BRICS: Η Τουρκία ετοιμάζεται για μια νέα, πολυπολική πραγματικότητα
Αίτηση για πλήρη ένταξη στο μεγαλύτερο μη δυτικό οικονομικό μπλοκ, στους BRICS, έχει υποβάλει η Τουρκία και αναμένεται… τα αποτελέσματα. Εύλογα, ως μέλος του ΝΑΤΟ, υποψήφια για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και «δυτικό» έθνος, έχει δεχθεί επικρίσεις από τους συμμάχους της, που της χρεώνουν απομάκρυνση από τις δυτικές αξίες.
Ως γνωστόν, οι BRICS είναι ένας οργανισμός που συνέστησαν η Βραζιλία, η Ρωσία, η Ινδία, η Κίνα και η Νότια Αφρική και ο οποίος πρόσφατα επεκτάθηκε συμπεριλαμβάνοντας τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ), την Αίγυπτο, το Ιράν και την Αιθιοπία. Υπό αυτό το πρίσμα, αντιπροσωπεύει τους περισσότερους ανθρώπους στον κόσμο, ενώ αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία και έναν οικονομικό και τεχνολογικό ανταγωνιστή της Δύσης.
Τα κράτη BRICS έχουν γίνει εταίροι μεγάλων υπανάπτυκτων ή αναπτυσσόμενων χωρών, αντικαθιστώντας τα δυτικά έθνη. Στρατιωτικά, έχουν αναβαθμίσει την άμυνά τους και μείωσαν σημαντικά την εξάρτησή τους από τη Δύση. Επίσης, με τη Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα (NDB), οι BRICS επιχειρούν να υπάρξει μια εναλλακτική λύση στο ΔΝΤ, παρέχοντας οικονομική στήριξη με αυστηρότερους όρους.
Η ευκολία της επιχειρηματικής δραστηριότητας, η απεριόριστη τεχνολογική πρόσβαση, η έλλειψη απειλής κυρώσεων υπό τις Ηνωμένες Πολιτείες και ο αναδυόμενος παγκόσμιος ρόλος του μη δυτικού μπλοκ σε διεθνές επίπεδο έχουν προσελκύσει πολλές χώρες στους BRICS. Επιπλέον, τα μέλη των BRICS υποστηρίζουν μια πολυπολική παγκόσμια τάξη πραγμάτων, δεδομένου ότι η υπάρχουσα παγκόσμια διακυβέρνηση αντιμετωπίζει μια σειρά προκλήσεων. Ωστόσο, η επιθυμία της Τουρκίας να ενταχθεί στην ομάδα έχει εγείρει ανησυχίες στη Δύση, ιδιαίτερα στο ΝΑΤΟ.
Εμπορικές σχέσεις
Οι εμπορικές σχέσεις της Τουρκίας με την Ασία και τη Μέση Ανατολή έχουν βελτιωθεί σημαντικά. Η Κίνα, η Ινδία και η Ρωσία αποτελούν πλέον μεγάλους εμπορικούς της εταίρους. Ο υψηλός ρυθμός ανάπτυξης των ασιατικών οικονομιών και οι φθίνουσες ευρωπαϊκές οικονομίες ευνόησαν τη στροφή προς την Ασία.
Ο Πρόεδρος Recep Tayyip Erdogan είπε: «Η Τουρκία μπορεί να γίνει μια ισχυρή, ευημερούσα, αποτελεσματική χώρα εάν βελτιώσει ταυτόχρονα τις σχέσεις της με την Ανατολή και τη Δύση. Οποιαδήποτε άλλη μέθοδος εκτός από αυτή δεν θα ωφελήσει την Τουρκία, αλλά θα την βλάψει».
Ωστόσο, εάν η Τουρκία θέλει να έχει πιο ισορροπημένες σχέσεις με την Κίνα και την Ινδία, πρέπει να σκεφτεί πέρα από το διμερές εμπόριο. Με την ένταξη στην BRICS, θα έχει πρόσβαση σε περισσότερες ευκαιρίες και πόρους.
Με σχεδόν μισό εκατομμύριο τουρίστες, έχει γίνει ένας ελκυστικός προορισμός για τους Ασιάτες τουρίστες. Τα τουρκικά πανεπιστήμια έχουν προσελκύσει μεγάλο αριθμό ασιατών φοιτητών από την Ινδονησία, την Ινδία, το Πακιστάν, τις Φιλιππίνες και άλλες χώρες.
Η ένταξη της Τουρκίας στις BRICS είναι ένα ουσιαστικό βήμα προς τη σταδιακή ενσωμάτωσή της στην ασιατική οικονομία. Σε αντάλλαγμα, οι BRICS, επίσης, πρόκειται να κερδίσουν την προώθηση της πολυπολικότητας και των μη δυτικών θεσμών στη Μέση Ανατολή και την Ευρασία.
Μέλλον στη Δύση
Η ένταξη της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ και η τελωνειακή συμφωνία με την ΕΕ παραμένει ακρογωνιαίος λίθος της εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής της Τουρκίας. Ωστόσο, οι στενές σχέσεις με τους BRICS έχουν εγείρει ερωτήματα σχετικά με το μέλλον της στη συμμαχία του ΝΑΤΟ και τη μελλοντική ένταξη στην ΕΕ.
Σημειώνεται πως τα ευρωπαϊκά έθνη ενδέχεται να χρησιμοποιήσουν το ενδιαφέρον της Τουρκίας για τους BRICS για να καθυστερήσουν τον περαιτέρω ενταξιακό διάλογο στην ΕΕ, ο οποίος παραμένει παγωμένος από το 2005. Η Άγκυρα λέει ότι η Τουρκία δεν βλέπει τους BRICS ως εναλλακτική ή υποκατάστατο των δυτικών εταίρων της, δηλαδή του ΝΑΤΟ και της ΕΕ. Την ίδια στιγμή κατηγορεί την ΕΕ ότι καθυστερεί τον ενταξιακό διάλογο για πολιτικούς λόγους αναφέροντας ότι η τουρκική οικονομία δεν μπορεί να αντέξει μια απεριόριστη αναμονή και αβεβαιότητα.
Εσωτερικές πιέσεις
Παρόλο που η εγχώρια κοινή γνώμη στην Τουρκία διάκειται ευνοϊκά στη Δύση, σταδιακά η συνειδητοποιεί πως πρέπει να υπάρξει μετατόπιση προς Κίνα, Ινδία και Ρωσία. Τους τελευταίους μήνες, σε συναντήσεις υψηλού επιπέδου, Τούρκοι και Κινέζοι αξιωματούχοι συζήτησαν την προοπτική συνεργασιών στις τηλεπικοινωνίες, το 5G, την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, τα ηλεκτρικά οχήματα και τις υποδομές ζωτικής σημασίας.
Δεδομένου ότι η Τουρκία εργάζεται για να διαφοροποιήσει την οικονομία της με σκοπό να δημιουργήσει θέσεις εργασίας πέρα από τους παραδοσιακούς τομείς των κατασκευών και του τουρισμού, οι στενές σχέσεις με τους BRICS είναι η καλύτερη ευκαιρία να επεκταθεί και να γίνει κόμβος τεχνολογίας.
Σημειωτέον, η συνεχιζόμενη οικονομική κρίση στην Τουρκία οφείλεται εν μέρει στην έλλειψη ενδιαφέροντος των ευρωπαϊκών παραγόντων για συνεργασία με τις τουρκικές βιομηχανίες.
