. «Και τώρα θα σας πω κάτι που κανένας άλλος υποψήφιος δεν έχει το κουράγιο να πει… oι Sex Pistols δεν ήταν πανκ. Ηταν ένα boy band που δημιούργησαν τα καπιταλιστικά γεράκια για να κονομήσουν. Θέλετε πανκ; Ακούστε τους Crass». Η φράση αποδίδεται στον Μπέρνι Σάντερς, πρόκειται, όμως, για ένα από τα εκατοντάδες χιουμοριστικά memes που κυκλοφορούν τις τελευταίες εβδομάδες. Σελίδες στο facebook όπως η Berned in DC (παράφραση του άλμπουμ Banned in DC – απαγορευμένο στην Ουάσινγκτον) απέκτησαν σύντομα χιλιάδες φίλους.

Οπαδοί του Σάντερς άρχιζαν να διασκευάζουν τραγούδια, όπως το «I Wanna Be Sedated» των Ramones, ή έγραψαν καινούργια, με χαρακτηριστικότερο το «Feel the Bern», τα έσοδα του οποίου διατίθενται για την προεκλογική εκστρατεία του Σάντερς. Η σύνδεση του υποψηφίου των Δημοκρατικών με την πανκ σκηνή των ΗΠΑ οφείλεται στο περιοδικό «Vice» που φιλοξένησε ένα ρεπορτάζ που υποστηρίζει ότι ο Σάντερς, ως δήμαρχος στην πόλη Μπέρλινγκτον, δημιούργησε ένα από τα σημαντικότερα στέκια της πανκ των ΗΠΑ. Ήταν η εποχή που διεξαγόταν η τελευταία μεγάλη απεργία εναντίον του Ρέι- γκαν (ανάλογη των ανθρακωρύχων στη Βρετανία της Θάτσερ), από τους αμερικανούς πιλότους και τα μεγαλύτερα ονόματα της αμερικανικής πανκ σκηνής χτυπούσαν με λύσσα την κυβέρνηση του Ρόναλντ Ρέιγκαν.

Με δύναμη από το Χαμσάιρ

Η 9η Φεβρουαρίου ήταν μια περίεργη μέρα. Κανείς δεν περίμενε πως το πάλαι ποτέ ιστορικά κραταιό προπύργιο των Clinton, στο Χαμσάιρ, η Hillary Clinton θα γνώριζε μια βαριά ήττα από το αουτσάιντερ, με ποσοστά 60,4% έναντι 38% . Το αποτέλεσμα δείχνει πως τελικά δεν είναι η ηλικία, ούτε το φύλο αυτά που κάνουν αποδεκτό έναν υποψήφιο, αλλά ο πολιτικός λόγος. Κι αν και η Hillary προσπαθεί να εμφανίζεται ως συνεχίστρια της πολιτικής Obama, ο Sanders στη συνείδηση των Δημοκρατικών ψηφοφόρων είναι ο εγγυητής της δικαιοσύνης, που περιλαμβάνει τον «πόλεμο» ενάντια στην οικονομική ελίτ. Με δηλώσεις όπως: «η φυλάκιση στις ΗΠΑ είναι “μπίζνα”. Στα σοφρωνιστικά δρύματα υπάρχει το καθεστώς της καταναγκαστικής εργασίας που αμείβεται με μόλις 1,25 δολάρια την ώρα» ή «Κανένας άνθρωπος που εργάζεται 40 ώρες την εβδομάδα δε θα πρέπει να ζει στη φτώχεια», έχει καταφέρει να ξεπεράσει τη Hillary Clinton, στην προτίμηση των εκλεκτόρων, όπως δείχνουν τουλάχιστον οι δημοσκοπήσεις. Όμως, η διαδικασία για το χρίσμα είναι ένας μαραθώνιος, που αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Ιούνιο, αν και από τον Μάρτιο, ήδη θα υπάρχουν σαφείς ενδείξεις.

Η δονικιχωτική καμπάνια του Σάντερς ήρθε να ταράξει τα νερά της αμερικανικής πολιτικής. Τα προεκλογικά του σποτάκια είναι ένας ύμνος στην διαφορετικότητα. Μια κανονική αντιρατσιστική καμπάνια. Σε ένα από αυτά πρωταγωνιστεί η γυναίκα του Έρικ Γκάρνερ που δολοφονήθηκε από αστυνομικούς και τώρα μάχεται ενάντια στις διακρίσεις και την αστυνομική αυθαιρεσία. «Θέλω να δω μια Αμερική όπου οι νέοι μαύροι Αμερικανοί θα μπορούν να βγαίνουν ελεύθερα στον δρόμο χωρίς να φοβούνται να μην πυροβοληθούν από την αστυνομία» έχει δηλώσει ο Bernie Sanders.

Θέτοντας φλέγοντα ζητήματα στον προεκλογικό αγώνα και προτείνοντας ριζοσπαστικές λύσεις, ο Sanders έφερε πολλές φορές την Clinton σε δύσκολη θέση καθώς φάνηκε απροετοίμαστη και ανήμπορη να ανταποκριθεί στον πρακτικό του λόγο μέσω του οποίου κατάφερε να αγγίξει τον μέσο Αμερικάνο ψηφοφόρο. Πολύ σύντομα άρχισε να ανεβαίνει στις δημοσκοπήσεις και μέσα σε λίγους μήνες από το 3% ανέβηκε στο 30%. Βασικά, επειδή δεν μοιάζει με «κανονικός» πολιτικός. Είναι αυτό αρκετό για να πάρει το χρίσμα των Δημοκρατικών και να γίνει ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ;

Πηγή: Peoplegreece.com