CONTAGION: Πόσο «κολλητικό» είναι τελικά το Twitter
Το τελευταίο μέρος της σειράς «Contagion» αναλύει τη διάδοση του Twitter, αλλά και τη μεταδοτικότητα της έρευνας για το ίδιο το κοινωνικό μέσο.
Σε μια σειρά πέντε άρθρων, το Fortune θα φωτίσει κάποιες ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις του φαινομένου της εξάπλωσης -ή αλλιώς contagion αγγλιστί- με έμφαση στο χώρο των επιχειρήσεων και της τεχνολογίας. Η μελέτη των μεταδοτικών τάσεων στα κοινωνικά μέσα έχει γίνει η ίδια μεταδοτική. Το πέμπτο και τελευταίο «επεισόδιο» της σειράς Contagion του Fortune αναλύει τη διάδοση του Twitter μέσα στα πανεπιστήμια, σαν αντικείμενο έρευνας και διδασκαλίας.
της Έρικα Φράι
Η Σέρρυ Έμερι διδάσκει οικονομικά της υγείας στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόις στο Σικάγο και μελετά εδώ και χρόνια την επίδραση των διαφημίσεων τσιγάρων. Μέχρι πρόσφατα, η δουλειά της αφορούσε την εξέταση τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών σποτ. Όμως, ένα βράδυ το 2011, ενώ παρακολουθούσε το Netflix, έκανε μια σκέψη: αν αυτή ήταν στο διαδίκτυο, το ίδιο συνέβαινε με πολλούς άλλους. Και οι δικές τους στάσεις και αντιλήψεις περί του καπνίσματος αποτυπώνονταν σίγουρα σε πλατφόρμες κοινωνικών μέσων, όπως το Twitter.
Τον Σεπτέμβριο του 2011, το Εθνικό Αντικαρκινικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ της έδωσε 7,2 εκατ. δολάρια για να εξετάσει το συγκεκριμένο ζήτημα, και έτσι η Έμερι μπήκε στον κόσμο της Twitterολογίας. Δεν είναι η μόνη. Από τότε που ξεκίνησε το Twitter το 2006, πολλοί ακαδημαϊκοί έχουν εισέλθει στη συγκεκριμένη πλατφόρμα micro-blogging, όχι για να τουϊτάρουν μηνύματα, αλλά για να τη μελετήσουν.
Με 225 εκατομμύρια χρήστες να ανεβάζουν μισό δισεκατομμύριο μηνύματα την ημέρα, το Twitter αποτελεί τη σημαντικότερη βάση δεδομένων που είχε ποτέ στη διάθεσή του ο πανεπιστημιακός χώρος – διαθέσιμη σε όλους, σε πραγματικό χρόνο, για όλες τις επιστήμες και όλα τα είδη μελετών. Οι ψυχολόγοι έχουν χρησιμοποιήσει το Twitter για να μελετήσουν τον ναρκισσισμό, οι φυσικοί για να μελετήσουν τα δίκτυα, και οι γλωσσολόγοι για να μελετήσουν την τοπική γλωσσική ποικιλομορφία.
Και όχι μόνο! Υπάρχουν ήδη επιστημονικές δημοσιεύσεις σχετικά με τη χρήση του Twitter για τη μελέτη του πονόδοντου, της ποιότητας του αέρα, ή της δημόσιας ανησυχίας σχετικά με εξάρσεις γρίπης. Επίσης, έχουν δημοσιευθεί εργασίες γύρω από τη δυνατότητα πρόβλεψης αποτελεσμάτων αθλητικών αναμετρήσεων μέσω Twitter, ή τη δυνατότητα μέτρησης της παγκόσμιας ευτυχίας.
Συνολικά, περίπου 2.000 άρθρα σε επιστημονικές επιθεωρήσεις και 3.000 ανακοινώσεις σε συνέδρια έχουν γραφτεί για το Twitter (ή τουλάχιστον περιέχουν τη λέξη στον τίτλο, στις λέξεις-κλειδιά, ή στη σύνοψη), σύμφωνα με τη βάση δεδομένων Scopus. Υπάρχει έως και εργασία που τιτλοφορείται «Τι μελετούν οι άνθρωποι όταν μελετούν το Twitter; Μια κατηγοριοποίηση των ακαδημαϊκών εργασιών που είναι σχετικές με το Twitter», δημοσιευμένη το 2013 στην επιθεώρηση Journal of Documentation.
Πώς κατάφερε το Twitter, μια ιστοσελίδα που διακινεί μηνύματα έως 140 χαρακτήρων, να γίνει τόσο επιτυχημένο στους πανεπιστημιακούς;
Οι πρώτοι ακαδημαϊκοί που μελέτησαν το Twitter ήταν επιστήμονες των ηλεκτρονικών υπολογιστών που ήθελαν να το κατανοήσουν και διέθεταν τις δεξιότητες για να συλλέξουν και να επεξεργαστούν τα δεδομένα. Επίσης, θεωρητικοί της πληροφορικής και της επικοινωνίας ενδιαφέρονταν ιδιαίτερα στην επίδραση του δικτύου. Στη συνέχεια προστέθηκαν κοινωνικοί επιστήμονες, όπως η Έμερι, που ονειρεύτηκαν συγκεκριμένες εφαρμογές για τα δεδομένα – π.χ. η πρόβλεψη εκλογικών αποτελεσμάτων ή η ανάλυση του ναρκισσισμού των νεαρής ηλικίας χρηστών του Twitter.
Σύμφωνα με μια μελέτη, ο αριθμός των επιστημονικών εργασιών που σχετίζονται με το Twitter αυξήθηκε από 3 το 2007 σε 8 το 2008 και 36 το 2009, για να εκτοξευθεί από τότε.
«Οι πρώτοι που υιοθέτησαν ερευνητικά δεδομένα από το Twitter στις κοινωνικές επιστήμες έγιναν αντικείμενο χλευασμού», λέει ο Στιούαρτ Σούλμαν, διευθύνων σύμβουλος της Texifter, μιας εταιρείας ανάπτυξης εργαλείων ανάλυσης κειμένου. Οι καθιερωμένοι πανεπιστημιακοί ήταν δύσπιστοι απέναντι σ’ αυτούς τους νεότερους συναδέλφους τους. «Όμως τώρα, βγαίνει μια ολόκληρη γενιά ερευνητών που θα ασχοληθούν στα μεταπτυχιακά τους με δεδομένα από κοινωνικά μέσα».
Αυτό που καθιστά το Twitter τόσο δημοφιλές για τους πανεπιστημιακούς δεν είναι απλώς το ότι αποτελεί ένα τεράστιο δημόσιο σύνολο δεδομένων, αλλά το ότι έχει και μια χρονική κλίμακα – οι σκέψεις των ανθρώπων καταγράφονται σε συγκεκριμένο χρόνο. Και βέβαια, τα θέματα σχετικά με τα οποία εκφέρονται απόψεις είναι απεριόριστα, και οι απόψεις εκφράζονται αβίαστα.
Πάντως, η ακαδημαϊκή ενασχόληση με το Twitter δεν είναι εύκολη. Μόνο 1% της ροής του Twitter είναι ελεύθερο για το κοινό. Κάποιοι συγκεκριμένοι εταίροι -στους οποίους συγκαταλέγονται και ακαδημαϊκοί- έχουν διαπραγματευθεί την πρόσβασή τους στο 10% των δεδομένων. Η απεριόριστη πρόσβαση κοστίζει πολύ και είναι προνόμιο λίγων. (Η Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου των ΗΠΑ διατηρεί το σύνολο του αρχείου του Twitter αλλά δεν μπορεί να ανταποκριθεί στα αιτήματα των ερευνητών).
Επίσης, ο προβληματισμός γύρω από την αντιπροσωπευτικότητα των δεδομένων από το Twitter παραμένει. Είναι δύσκολο να ξεχωρίσει κάποιος αν αυτό που βλέπει είναι η ανθρώπινη συμπεριφορά γενικά, ή η ανθρώπινη συμπεριφορά στο Twitter.
«Μπορεί όλο αυτό να μην σημαίνει τίποτα, και ίσως στο τέλος συμπεράνουμε ότι η μελέτη των πέντε εκατομμυρίων ενεργών χρηστών του Twitter ωσάν να ήταν όλος ο κόσμος είναι κάπως χαζό», λέει ο Σούλμαν. «Αλλά δεν νομίζω. Θα ήσουν ηλίθιος να πεις ότι το Twitter δεν είναι σημαντικό».
Ο Εϊτάν Αντάρ, πρωτοπόρος της μελέτης των κοινωνικών μέσων και καθηγητής πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, εντοπίζει ενδείξεις σύμφωνα με τα οποία η πλατφόρμα δεν είναι τόσο δημοφιλής πλέον ανάμεσα στους ακαδημαϊκούς. «Υπάρχει ακόμα μπόλικη έρευνα που αφορά το Twitter. Αλλά η προσοχή τώρα μετατοπίζεται σε άλλα κοινωνικά μέσα. Όταν πάρα πολλοί άνθρωποι μελετούν ένα θέμα, πρέπει να βρίσκουμε άλλα θέματα ώστε να μπορούμε να κάνουμε καινοτόμες συνεισφορές στην επιστήμη».
Διαβάστε τα υπόλοιπα μέρη του αφιερώματος του Fortune:
CONTAGION – Πώς και γιατί πανικοβάλλονται οι αγορές
CONTAGION – Πώς εξαπλώνονται τα πράγματα
