Μπορεί ο Τραμπ να γυρίσει το ρολόι πίσω και και να ξαναφέρει τη βιομηχανία στις ΗΠΑ;
Η φιλόδοξη πολιτική των δασμών της διοίκησης Τραμπ, η οποία αποσκοπεί στην αναβίωση των θέσεων εργασίας στη βιομηχανία στις ΗΠΑ, έχει πυροδοτήσει μια έντονη συζήτηση: Μπορεί η χώρα να γυρίσει πραγματικά το ρολόι πίσω σε δεκαετίες εξαγωγής παραγωγής; Διερωτάται το Statista. Ο τομέας της αμερικανικής βιομηχανίας, που κάποτε αποτελούσε τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας, τώρα αντιπροσωπεύει μόνο ένα μικρό ποσοστό του εργατικού δυναμικού, με πολλούς Αμερικανούς να έχουν στραφεί σε θέσεις υψηλότερης αμοιβής, βασισμένες σε γνώσεις, στον τομέα των υπηρεσιών. Παρ’ όλα αυτά, η υπόσχεση να επαναφέρει τις θέσεις εργασίας σε εργοστάσια θέτει κρίσιμα ερωτήματα για τη βιωσιμότητα μιας τέτοιας ανατροπής τον 21ο αιώνα.
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι Αμερικανοί δεν επιθυμούν να επιστρέψουν στις βιομηχανικές θέσεις εργασίας. Ακόμα κι αν υπήρχε ενδιαφέρον, η πραγματικότητα είναι ότι οι απαιτήσεις τους για μισθούς καθιστούν οικονομικά ανέφικτο για τις αμερικανικές εταιρείες να επιστρέψουν στην παραγωγή σε μεγάλη κλίμακα. Με απλά λόγια το κόστος εργασίας στις ΗΠΑ έχει ξεπεράσει τα επίπεδα που μπορούν να αντέξουν οι εταιρείες σε σύγκριση με τα φθηνότερα κέντρα παραγωγής στο εξωτερικό.
Ενώ είναι αναμφισβήτητα σημαντικό να διατηρηθεί μια εγχώρια βιομηχανική βάση, ειδικά στους τομείς της υψηλής τεχνολογίας και της άμυνας, η επιστροφή στη μαζική παραγωγή αγαθών—είτε πρόκειται για υφάσματα, είτε για ηλεκτρονικά, είτε για καταναλωτικά προϊόντα—φαίνεται σαν ένα βήμα πίσω.
Για δεκαετίες, οι ΗΠΑ έχουν επωφεληθεί από την παγκοσμιοποίηση και την φθηνή εργασία στο εξωτερικό, που επέτρεψε στις εταιρείες να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους, ενώ ταυτόχρονα διατηρούσαν τις τιμές των καταναλωτικών αγαθών χαμηλές. Αυτό το φαινόμενο της εξαγωγής της παραγωγής έχει επίσης επιτρέψει στη χώρα και στους εργαζόμενους της να στραφούν από την χειρωνακτική εργασία με χαμηλούς μισθούς σε πιο αμειβόμενες θέσεις στον αναπτυσσόμενο τομέα των υπηρεσιών.
Ο πληθωρισμός του αυγού του… Κολόμβου
17/04/2025Πράγματι, η οικονομική ιστορία υποστηρίζει την άποψη ότι καθώς οι χώρες αναπτύσσονται, οι οικονομίες τους γίνονται ολοένα και περισσότερο προσανατολισμένες στις υπηρεσίες. Αυτό ισχύει απολύτως για τις ΗΠΑ, μία από τις πιο ανεπτυγμένες χώρες στον κόσμο, η οποία έχει εξελιχθεί σε μια οικονομία που βασίζεται στις υπηρεσίες. Σύμφωνα με τα δεδομένα του Γραφείου Στατιστικής Εργασίας των ΗΠΑ, περισσότερο από το 70% των θέσεων εργασίας στον ιδιωτικό τομέα σήμερα ανήκουν στον τομέα των υπηρεσιών, ενώ οι θέσεις εργασίας που σχετίζονται με την παραγωγή αγαθών αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 15% του εργατικού δυναμικού.
Το ποσοστό των θέσεων εργασίας στον τομέα της βιομηχανίας σε σχέση με το σύνολο της απασχόλησης στις ΗΠΑ, σύμφωνα πάντα με το Statista, μειώθηκε σταδιακά από πάνω από 30% το 1950 στο 8% το 2024. Αυτό που είναι ενδιαφέρον είναι ότι αυτή η μείωση φαίνεται να έχει σταθεροποιηθεί τα τελευταία χρόνια. Από το 2010 έως το 2024, το ποσοστό των θέσεων εργασίας στη βιομηχανία μειώθηκε από 8,9% σε 8,0%, μια πιο αργή μείωση σε σχέση με την απότομη πτώση των προηγούμενων 15 ετών, όταν το ποσοστό μειώθηκε από σχεδόν 15% σε 8,9%. Στο τέλος του περασμένου έτους, υπήρχαν περίπου 12,8 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στον τομέα της βιομηχανίας στις ΗΠΑ, σε σύγκριση με 114 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στον τομέα των υπηρεσιών.
Δύο βασικοί παράγοντες εξηγούν αυτή τη μακροχρόνια αλλαγή: η αύξηση της παραγωγικότητας και η παγκοσμιοποίηση. Καθώς το κεφάλαιο και τα αγαθά άρχισαν να ρέουν ελεύθερα πέρα από τα σύνορα, έγινε φθηνότερη η παραγωγή αγαθών σε μέρη του κόσμου με χαμηλότερο κόστος εργασίας και η εισαγωγή τους στις ΗΠΑ. Έτσι, οι ΗΠΑ άρχισαν να απομακρύνονται από την παραγωγή αγαθών και η Κίνα ανέλαβε τον ρόλο της παγκόσμιας βιομηχανικής ατμομηχανής, παράγοντας τα πάντα, από κινητά τηλέφωνα μέχρι τηλεοράσεις. Εν τω μεταξύ, οι αμερικανικές εταιρείες μετέφεραν την παραγωγή τους στο εξωτερικό, αναδιαμορφώνοντας την αγορά εργασίας της χώρας.
Οπότε η επιστροφή κάποιων τομέων παραγωγής στις ΗΠΑ είναι κρίσιμη για στρατηγικές βιομηχανίες, η προσπάθεια να αναστραφεί η μακρόχρονη οικονομική μετάβαση προς την υπηρεσία δεν είναι μόνο δύσκολη, αλλά και αμφίβολη όσον αφορά τη βιωσιμότητά της. Η μετατόπιση από τη βιομηχανία καθοδηγήθηκε από δομικές αλλαγές στην παγκόσμια οικονομία και την αύξηση της παραγωγικότητας στον τομέα των υπηρεσιών.
