Χορήγηση φθηνών δανείων ως κίνητρο στα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης

Η χορήγηση φθηνών δανείων σε κράτη-μέλη της της ευρωζώνης ως κίνητρο για την προώθηση μεταρρυθμίσεων, προσφέροντας σημαντική ελάφρυνση του βραχυπρόθεσμου κόστους δανεισμού, θα αποτελέσει τη βάση των συζητήσεων μεταξύ των Ευρωπαίων αξιωματούχων στις Βρυξέλλες την ερχόμενη Τετάρτη, ενόψει της Συνόδου Κορυφής του Δεκεμβρίου.

Σύμφωνα με ένα εννιασέλιδο έγγραφο που έχει προετοιμάσει ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Χέρμαν Φαν Ρόμπαϊ, και το οποίο περιήλθε στην κατοχή του πρακτορείου Reuters, τα δάνεια αυτά μπορεί να αποτελούν μέρος των λεγόμενων συμβατικών διευθετήσεων: νομικά δεσμευτικών συμβάσεων με συγκεκριμένους όρους για την προώθηση μεταρρυθμίσεων και με συγκεκριμένους δείκτες, η επίτευξη των οποίων θα συνεπάγεται την εκταμίευση των δόσεων ενός συμφωνημένου δανείου.

Η συγκεκριμένη πρόταση δεν διευκρινίζει τον τρόπο χρηματοδότησης των δανείων, ενώ επίσης ασάφεια επικρατεί ως προς το σε ποιες χώρες απευθύνεται, καθώς στο έγγραφο γίνεται αναφορά στο ότι τα δάνεια αυτού του είδους δεν θα προσφέρονται σε χώρες με μεγάλες οικονομικές ανισορροπίες ή σε κράτη τα οποία βρίσκονται σε προγράμματα χρηματοοικονομικής στήριξης.

Διαβάστε ακόμη: Σαμαράς: «Δεν θα χρειαστεί νέο Μνημόνιο»

Τα δάνεια προβλέπεται να είναι ιδιαίτερα ελκυστικά, καθώς θα προσφέρονται με επιτοκιακό κόστος πολύ χαμηλότερο από αυτά των αγορών. Υπ’ αυτήν την έννοια θα μπορούν ως ένα βαθμό να χαρακτηριστούν επιδοτούμενα. Επιπλέον, θα σημαίνουν την αμοιβαιοποίηση των κινδύνων για τα εμπλεκόμενα κράτη μέλη, αλλά και ως ένα βαθμό την αναδιανομή κεφαλαίων – κάτι στο οποίο η Γερμανία αντιτίθεται παγίως τα τελευταία χρόνια.

Η δημιουργία ενός τέτοιου μηχανισμού, όπως περιγράφεται στο έγγραφο, θα έφερνε την ευρωζώνη ένα βήμα πιο κοντά στη δημοσιονομική ένωση, ιδίως αν ο μηχανισμός των δανείων έναντι μεταρρυθμίσεων οδηγήσει στο να σχηματιστεί σταδιακά ένας ενιαίος ευρωπαϊκός προϋπολογισμός.

Πάντως ο πρόεδρος του Eurogroup, Γερούν Ντάισελμπλουμ, εμφανίστηκε να εναντιώνεται στην ιδέα αυτή, σε μια συνέντευξή του στην γαλλική εφημερίδα Les Echos. «Ο εκσυγχρονισμός μιας οικονομίας πρέπει να εκκινείται εκ των έσω. . . δεν πιστεύω ότι μεγάλες χώρες θα πείθονταν να προχωρήσουν στην εφαρμογή μεταρρυθμίσεων για να εξασφαλίσουν φτηνά δάνεια ή άλλα τέτοια ανταλλάγματα, όπως θεωρεί ο Χέρμαν Φαν Ρόμπαϊ», είπε στην εφημερίδα. «Όμως το θέμα αυτό χρειάζεται να συζητηθεί από τους αρχηγούς των κρατών. Αυτές οι προτάσεις μοιάζουν λιγάκι με εκείνες για τα ευρωομόλογα, κατά την δική μου άποψη», πρόσθεσε ο Ντάισελμπλουμ.

«Δεν τάσσομαι υπέρ τους διότι θα εξάλειφαν κάθε κίνητρο για την τήρηση υγιών δημοσιονομικών πολιτικών. Μόνο οι διαφορές των επιτοκίων που ορίζονται στις αγορές βάσει των πολιτικών που εφαρμόζονται μπορούν να δίνουν τα σωστά μηνύματα. Ας μην επαναλάβουμε τα ίδια λάθη», υποστήριξε ακόμη ο επικεφαλής του Eurogroup.

Διαβάστε ακόμη: Ντάισελμπλουμ: «Ορισμένες χώρες πρέπει να κάνουν περισσότερα»

Όπως αναφέρεται στην πρόταση, για να διασφαλίζεται ότι μια κυβέρνηση θα εκπληρώνει τους όρους του δανείου, αυτό θα αποπληρώνεται σε δόσεις και τα χρεολύσια θα καταβάλλονται μόνο μετά το τέλος της συμφωνημένης περιόδου εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων. Εάν οι όροι παραβιάζονται, η ευρωζώνη θα μπορεί να αναστέλει τις εκταμιεύσεις ή ακόμη να απαιτεί να της επιστραφεί το σύνολο του καταβληθέντος ποσού.

Για να μπορούν να λάβουν τέτοια δάνεια οι χώρες μέλη θα πρέπει να θεσπίζουν νομικά δεσμευτικά σχέδια μεταρρυθμίσεων, τα οποία θα πρέπει να εγκρίνονται κατόπιν και από τις χώρες-εταίρους τους στην ευρωζώνη. Η εκπλήρωση των προϋποθέσεων των χορηγήσεων αυτών θα θεωρείται σημαντικότερη από άλλες μακροοικονομικές υποχρεώσεις, όπως εκείνες που απορρέουν από το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης.

Διαβάστε ακόμη: Ντάισελμπλουμ: «Χρειάζονται νέες θυσίες από τους Έλληνες»

Έλλειψη σαφήνειας
Το μέγεθος του δανείου δεν θα συνδέεται με τα κόστη των μεταρρυθμίσεων αλλά θα έχει σκοπό να υποστηρίξει γενικά την οικονομία του κράτους-μέλους που θα το λαμβάνει. Δεν είναι σαφής η διάρκεια των δανείων ή το εάν και κατά πόσον θα υφίσταται ένα όριο στο μέγεθος των χορηγήσεων.

«Το συγκεκριμένο ύψος των δανείων δεν θα συνδεθεί με το άμεσο κόστος των μεταρρυθμίσεων, το οποίο γενικά είναι δύσκολο να αποτιμηθεί με ακρίβεια. Η χρηματοοικονομική υποστήριξη θα μπορούσε να γίνεται αντιληπτή ως κίνητρο ή ως γενικότερη στήριξη σε μια οικονομία μάλλον, παρά ως αποζημίωση για το κόστος των συγκεκριμένων μεταρρυθμίσεων ως τέτοιων», καθώς και «ως μια ευρύτερη ένδειξη ευρωπαϊκής υποστήριξης στο οικονομικό μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα κάθε κράτους μέλους», σύμφωνα με το έγγραφο.

Τα δάνεια αυτού του είδους δεν θα προσφέρονται σε χώρες με μεγάλες οικονομικές ανισορροπίες ή σε κράτη τα οποία βρίσκονται σε προγράμματα χρηματοοικονομικής στήριξης. Όμως ένας αξιωματούχος ο οποίος έχει ενημερωθεί σχετικά με το συγκεκριμένο έγγραφο ανέφερε χαρακτηριστικά ότι μία χώρα όπως είναι η Ιρλανδία, η οποία ετοιμάζεται να βγει από το πρόγραμμά της, θα μπορούσε να ζητήσει ένα τέτοιο δάνειο και εάν εγκρινόταν να επωφεληθεί από τα χαμηλά επιτόκια.

Διαβάστε ακόμη: Κομισιόν: Χωρίς την έγκριση της τρόικας ο προϋπολογισμός

Δεν δίνεται καμιά λεπτομέρεια στην πρόταση για την πηγή χρηματοδότησης των δανείων. Μία πιθανότητα, σύμφωνα με τον ίδιο αξιωματούχο, είναι ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ΕΜΣ) να αντλεί χρηματοδότηση από τις αγορές και κατόπιν να την διοχετεύει σε ένα κράτος μέλος υπό μορφή δανεισμού, αν και το ακριβές πλαίσιο και η διαδικασία προφανώς δεν έχουν οριστικοποιηθεί ακόμη.

Αξιωματούχοι της ευρωζώνης επισήμαναν ότι η έλλειψη σαφήνειας για τον τρόπο χρηματοδότησης είναι η σημαντικότερη αδυναμία της πρότασης και πρόσθεσαν ότι οι συζητήσεις για αυτό το σχέδιο μπορούν να προχωρήσουν μόνον εάν ξεκαθαρίσει το θέμα αυτό.

«Η πρόταση όπως έχει υποβληθεί δύσκολα μπορεί να χαρακτηριστεί αποδεκτή διότι της λείπει η σαφήνεια για το πώς θα χρηματοδοτηθεί ένα τέτοιο εργαλείο», επισήμανε ένας ανώτερος αξιωματούχος της ευρωζώνης, κάνοντας λόγο για την αύξηση του δημοσίου χρέους που θα σήμαιναν τέτοια δάνεια.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Διαβάστε ακόμη: ΔΝΤ: «Πρέπει να αντιμετωπισθούν μια σειρά από ζητήματα»