Μπορεί η Ευρώπη να αντικαταστήσει τις ΗΠΑ στην Ουκρανία;
Οι επιθέσεις του Ντόναλντ Τραμπ κατά της Ουκρανίας αναγκάζουν τις ευρωπαϊκές χώρες να σκεφτούν το αδιανόητο: Οι ΗΠΑ μπορεί να σταματήσουν να εξοπλίζουν το Κίεβο. Ωστόσο, τόσο ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι όσο και στρατιωτικοί αναλυτές πιστεύουν ότι, παρόλο που η απώλεια της υποστήριξης των ΗΠΑ θα αποτελέσει σοβαρό πλήγμα και θα επηρεάσει τις παραδόσεις βασικών όπλων, η Ουκρανία, με τη στήριξη των Ευρωπαίων συμμάχων της, θα μπορέσει να συνεχίσει να μάχεται για πολλούς μήνες.
Οι κυβερνήσεις σπεύδουν να δώσουν διπλωματική και στρατιωτική υποστήριξη στην Ουκρανία. Περισσότεροι από δώδεκα ηγέτες βρέθηκαν στο Κίεβο τη Δευτέρα, ενώ πολλοί άλλοι συμμετείχαν εικονικά, και η ΕΕ εργάζεται για ένα πακέτο στρατιωτικής βοήθειας αξίας τουλάχιστον 20 δισ. ευρώ. Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας, Ντμίτρο Κουλέμπα, δήλωσε στο POLITICO: «Ο πιο ισχυρός μοχλός πίεσης που έχει ο Τραμπ είναι να μη μας παραδώσει όπλα. Κατά την άποψή μου, έχουμε έξι μήνες πριν αρχίσουμε πραγματικά να αισθανόμαστε την έλλειψη όπλων στην πρώτη γραμμή.»
Υπάρχει λόγος ανησυχίας για τις προθέσεις των ΗΠΑ
Τον μήνα που μεσολάβησε από την ορκωμοσία του ως Προέδρου των ΗΠΑ, ο Τραμπ έχει εμπλακεί σε ειρηνευτικές συνομιλίες με τη Ρωσία (χωρίς να συμβουλευτεί τους συμμάχους), έχει ψευδώς ισχυριστεί ότι η Ουκρανία ξεκίνησε τον πόλεμο, αποκάλεσε τον Ζελένσκι δικτάτορα που εξαπάτησε τις ΗΠΑ και τώρα ανατρέπει δεκαετίες αμερικανικής πολιτικής προς τους συμμάχους της. Η Ευρώπη έχει παρατηρήσει αυτές τις κινήσεις.
Ο Φρίντριχ Μερτς, ο συντηρητικός υποψήφιος που είναι ο επόμενος καγκελάριος της Γερμανίας, δήλωσε ότι θέλει η Ευρώπη να αποκτήσει πλήρη «ανεξαρτησία» από τις ΗΠΑ στον τομέα της άμυνας. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η αμερικανική βοήθεια είναι πολύ σημαντική. Όταν το Κογκρέσο αρνήθηκε να εγκρίνει περισσότερη βοήθεια για το Κίεβο πριν από περισσότερο από ένα χρόνο, ο ουκρανικός στρατός αντιμετώπισε ελλείψεις πυρομαχικών και αεράμυνας, επιτρέποντας στη Ρωσία να εκμεταλλευτεί την κατάσταση κατά μήκος των μετώπων. Όταν η Ουκρανία έχασε τον έλεγχο της στρατηγικής πόλης Αβντίιβκα τον Φεβρουάριο, ο Ζελένσκι απέδωσε την ήττα σε «τεχνητό έλλειμμα» οβίδων.
Η κατάσταση στο πεδίο της μάχης
Η Ουκρανία διαθέτει τον μεγαλύτερο στρατό στην Ευρώπη, εκτός από τη Ρωσία, με 980.000 στρατιώτες, όπως δήλωσε ο Ζελένσκι νωρίτερα φέτος. Επιτηρεί περισσότερα από 1.500 χιλιόμετρα απέναντι στα ρωσικά στρατεύματα, καθώς και περίπου 400 τετραγωνικά χιλιόμετρα στην περιοχή Κουρσκ της Ρωσίας. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν θέλει να επεκτείνει τον ρωσικό στρατό κατά 180.000 στρατιώτες, φτάνοντας τους 1,5 εκατομμύριο. Το Κρεμλίνο έχει επίσης λάβει βοήθεια στην περιοχή Κουρσκ από χιλιάδες στρατιώτες της Βόρειας Κορέας.
Ωστόσο, χωρίς εξωτερική βοήθεια, η Ουκρανία θα είχε καταρρεύσει απέναντι στη Ρωσία εδώ και πολύ καιρό. Η Ουκρανία σχεδιάζει να δαπανήσει 2,2 τρισεκατομμύρια χρίβνια (50 δισ. ευρώ), δηλαδή περίπου το 26% του ΑΕΠ της, για άμυνα και ασφάλεια το επόμενο έτος.
Σύμφωνα με δεδομένα του Ινστιτούτου Kiel, από τον Φεβρουάριο του 2022 μέχρι το τέλος του 2024, οι ΗΠΑ ξόδεψαν 64 δισ. ευρώ για στρατιωτική υποστήριξη στην Ουκρανία, ενώ η Ευρώπη —συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου και της Νορβηγίας— συνέβαλε σχεδόν 62 δισ. ευρώ.
Ένας πόλεμος χωρίς την Ουάσινγκτον
Τι θα συμβεί αν σταματήσει η βοήθεια από τις ΗΠΑ; Η αποχώρηση των ΗΠΑ θα στερήσει από την Ουκρανία περίπου τα μισά από τα όπλα της, καθώς και πολλά από τα πιο αποτελεσματικά της όπλα, σύμφωνα με τον Μπεν Μπάρι από το IISS.
Κάποια αμερικανικά συστήματα, όπως τα άρματα Abrams, θα αντικατασταθούν από ευρωπαϊκά, όπως τα Leopards. Ωστόσο, ο Λιθουανός Υπουργός Εξωτερικών, Κεστούτις Μπουντρίς, δήλωσε ότι υπάρχει «ορισμένος εξοπλισμός που η Ευρώπη δεν μπορεί να αντικαταστήσει» και ότι «θα χρειαστούμε χρόνο για να το αντιμετωπίσουμε».
Παρά τις προσπάθειες της Ευρώπης να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες και την εγχώρια παραγωγή πυρομαχικών, η απώλεια των ΗΠΑ θα δημιουργήσει κενό.
«Οι Ευρωπαίοι έχουν το πολύ έξι μήνες για να ανταποκριθούν», δήλωσε η Ουκρανή βουλευτής Ιβάνα Κλιμπούς. Παρά τις δυσκολίες, ο Ζελένσκι επιμένει ότι οι δυνάμεις του θα κρατήσουν τις θέσεις τους, ανεξάρτητα από τις αποφάσεις του Τραμπ.
Ωστόσο, παρά τη θαρραλέα στάση, η Ουκρανία επιθυμεί απεγνωσμένα τη συνεχιζόμενη στήριξη των ΗΠΑ.
