Πώς θα μπει η Αθήνα στο κλαμπ των «έξυπνων» πόλεων

Οι «έξυπνες πόλεις» έχουν γίνει το μεγάλο στοίχημα των κυβερνήσεων των περισσότερων χωρών, με τους μεγαλύτερους Δήμους να έχουν αγκαλιάσει αυτή τη προσπάθεια τα τελευταία χρόνια. Τι σημαίνει, όμως, «έξυπνη πόλη»; Δεν υπάρχει μια συγκεκριμένη απάντηση. Η έννοια διαφέρει ανά πόλη, ανάλογα με το επίπεδο ανάπτυξης και τις δομές που μπορεί να διαθέτει.

Βασικός στόχος είναι η δημιουργία μιας πόλης  που θα διαθέτει τις βασικές υποδομές, ώστε να παρέχει μια αξιοπρεπή ποιότητα ζωής στους πολίτες της, ένα καθαρό και βιώσιμο περιβάλλον και παράλληλα θα προωθεί την εφαρμογή «έξυπνων» λύσεων.

Οι Δήμαρχοι κάνουν λόγο για χρήση αισθητήρων, ώστε να μπορούν για παράδειγμα να ελέγχουν ασύρματα τη κίνηση στους δρόμους και τα σήματα κυκλοφορίας στοχεύοντας στη μείωση του κόστους ενέργειας και παροτρύνουν τις επενδύσεις πάνω στον τομέα, αλλά και στη διευκόλυνση της ζωής ανθρώπων με προβλήματα όρασης φερ’ επείν.

Άλλα παραδείγματα περιλαμβάνουν τη χρήση αισθητήρων για την παρακολούθηση του δικτύου νερού για διαρροές (και ως εκ τούτου τη μείωση του κόστους επισκευής), ή την παρακολούθηση της ποιότητας του αέρα για τα υψηλά επίπεδα ρύπανσης. Επίσης οι αισθητήρες πάρκινγκ αναμένεται να βάλουν «τέλος» στη ταλαιπωρία χιλιάδων οδηγών στις μεγαλουπόλεις και η λίστα δε σταματά.

Τομείς όπως αυτοί του ICT και του IoT περνούν στη πρώτη γραμμή, επιχειρηματίες και επιστήμονες επιδίδονται στην εξεύρεση των βέλτιστων λύσεων και κυβερνήσεις και ΜΚΟ προσπαθούν να υιοθετήσουν εκείνα τα μοντέλα που θα κάνουν τη πόλη τελικά πιο αποτελεσματική, έξυπνη και… ευχάριστη!

Τι είναι, λοιπόν, «χοντρικά» μια «έξυπνη πόλη»;  Μια πόλη εξοπλισμένη με τις βασικές υποδομές για να δώσει μια αξιοπρεπή ποιότητα ζωής, καθώς και ένα καθαρό και βιώσιμο περιβάλλον μέσω της εφαρμογής έξυπνων λύσεων.

Οι «έξυπνες» πρωταθλήτριες

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο η Βαρκελώνη κατέχει τη πρωτιά και ανοίγει το δρόμο για τις υπόλοιπες μητροπόλεις. Στη πόλη της Καταλονίας θα δει κανείς πάρκα εξοπλισμένα με έξυπνα συστήματα ύδρευσης: αισθητήρες μετρούν την υγρασία του εδάφους, ενώ οι εργαζόμενοι στη συντήρηση των κήπων αναλύουν τα δεδομένα μαζί με τις μετεωρολογικές προβλέψεις, ώστε να αποφύγουν τη σπατάλη νερού. Επιπλέον στους δρόμους υπάρχουν άλλοι αισθητήρες που παρέχουν πληροφορίες για τις διαθέσιμες θέσεις στάθμευσης, ενώ οι υπηρεσίες καθαριότητας λαμβάνουν μέσω επικοινωνιακών συστημάτων τις πληροφορίες για τους κάδους που πρέπει να αδειάσουν.

Σε παγκόσμιο επίπεδο τα πράγματα είναι ακόμα πιο εντυπωσιακά, σε σημείο που κάποιος μπορεί να τρομάξει  με την εξέλιξη της τεχνολογίας.

Ο Ναρέντρα Μόντι, ο Πρωθυπουργός της Ινδίας, ανακοίνωσε τη σχέδιο του για τη δημιουργία  100 «έξυπνων πόλεων» με στόχο τη προώθηση έξυπνων λύσεων για την αποτελεσματική χρήση των διαθέσιμων μέσων, πόρων και υποδομών. Αντίστοιχα, στη «πράσινη» πόλη Μάζνταρ στο Άμπου Ντάμπι, 50.000 άνθρωποι θα ζουν αποκλειστικά από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ενώ ένα σύστημα αστικών συγκοινωνιών θα αντικαταστήσει τα αυτοκίνητα.

Στη Νότια Κορέα τα σχέδια των ιθυνόντων προβλέπουν τη δημιουργία μιας πόλης με ηλεκτρονικές κάρτες πολλαπλών χρήσεων για τους κατοίκους, κάμερες παρακολούθησης και πλήρη πρόσβαση στο διαδίκτυο.

Αντίστοιχα, η Κίνα η οποία μετρά πάνω από 10 εκατομμύρια κατοίκους, προωθεί μια σειρά από νέες έξυπνες τεχνολογίες σε μεγάλα αστικά κέντρα.

Διαβάστε ακόμα: Αυτές θα είναι οι πιο πλούσιες πόλεις σε δέκα χρόνια

Η ελληνική πραγματικότητα

Σύμφωνα με έκθεση του ΟΗΕ το 2050 τα δύο τρίτα του πληθυσμού του πλανήτη θα ζει στις πόλεις, ένας αριθμός που το 2014 ξεπερνούσε το 50%.

Θα καταφέρει, όμως, η Ελλάδα να δημιουργήσει «έξυπνες πόλεις»; Σε αρκετές περιφέρειες έχουν γίνει ήδη κινήσεις για την υιοθέτηση μοντέλων που θα διευκολύνουν τη ζωή των πολιτών.

Για παράδειγμα, η Χαλκίδα θα είναι ο πρώτος Δήμος στην Ελλάδα που θα αποκτήσει πιλοτικά «έξυπνα» συστήματα στάθμευσης και φωτισμού. Τα δυο πρωτοποριακά συστήματα Smart Parking και Smart Lighting στοχεύουν στη μείωση του κυκλοφοριακού προβλήματος στους δρόμους και στην εξοικονόμηση της απαιτούμενης ενέργειας για την φωταγώγηση της πόλης και την υλοποίηση του έργου έχουν αναλάβει ο Όμιλος ΟΤΕ, η Cisco και οι εταιρείες ΚΑΥΚΑΣ και ΟΤS.

Το μεγάλο στοίχημα, όμως, είναι η Αθήνα και κατά πόσο μπορεί να αντεπεξέλθει στις νέες απαιτήσεις και ανάγκες. 

H Microsoft Ελλάς και το Found.ation σε συνεργασία με το This is Athens του δήμου Αθηναίων διοργάνωσαν πριν μερικές εβδομάδες το Hack.athon “smartcities” – ένα «ψηφιακό μαραθώνιο» που ανέδειξε τις πρωτοποριακές λύσεις, οι οποίες μπορούν να αλλάξουν για πάντα την εικόνα της πόλης, κάνοντας τη τεχνολογικά έξυπνη και πιο φιλική στο περιβάλλον και τον άνθρωπο. Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να αναπτύξουν και να παρουσιάσουν καινοτόμες εφαρμογές για να αντιμετωπίσουν τις σύγχρονες προκλήσεις της ζωής στην πόλη, εστιάζοντας σε θέματα καθαριότητας, δημόσιων χώρων και ενημέρωσης.

Από τις 16 ενδιαφέρουσες προτάσεις, η accessPAL ήταν η πρώτη νικήτρια ομάδα, δημιουργώντας μια εφαρμογή στο χώρο της κοινωνικής καινοτομίας, για την υποστήριξη, ενημέρωση και ασφαλή μετακίνηση ατόμων με αμαξίδιο στην πόλη. Στη δεύτερη θέση βρέθηκε η ομάδα “Helvia”, με ένα location based chatbot, που σκοπό έχει να συνεισφέρει στη διασύνδεση και την ενημέρωση των πολιτών, κάνοντας χρήση της τεχνητής νοημοσύνης. Η “the foobars”, κατέλαβε τη τρίτη θέση, με μια εφαρμογή που χαρτογραφεί τα σημεία καθαριότητας της πόλης και δρομολογεί, με «έξυπνο» τρόπο, τους οδοκαθαριστές της, ενώ η ομάδα “Evolved City”, η οποία αποτελούνταν από μαθητές λυκείου, έλαβε έπαινο για την εφαρμογή της που διευκολύνει τη μετακίνηση ανθρώπων με προβλήματα όρασης στους δρόμους της πόλης.

Οι νικήτριες ομάδες μοιράστηκαν χρηματικά έπαθλα, εξασφάλισαν τη θέση τους στο πρόγραμμα acceleration του Found.ation και έλαβαν δωρεάν cloud υπηρεσίες από τη Microsoft.

Όσον αφορά στον διαγωνισμό και στο τι προσφέρει στις ομάδες, ο Δημήτρης Καλβρός – Γουσίου, συνιδρυτής του Found.ation, αναφέρει στο fortunegreece.com: «Αυτό που έχουμε αντιληφθεί από την εμπειρία μας τα τελευταία χρόνια, είναι ότι οι περισσότερες από τις καλές ομάδες, που είτε έρχονται κοντά, είτε προϋπάρχουν και συνεργάζονται στο πλαίσιο ενός hackathon για ένα Σαββατοκύριακο, δεν συνεχίζουν να δουλεύουν το project τους με την ίδια ένταση τη Δευτέρα το πρωί. Ο λόγος είναι απλός: συνήθως οι διοργανωτές τέτοιων εκδηλώσεων (hackathons, StartupWeeekends κλπ.) δεν έχουν προδιαγράψει μια διαδικασία υποστήριξης των διακριθέντων ομάδων για την επόμενη μέρα. Το Found.ation αντιλαμβάνεται πλέον την διαδικασία του hackathon ως την αρχή δημιουργίας ενός νέου προϊόντος. Αυτό σημαίνει, πως πρακτικά, τα hackathons από εδώ και πέρα θα είναι για το Found.ation ένας μηχανισμός “άντλησης” καλών ομάδων και projects. Οι νικητές του Hack.athon Smartcities, έχουν εισέλθει ήδη σε μια διαδικασία 3 μηνών, κατά την οποία θα λάβουν υποστήριξη από τις ομάδες του Found.ation, της Microsoft και του Δήμου της Αθήνας. Τι σημαίνει πρακτικά αυτό: Ένα group μεντόρων/experts οι οποίοι προέρχονται και από τους τρεις οργανισμούς, τεχνολογική υποστήριξη από την Microsoft, χώρος εργασίας και υποστήριξη στο κομμάτι διαμόρφωσης του Business Plan και του Product Development από την ομάδα του Found.ation, περισσότερες πληροφορίες και δεδομένα της αγοράς στόχου από την ομάδα του Δήμου, που λειτουργεί και ως δυνητικός πελάτης».

Διαβάστε ακόμα: Πόσο έτοιμοι είστε για την ψηφιακή εποχή;

Μπορεί η Αθήνα να γίνει πραγματικά «έξυπνη» πόλη;

Ο Αλέξης Γαληνός, Διευθύνων Σύμβουλος της Εταιρείας Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής του δήμου Αθηναίων, τονίζει πώς τα τελευταία χρόνια έχει ενισχυθεί σημαντικά ο ρόλος των πόλεων στην παγκόσμια ανάπτυξη. Πλέον, οι πόλεις μπορούν αυτόνομα και γρήγορα να ορίσουν τις παγκόσμιες εξελίξεις και να παρουσιάσουν καινοτομίες σε τομείς όπως η οικονομία, η προσβασιμότητα, το περιβάλλον, η διακυβέρνησή τους και η καθημερινότητα των κατοίκων.

«Για εμάς, μία έξυπνη πόλη είναι μία καλύτερη πόλη. Είναι διαφανής στις διαδικασίες της, είναι ανοιχτή, ενισχύει και προωθεί τη συμμετοχικότητα, κάνει τη ζωή του δημότη καλύτερη» προσθέτει. Στις έξυπνες πόλεις, όπως μας εξηγεί, αξιοποιούνται λύσεις, ώστε να είναι πιο αποτελεσματικές οι υπηρεσίες τους, να ενισχυθεί η ευημερία τους, να μειωθεί το κόστος και η κατανάλωση πόρων και να γίνει αποτελεσματικότερη η επικοινωνία με τους πολίτες τους. Και η τεχνολογία είναι ένα εργαλείο για επιτευχθούν οι παραπάνω στόχοι, αλλά το ανθρώπινο δυναμικό της πόλης είναι το συγκριτικό της πλεονέκτημα και το κεφάλαιο στο οποίο επενδύουμε συστηματικά τα τελευταία χρόνια.

Αυτός ήταν και ο λόγος για τον οποίο ο Δήμος αποφάσισε να συμμετάσχει στο στο 1ο hack.athon Smart Cities, στο οποίο μαζί με την Microsoft και τo Found.ation, όπου άτομα απ’ το κλάδο της  τεχνολογίας και της αγοράς προσπάθησαν σε σύντομο χρονικό διάστημα να δημιουργήσουν έξυπνες εφαρμογές με επίκεντρο την Αθήνα, ενώ ο Δήμος τους παρείχε πρόσβαση στα δεδομένα των αντίστοιχων υπηρεσιών, ώστε οι λύσεις, που θα προκύψουν από τους συμμετέχοντες, να απαντούν σε αληθινές προκλήσεις της πόλης.

Η στήριξη τέτοιων εγχειρημάτων από μεγάλες εταιρείες είναι μείζωνος σημασίας, καθώς έχουν τόσο τις γνώσεις όσο και τους πόρους για να στηρίξουν τέτοιες προσπάθειες. Όπως εξηγεί στο FortuneGreece o Τίμος Πλάτσας, Head of Communications & CSR στη Microsoft Ελλάδος, τo Hackathon Smart Cities, σε συνεργασία με των Δήμο Αθηναίων και το Found.ation, πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος Microsoft CityΝext, το οποίο υλοποιείται σε παγκόσμιο επίπεδο, με γνώμονα τις ουσιαστικές ανάγκες που έχουν οι πολίτες σύγχρονων πόλεων σε επίπεδο οικονομικό, περιβαλλοντικό και κοινωνικό.

Στόχος του προγράμματος αυτού, είναι, μέσω της αξιοποίησης καινοτόμων τεχνολογιών cloud, mobile και big data, να βελτιστοποιήσει την καθημερινότητα των πολιτών, προσφέροντας έξυπνες λύσεις για την ομαλή λειτουργία της πόλης και των υποδομών της.

Το digital transformation, άλλωστε, δεν αφορά μόνο τις σύγχρονες επιχειρήσεις. Οι τεχνολογίες αυτές μπορούν να «μεταμορφώσουν» κρατικούς φορείς και δημόσιους οργανισμούς, κάνοντας την καθημερινότητα των πολιτών καλύτερη και ευκολότερη, ιδιαίτερα όταν αξιοποιούνται στο επίπεδο της τοπικής αυτοδιοίκησης.

«Μέσω του προγράμματος Microsoft CityNext, βοηθάμε τις σύγχρονες πόλεις ανά τον κόσμο, να εξελιχθούν και να βελτιώσουν την ασφάλεια, την εκπαίδευση, τη βιωσιμότητα και την ποιότητα ζωής που παρέχουν στους πολίτες τους. Το Hackathon Smart Cities εντάσσεται στην ευρύτερη αυτή πρωτοβουλία, μέσα από το οποίο αναδείχθηκαν πρωτοποριακές τεχνολογικές λύσεις, οι οποίες στόχο έχουν να συμβάλλουν στο να είναι η πόλη μας πιο ανθρώπινη και πιο λειτουργική. Εμείς δεσμευόμαστε στο να συνεχίσουμε να στηρίζουμε τέτοιου είδους πρωτοβουλίες, προκειμένου να γίνουν πράξη και καλή πρακτική και για άλλους δήμους στην Ελλάδα» τονίζει.

Διαβάστε ακόμα: Στην ψηφιακή «επανάσταση» θα επιβιώσουν μόνο όσοι επαναστατήσουν