Μπόλτον: Η κρίση στην Τουρκία θα μπορούσε να τερματιστεί «μέσα σε μια στιγμή»

Η Τουρκία μπορεί να τερματίσει την οικονομική και νομισματική κρίση με την οποία έχει βρεθεί αντιμέτωπη «μέσα σε μια στιγμή», εάν αφήσει ελεύθερο τον αμερικανό ευαγγελικό πάστορα Άντριου Μπράνσον, διαβεβαίωσε κατά τη διάρκεια συνέντευξης που παραχώρησε στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του Λευκού Οίκου, ο Τζον Μπόλτον, ο οποίος παράλληλα προεξόφλησε πως οι δεσμεύσεις για τη χορήγηση ρευστότητας από το Κατάρ δεν θα αρκέσουν για να συνέλθει η τουρκική οικονομία.

Το τουρκικό νόμισμα βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση αφότου η Ουάσινγκτον επέβαλε δασμούς και άλλες κυρώσεις σε αντίποινα για τη συνεχιζόμενη κράτηση του πάστορα Μπράνσον, ο οποίος κατηγορείται για υποστήριξη της οργάνωσης που κατά την Άγκυρα βρισκόταν πίσω από την απόπειρα στρατιωτικού πραξικοπήματος τον Ιούλιο του 2016.

«Κοιτάξτε, η τουρκική κυβέρνηση έκανε μεγάλο λάθος αποφασίζοντας να μην αφεθεί ελεύθερος ο πάστορας Μπράνσον», είπε ο Μπόλτον στο Ρόιτερς κατά τη διάρκεια της συνέντευξης που παραχώρησε στο πρακτορείο στο περιθώριο μιας επίσκεψής του στο Ισραήλ. «Κάθε μέρα που περνάει αυτό το λάθος συνεχίζεται (…). Αυτή η κρίση θα μπορούσε να τελειώσει μέσα σε μια στιγμή, αν (οι Τούρκοι) έκαναν το σωστό ως σύμμαχος στο NATO, χώρα που ανήκει στη Δύση, κι απελευθέρωναν χωρίς όρους τον πάστορα Μπράνσον».

Ερωτηθείς εάν οι ΗΠΑ αμφισβητούν την ιδιότητα της Τουρκίας ως κράτος-μέλος του NATO, ο Μπόλτον δήλωσε: «Δεν τίθεται τέτοιο ζήτημα προς το παρόν. Επικεντρωνόμαστε στον πάστορα Μπράνσον και στους άλλους Αμερικανούς τους οποίους κρατάει ακόμα παράνομα η Τουρκία και περιμένουμε να επιλυθεί αυτό».

Ο εμίρης του Κατάρ ενέκρινε νωρίτερα αυτόν τον μήνα ένα πακέτο βοήθειας ύψους 15 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην Τουρκία, δίνοντας μια ώθηση στην τουρκική λίρα, η οποία έχει απολέσει το 37% της αξίας της φέτος.

Ο Μπόλτον αντιμετώπισε με έντονο σκεπτικισμό την παρέμβαση του εμιράτου αυτού του Κόλπου, που βρίσκεται σε σύγκρουση με ορισμένους από τους πιο στενούς συμμάχους των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, ιδίως τη Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Αίγυπτο. «Νομίζω ότι αυτό που υποσχέθηκε είναι εντελώς ανεπαρκές ώστε να έχει σημαντική επίπτωση στην οικονομία της Τουρκίας. Ασφαλώς δεν βοηθάει, αλλά θα δούμε τι θα βγει στην πραγματικότητα από αυτή τη δέσμευση», πρόσθεσε ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.

Οι αμερικανικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν στο Ιράν είναι πιο αποτελεσματικές από αυτό που αναμενόταν

Οι κυρώσεις που επέβαλαν εκ νέου οι ΗΠΑ στο Ιράν είναι πιο αποτελεσματικές από αυτό που αναμενόταν, αν και συνεχίζεται, όπως επισήμανε, η περιφερειακή δραστηριότητα του Ιράν στην οποία αντιτίθεται η Ουάσινγκτον.

Η κυβέρνηση Τραμπ επέβαλε εκ νέου κυρώσεις αυτόν τον μήνα στο Ιράν μετά την αποχώρησή της από τη διεθνή πυρηνική συμφωνία του 2015 με το Ιράν, η οποία δεν επαρκεί, σύμφωνα με την Ουάσινγκτον, για να στερήσει από την Τεχεράνη τα μέσα που χρειάζεται για την κατασκευή πυρηνικής βόμβας, αλλά ούτε και ως κίνητρο για να σταματήσει το Ιράν την ανάμειξή του στις γειτονικές χώρες στη Μέση Ανατολή.

«Ας είμαι σαφής, η εκ νέου επιβολή των κυρώσεων, πιστεύουμε, έχει ήδη σημαντική επίδραση στην οικονομία του Ιράν και πράγματι στην κοινή γνώμη εντός του Ιράν», δήλωσε ο Μπόλτον.

Η ιρανική οικονομία πλήττεται από υψηλή ανεργία και πληθωρισμό ενώ το νόμισμα του Ιράν, το ριάλ, έχει χάσει τη μισή του αξία από τον Απρίλιο και η εκ νέου επιβολή των κυρώσεων στη χώρα αναμένεται ότι θα επιδεινώσει την κατάσταση.

Χιλιάδες Ιρανοί έχουν διαμαρτυρηθεί τις τελευταίες εβδομάδες για τις μεγάλες αυξήσεις στις τιμές ορισμένων τροφίμων, την έλλειψη θέσεων εργασίας και την κρατική διαφθορά. Οι διαμαρτυρίες για το κόστος ζωής έχουν συχνά μετατραπεί σε αντικυβερνητικές διαδηλώσεις. «Νομίζω ότι οι συνέπειες, οι οικονομικές συνέπειες βεβαίως, είναι πολύ μεγαλύτερες από αυτό που αναμέναμε», σημείωσε ο Μπόλτον.

«Ωστόσο η ιρανική δραστηριότητα στην περιοχή συνεχίζει να είναι φιλοπόλεμη: αυτό που κάνουν στο Ιράκ, αυτό που κάνουν στη Συρία, αυτό που κάνουν με την Χεζμπολάχ στον Λίβανο, αυτό που κάνουν στην Υεμένη, αυτό που έχουν απειλήσει να κάνουν στα Στενά του Ορμούζ», πρόσθεσε.

Τα Στενά του Ορμούζ είναι ένα στρατηγικής σημασίας πέρασμα για τη μεταφορά πετρελαίου. Οι Φρουροί της Επανάστασης του Ιράν απείλησαν να τα κλείσουν αντιδρώντας στα αιτήματα της κυβέρνησης Τραμπ να απαγορευτούν όλες οι ιρανικές εξαγωγές πετρελαίου.

Η Ουάσινγκτον επέβαλε νέες κυρώσεις στο Ιράν τον Αύγουστο, οι οποίες έχουν στόχο το εμπόριό του χρυσού και άλλων πολύτιμων μετάλλων, τις αγορές αμερικανικών δολαρίων και την αυτοκινητοβιομηχανία του. Ο Τραμπ έχει εξάλλου πει ότι οι ΗΠΑ θα επιβάλλουν άλλον έναν γύρο σκληρότερων κυρώσεων τον Νοέμβριο, οι οποίες θα έχουν στόχο τις πωλήσεις πετρελαίου του Ιράν και τον τραπεζικό τομέα.

Η Γερμανία ζήτησε την Τρίτη η Ευρώπη να δημιουργήσει συστήματα πληρωμών ανεξάρτητα από τις ΗΠΑ αν θέλει να διασώσει την ιρανική πυρηνική συμφωνία. Οι ευρωπαϊκές δυνάμεις αγωνίζονται να διασφαλίσουν ότι το Ιράν θα εξασφαλίσει επαρκή οικονομικά οφέλη ώστε να το πείσουν να παραμείνει στη συμφωνία. Αυτό έχει αποδειχθεί δύσκολο, καθώς πολλές ευρωπαϊκές εταιρείες φοβούνται εκτεταμένες χρηματικές ποινές από την κυβέρνηση Τραμπ. Ο γαλλικός πετρελαϊκός όμιλος Total αποσύρθηκε από ένα μεγάλο σχέδιο φυσικού αερίου στο Ιράν.

«Περιμένουμε ότι οι Ευρωπαίοι θα δουν, όπως βλέπουν και οι επιχειρήσεις σε όλη την Ευρώπη, ότι η επιλογή ανάμεσα στο να κάνουν δουλειές με το Ιράν ή να κάνουν δουλειές με τις ΗΠΑ είναι πολύ ξεκάθαρη», επισήμανε ο Μπόλτον.

«Επομένως θα δούμε τι θα γίνει τον Νοέμβριο. Όμως ο πρόεδρος (Τραμπ) έχει καταστήσει πολύ σαφές ότι θέλει τη μέγιστη πίεση στο Ιράν, τη μέγιστη πίεση, και αυτό γίνεται», σημείωσε για να καταλήξει: «Δεν θα πρέπει να υπάρχει ουδεμία αμφιβολία ότι οι ΗΠΑ θέλουν αυτό να επιλυθεί ειρηνικά, αλλά είμαστε πλήρως προετοιμασμένοι για οποιαδήποτε ενδεχόμενο δημιουργηθεί από το Ιράν».

Με τη συμφωνία που είχε συναφθεί μεταξύ του Ιράν και των παγκόσμιων δυνάμεων από την οποία αποσύρθηκαν οι ΗΠΑ αίρονταν οι διεθνείς κυρώσεις που μάστιζαν την ιρανική οικονομία. Σε αντάλλαγμα, το Ιράν είχε αποδεχθεί περιορισμούς στις πυρηνικές του δραστηριότητες, το οποίο αύξανε τον χρόνο που θα χρειαζόταν για να φτιάξει μια πυρηνική βόμβα, αν επέλεγε να το κάνει. Το Ιράν αρνείται ότι έχει τέτοιες προθέσεις.

Η Ρωσία «έχει κολλήσει» στη Συρία ενώ σημείωσε ότι το Ιράν πρέπει να αποχωρήσει από εκεί

Η Ρωσία «έχει κολλήσει» στη Συρία και αναζητεί άλλους να χρηματοδοτήσουν την ανοικοδόμηση της χώρας αυτής μετά τον πόλεμο, περιγράφοντάς το αυτό ως μια ευκαιρία για την Ουάσινγκτον να ασκήσει πιέσεις για να εγκαταλείψουν οι ιρανικές δυνάμεις τη χώρα αυτή.

Ο Μπόλτον δήλωσε επίσης ότι κατά τις επαφές των ΗΠΑ με τη Ρωσία δεν έχει υπάρξει κάποια συνεννόηση όσον αφορά τους βομβαρδισμούς των δυνάμεων της Δαμασκού κατά των ανταρτών στην επαρχία Ιντλίμπ. Ωστόσο ο ίδιος προειδοποίησε κατά οποιασδήποτε χρήσης χημικών ή βιολογικών όπλων εκεί.

Υπό την κυβέρνηση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, οι ΗΠΑ επιδιώκουν να αποδεσμευτούν από τη Συρία, όπου η προηγούμενη κυβέρνηση των ΗΠΑ ανέπτυξε στρατιωτικές δυνάμεις και προσέφερε περιορισμένη υποστήριξη στις ανταρτικές κουρδικές δυνάμεις παρά τις αντιρρήσεις της Τουρκίας, συμμάχου τους στο ΝΑΤΟ.

Ο Μπόλτον παρέκαμψε ερώτηση για το αν τα μέτρα αυτά θα συνεχιστούν, σημειώνοντας ότι η παρουσία των ΗΠΑ στηρίζεται σε αντικειμενικά κριτήρια.

«Τα συμφέροντά μας στην Συρία είναι να ολοκληρωθεί η καταστροφή της επικράτειας του χαλιφάτου του Ισλαμικού Κράτους, να αντιμετωπιστεί η συνεχιζόμενη απειλή της τρομοκρατίας του Ισλαμικού Κράτους και να αντιμετωπιστεί η ανησυχία για την παρουσία ιρανικών πολιτοφυλακών και τακτικών δυνάμεων», δήλωσε στη συνέντευξή του.

«Και αυτά είναι τα ζητήματα που μας κρατάνε εκεί», πρόσθεσε.

Η Ρωσία, η μεγάλη δύναμη που υποστηρίζει τον Σύρο πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ, δηλώνει ότι είναι προσηλωμένη στην καταπολέμηση των μαχητών του Ισλαμικού Κράτους, αλλά είναι πιο επιφυλακτική όσον αφορά την ανάμειξη του Ιράν, της άλλης ξένης δύναμης που ενισχύει τη Δαμασκό.

Ο Μπόλτον σημείωσε ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος συνάντησε τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ στο Ελσίνκι στις 16 Ιουλίου, δήλωσε στις ΗΠΑ ότι η Μόσχα δεν μπορεί να αναγκάσει τους Ιρανούς να εγκαταλείψουν τη Συρία.

«Αλλά μας είπε επίσης ότι το δικό του συμφέρον και αυτό του Ιράν δεν είναι ακριβώς το ίδιο. Επομένως θα του μιλήσουμε οπωσδήποτε για τον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν», σημείωσε ο Μπόλτον, ο οποίος θα συναντηθεί με τον Ρώσο ομόλογό του Νικολάι Πατρούσεφ στη Γενεύη αύριο.

«Θα δούμε τι μπορούμε να συμφωνήσουμε εμείς και οι άλλοι για την επίλυση της σύγκρουσης στη Συρία. Αλλά η μία προϋπόθεση εκεί είναι η απόσυρση όλων των ιρανικών δυνάμεων πίσω στο Ιράν», πρόσθεσε.

Η Ουάσινγκτον ασκεί επιρροή στις συνομιλίες της με τη Μόσχα επειδή «οι Ρώσοι έχουν κολλήσει εκεί αυτήν τη στιγμή», σχολίασε ο Μπόλτον. «Και δεν νομίζω ότι θέλουν να είναι κολλημένοι εκεί. Νομίζω ότι η φρενήρης διπλωματική δραστηριότητά τους στην Ευρώπη δείχνει ότι θα ήθελαν για παράδειγμα να βρουν κάποιον άλλον να αναλάβει το κόστος της ανοικοδόμησης της Συρίας -την οποία μπορεί να ή να μην επιτύχουν να κάνουν», συμπλήρωσε.

Η περιοχή της Ιντλίμπ, καταφύγιο για τους αμάχους και τους αντάρτες που έχουν εκτοπιστεί από άλλες περιοχές της Συρίας, όπως και για ισχυρές τζιχαντιστικές δυνάμεις, επλήγη από ένα κύμα αεροπορικών επιδρομών και βομβαρδισμών αυτόν τον μήνα, σε ένα πιθανό προοίμιο μιας μεγάλης κλίμακας επιχείρησης των κυβερνητικών δυνάμεων.

Στην ερώτηση αν υπάρχει κάποια συννενόηση μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας για μια τέτοια επιχείρηση, ο Μπόλτον απάντησε: «Όχι. Αλλά ανησυχούμε πολύ όσο βλέπουμε την στρατιωτική κατάσταση και θέλουμε να είμαστε απολύτως σαφείς προς τον Άσαντ ότι περιμένουμε πως δεν θα γίνει καμία χρήση χημικών όπλων ή βιολογικών όπλων αν υπάρξουν επιπρόσθετες στρατιωτικές εχθροπραξίες στην Ιντλίμπ».

Τον Απρίλιο, η κυβέρνηση Τραμπ συσπείρωσε έναν συνασπισμό αμερικανικών, γαλλικών και βρετανικών δυνάμεων για να επιτεθούν σε εγκαταστάσεις της συριακής κυβέρνησης που είχαν σχέση με την παραγωγή χημικών όπλων, έπειτα από χημική επίθεση που σκότωσε δεκάδες ανθρώπους στην περιοχή της Ντούμα.

Η Δαμασκός, υποστηριζόμενη από την Ρωσία, αρνήθηκε ότι έκανε χρήση χημικών.

Στην ερώτηση με ποιον τρόπο αναμένεται να απαντήσουν οι ΗΠΑ αν υπάρξει μια χημική ή βιολογική επίθεση στην Ιντλίμπ, ο Μπόλτον απάντησε μονολεκτικά: «Σκληρά».