Δασμοί Τραμπ: Έχει προετοιμαστεί η ΕΕ για εμπορική σύγκρουση με τις ΗΠΑ; – Το εναλλακτικό σχέδιο
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη καταστρώσει ένα εναλλακτικό σχέδιο δράσης, προετοιμαζόμενη για το ενδεχόμενο ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ να υλοποιήσει τις απειλές του για την επιβολή δασμών στα ευρωπαϊκά προϊόντα. Αυτό που μέχρι πρόσφατα έμοιαζε απλώς με θεωρητικό σενάριο, πλέον μετατρέπεται σε μια απολύτως πιθανή εξέλιξη, με τις Βρυξέλλες να ετοιμάζονται για μια δυναμική αλλά ελεγχόμενη αντίδραση.
Σύμφωνα με ευρωπαίους διπλωμάτες που μίλησαν στους New York Times, η Ε.Ε. έχει ήδη χαρτογραφήσει μια σειρά στοχευμένων αντίμετρων, εστιάζοντας σε προϊόντα που παράγονται σε πολιτείες με υψηλή εκλογική επιρροή για τους Ρεπουμπλικάνους. Ο στόχος είναι να ασκηθεί η μέγιστη δυνατή πίεση στην Ουάσιγκτον, χωρίς όμως να προκληθεί μια ανεξέλεγκτη κλιμάκωση σε εμπορικό πόλεμο. Στις πιθανές απαντήσεις της Ε.Ε. περιλαμβάνονται επίσης μέτρα που θα μπορούσαν να πλήξουν κολοσσούς της Silicon Valley, ανοίγοντας ένα νέο μέτωπο στις διμερείς εμπορικές σχέσεις.
Διαπραγμάτευση πριν τη σύγκρουση
Παρά την προετοιμασία, η Ε.Ε. επιδιώκει πρωτίστως την αποφυγή μιας μετωπικής σύγκρουσης. Στις διαπραγματευτικές της τακτικές περιλαμβάνεται η προσφορά αυξημένων εισαγωγών αμερικανικού φυσικού αερίου, μια κίνηση που θα μπορούσε να λειτουργήσει ως «καρότο» για την Ουάσιγκτον. Η ευρωπαϊκή πλευρά γνωρίζει ότι ένας εμπορικός πόλεμος θα ήταν επιζήμιος και για τις δύο οικονομίες, ενώ παράλληλα θα εξυπηρετούσε τα γεωπολιτικά συμφέροντα ανταγωνιστών όπως η Κίνα και η Ρωσία.
Ωστόσο, οι απειλές του Τραμπ ότι οι δασμοί στην Ε.Ε. «θα επιβληθούν σίγουρα και πολύ σύντομα» έχουν σημάνει συναγερμό στις Βρυξέλλες. «Είμαστε προετοιμασμένοι», δήλωσε χαρακτηριστικά η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου.
Στοχευμένα μέτρα με στρατηγική ακρίβεια
Οι ευρωπαϊκές αρχές αποφεύγουν να δημοσιοποιήσουν τη λίστα με τα προϊόντα που ενδέχεται να βρεθούν στο στόχαστρο των αντιμέτρων, διατηρώντας έτσι το πλεονέκτημα στις διαπραγματεύσεις. Ωστόσο, οι κατευθύνσεις της ευρωπαϊκής απάντησης είναι ήδη σαφείς:
- Αντίποινα με χειρουργική ακρίβεια: Η τακτική θα θυμίζει την ευρωπαϊκή απάντηση στους δασμούς του Τραμπ το 2018, όταν η Ε.Ε. στοχοποίησε κλάδους με πολιτικό βάρος, όπως οι παραγωγοί μπέρμπον στο Κεντάκι – μια πολιτεία κρίσιμη για τον τότε Ρεπουμπλικανό επικεφαλής της Γερουσίας, Μιτς Μακόνελ.
- Σταδιακή κλιμάκωση: Αντί να επιβάλει μαζικά αντίμετρα, η Ε.Ε. μπορεί να επιλέξει μια πιο διαβαθμισμένη στρατηγική πίεσης, ενισχύοντας σταδιακά την ισχύ των δασμών όσο προχωρούν οι διαπραγματεύσεις.
- Διαφοροποιημένη απάντηση: Αντί να απαντήσει με γενικευμένους δασμούς, η Ε.Ε. θα προτιμήσει μια πιο «χειρουργική» προσέγγιση, ώστε να τηρήσει τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ).
Η νέα απειλή για τις αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας
Ένα από τα ισχυρότερα όπλα της Ευρώπης είναι το «εργαλείο κατά του εξαναγκασμού», ένα σχετικά νέο νομικό πλαίσιο που της επιτρέπει να πλήξει αμερικανικούς τεχνολογικούς κολοσσούς, όπως η Google, η Apple και η Microsoft. Μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να επιφέρει σοβαρό πλήγμα σε κρίσιμους κλάδους της αμερικανικής οικονομίας, ωστόσο, οι Βρυξέλλες γνωρίζουν ότι ένα πολύ επιθετικό βήμα σε αυτή την κατεύθυνση θα μπορούσε να οδηγήσει σε έναν πλήρη εμπορικό πόλεμο.
Η Ε.Ε. υπενθυμίζει την αλληλεξάρτηση των δύο οικονομιών
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η ευρωπαϊκή στρατηγική επικεντρώνεται και στη διπλωματική πτυχή. Οι ευρωπαίοι ηγέτες υπενθυμίζουν διαρκώς στην Ουάσιγκτον την ισχύ των οικονομικών δεσμών μεταξύ των δύο πλευρών: Η Ε.Ε. είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος των ΗΠΑ και παράλληλα ένας από τους σημαντικότερους εργοδότες αμερικανών εργαζομένων.
«Πολλά διακυβεύονται και για τις δύο πλευρές», τόνισε η φον ντερ Λάιεν, ξεκαθαρίζοντας όμως πως «η Ευρώπη θα προστατεύει πάντα τα δικά της συμφέροντα – όποτε και όπως χρειαστεί».
