DBRS Morningstar: O «Ηρακλής» σηκώνει τα βάρη των ελληνικών τραπεζών, όμως δεν αποτελεί πανάκεια
Σημαντική βοήθεια λαμβάνουν οι ελληνικές τράπεζες από το πρόγραμμα της ελληνικής κυβέρνησης για τη μείωση των κόκκινων δανείων «Ηρακλής», ωστόσο αυτό δεν αποτελεί πανάκεια, σύμφωνα με όσα αναφέρει ο καναδικός πιστοληπτικής αξιολόγησης DBRS Morningstar.
Οι τέσσερις ελληνικές συστημικές τράπεζες Alpha Bank A.E. (Alpha), Eurobank Holdings S.A. (Eurobank), Εθνική Τράπεζα και Piraeus Financial Holdings S.A. (Πειραιώς) τα τελευταία δύο χρόνια έχουν εντείνει τις προσπάθειές τους να μειώσουν τον όγκο των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs). Αυτές οι προσπάθειες, σύμφωνα με τον καναδικό οίκο αξιολόγησης ήδη αποδίδουν καρπούς, παρά το «δύσκολο» μακροοικονομικό περιβάλλον, τη μεταβλητότητα στην αγορά, τις λειτουργικές προκλήσεις.
Πιο συγκεκριμένα, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της χώρας κατόρθωσαν να μειώσουν τα NPEs στα 26 δισεκατομμύρια ευρώ (ή 39%), στο διάστημα Ιανουάριος 2020-Σεπτέμβριος 2020. Αυτή η πολύ σημαντική μείωση κατέστη εφικτή με τη βοήθεια του προγράμματος «Ηρακλής», το οποίο θεσμοθετήθηκε από την ελληνική κυβέρνηση (BB, low/Stable) το 2019, στις βάσεις του αντίστοιχου προγράμματος εξυγίανσης των ιταλικών τραπεζών (Fondo di Garanzia sulla Cartolarizzazione delle Sofferenze – GACS). Σύμφωνα με τον «Ηρακλή», το ελληνικό Δημόσιο παρέχει εγγυήσεις για τιτλοποιημένα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Ωστόσο, για να ενεργοποιούνται οι κρατικές εγγυήσεις στα senior δάνεια (υψηλής εξασφάλισης), θα πρέπει να έχουν πωληθεί το 50%+1 των χαμηλότερης διαβάθμισης (mezzanine junior), άρα δεν τίθεται ζήτημα επιβάρυνσης του Δημοσίου.
Eντέλει, το πρόγραμμα «Ηρακλής» αναμένεται να διευκολύνει πωλήσεις NPEs ύψους περίπου 30 δισεκατομμυρίων ευρώ, με αποτέλεσμα ένα σημαντικά χαμηλότερο απόθεμα, στα 35 δισεκατομμύρια ευρώ, και για τις τέσσερις τράπεζες. Ωστόσο, οι εγχώριοι δείκτες NPE θα παραμείνουν υψηλοί σε σύγκριση με τους αντίστοιχους ευρωπαϊκούς – ακόμη και αν αποκλειστεί το ενδεχόμενο νέων εισροών από δάνεια που τελούν σε αναστολή (moratoria) λόγω της COVID-19. Επομένως, απαιτούνται πρόσθετες λύσεις.
Και οι τέσσερις ελληνικές τράπεζες συμμετέχουν στο πρόγραμμα
Και οι τέσσερις τράπεζες είτε συμμετέχουν στο πρόγραμμα «Ηρακλής» είτε έχουν υποβάλει αίτηση συμμετοχής, με την Τράπεζα Πειραιώς να υποβάλει αίτημα για το χαρτοφυλάκιο «Vega» τον Φεβρουάριο του 2021. Εν προκειμένω αξίζει να σημειωθεί πως οι εγγυήσεις μπορεί να φτάσουν τα 12 δισεκατομμύρια ευρώ.
Παρότι μόνο η τιτλοποίηση «Cairo» της Eurobank έχει ολοκληρωθεί, η DBRS Morningstar αναμένει πως το πρόγραμμα θα έχει επιτυχή κατάληξη και για τις τέσσερις συστημικές τράπεζες τους επόμενους μήνες. Όπως σημειώνει, η Alpha Bank έχει συμφωνήσει για την πώληση του 51% των mezzanine και junior τίτλων για το χαρτοφυλάκιο «Galaxy» με την Davidson Kemper, ενώ η Τράπεζα Πειραιώς ανακοίνωσε τη σύναψη δεσμευτικής συμφωνίας με την Intrum για την πώληση του 30% των mezzanine και junior ομολόγων των χαρτοφυλακίων «Phoenix» και «Vega».
Ως εκ τούτου, σύμφωνα με τον καναδικό οίκο, οι κίνδυνοι εκτέλεσης για αυτές τις συναλλαγές είναι περιορισμένοι, ενώ είναι πιθανό ότι τα δάνεια που περιλαμβάνονται σε αυτές τις τρεις τιτλοποιήσεις θα διαγραφούν εντός των επόμενων δύο τριμήνων, σύμφωνα με τις προσδοκίες των τραπεζών. Μέσα στις επόμενες εβδομάδες αναμένονται εξελίξεις για το «Frontier» της Εθνικής Τράπεζας, με τις υπογραφές να «πέφτουν» τον Ιούνιο του 2021. Εάν υποτεθεί ότι όλες οι συναλλαγές γίνονται εντός του αναμενόμενου χρονοδιαγράμματος, ο «Ηρακλής» θα έχει διευκολύνει εντός 18 μηνών τη διάθεση μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων 31 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Οι δείκτες NPE των ελληνικών τραπεζών βελτιώνονται αλλά εξακολουθούν να είναι πολύ υψηλότεροι από τον μέσο όρο της ΕΕ
Μόλις ολοκληρωθούν αυτές οι συναλλαγές, , σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της DBRS Morningstar, οι τέσσερις συστημικές ελληνικές τράπεζες θα έχουν μειώσει κατά το ήμισυ το απόθεμα των NPEs, σε σύγκριση με το τέλος του 2019, σε περίπου 35 δισεκατομμύρια ευρώ. Ως εκ τούτου, οι δείκτες NPEs θα σημειώσουν σημαντική βελτίωση σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια.
Ωστόσο, οι δείκτες ποιότητας των περιουσιακών τους στοιχείων θα συνεχίσουν να υστερούν σημαντικά σε σχέση με τους αντίστοιχους ευρωπαϊκούς. Με βάση τις εκτιμήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος, ο δείκτης NPE των ελληνικών τραπεζών, ο οποίος διαμορφώθηκε στο 35,8% στα τέλη Σεπτεμβρίου 2020, θα βελτιωθεί σε περίπου 25% μόλις ολοκληρωθεί το πρόγραμμα των τιτλοποιήσεων. Όμως, αυτός θα παραμείνει σημαντικά υψηλότερος από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (2,8%).
Τα παραπάνω στοιχεία δεν λαμβάνουν υπόψη τυχόν εισροές NPE από δάνεια που τελούν σε αναστολή λόγω της COVID-19, τα οποία ανέρχονται σε 21 δισεκατομμύρια ευρώ σε ενοποιημένη βάση από τα τέλη Νοεμβρίου 2020. Ενώ οι προοπτικές για τη μελλοντική απόδοση αυτών των δανείων είναι ακόμα ασαφείς, η DBRS θεωρεί πιθανό ότι μέρος αυτών των δανείων δεν θα επιστρέψει στην κατάσταση απόδοσης, εμποδίζοντας έτσι τις προσπάθειες των τραπεζών να βελτιώσουν τους δείκτες ποιότητας των περιουσιακών στοιχείων τους.
Με τις νέες εισροές μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων να υπολογίζονται στα 8 με 10 δισεκατομμύρια ευρώ, απαιτούνται πρόσθετες επιλογές. Ένας δεύτερος γύρος του προγράμματος «Ηρακλής», με την εφαρμογή πιθανότατα να ξεκινά ήδη από τα τέλη της άνοιξης του 2021, φαίνεται να είναι καλή λύση, ενώ η Τράπεζα της Ελλάδος έχει υποβάλει πρόταση για τη δημιουργία εταιρείας διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων για την αγορά μη εξυπηρετούμενων δανείων από τις τράπεζες.
