Δέκα χρόνια 40 Under 40: Τα highlights της δεκαετίας και τα deals που έκαναν τη διαφορά
Το οικοσύστημα νέας επιχειρηματικότητας και καινοτομίας είναι ένας από τους λόγους να είμαστε περήφανοι στην Ελλάδα. Επιχειρηματίες με όραμα, εξωστρέφεια, ευελιξία, ενσωματώνουν στη στρατηγική τους έννοιες όπως η τεχνολογική εξέλιξη και η βιωσιμότητα, «κομίζοντας» μια νέα κουλτούρα, ένα νέο αφήγημα. Τίποτα από όσα έχουν πετύχει μέχρι στιγμής δεν ήταν αυτονόητο. Χρειάστηκε να «πέσουν» πολλές φορές, να αποτύχουν, να ρισκάρουν, αλλά ξέρουν πώς να μετατρέπουν γρήγορα τα λάθη σε ευκαιρίες.
Tο περιβάλλον μόνο φιλικό δεν ήταν, καθώς η Ελλάδα, περνώντας μια οικονομική κρίση χρόνων, δοκιμάστηκε σκληρά, ενώ στη συνέχεια ακολούθησαν η πανδημία και τώρα η ενεργειακή κρίση, απόρροια και των έντονων γεωπολιτικών ανακατατάξεων που φέρνει ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Το οικοσύστημα κάποιοι το περιγράφουν με τον όρο «startup» ή πλέον «scaleup». Για εμάς στο Fortune Greece, τα παραπάνω χαρακτηριστικά συγκεντρώνουν entrepreneurs που συμμετέχουν στην έρευνα «40under40». Πρόκειται για τη λίστα – θεσμό της επιχειρηματικότητας, η οποία κλείνει φέτος δέκα χρόνια και αναδεικνύει κάθε φορά 40 ενδεικτικές περιπτώσεις επιχειρηματιών κάτω των 40 ετών, που καινοτομούν και διακρίνονται σε Ελλάδα και εξωτερικό.
Mε αφορμή αυτό το σημαντικό milestone, συγκεντρώσαμε δεδομένα από τα προηγούμενα χρόνια, αλλά και από την έρευνα που «έτρεξε» το 2022, τα οποία έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Από την πρώτη ύλη στη διεύρυνση
Κάθε χρόνος που περνά αποδεικνύει αυτό το οποίο γνωρίζουμε συνολικά για τις νεοφυείς επιχειρήσεις: Αν το startup οικοσύστημα ήταν υπόθεση λίγων ανθρώπων το 2013, πλέον μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι έχει διευρυνθεί σημαντικά. Σε αυτό έπαιξαν ρόλο τόσο η χρηματοδότηση από εγχώρια και ευρωπαϊκά κονδύλια (EIF – Equifund) όσο και η τεχνολογική έκρηξη της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης, που προσφέρει νέες δυνατότητες στις εταιρείες. Παράλληλα, ο ρόλος της πολιτείας έγινε πιο ενισχυτικός, με πρωτοβουλίες του υπουργείου Ανάπτυξης & Επενδύσεων, όπως αυτή του Elevate Greece (Εθνικό Μητρώο για τις νεοφυείς επιχειρήσεις), να χαρτογραφούν για πρώτη φορά με δεδομένα το οικοσύστημα και να δίνουν κίνητρα για επενδύσεις.
Σίγουρα πολλά μπορούν ακόμη να βελτιωθούν, καθώς η Ελλάδα προσπαθεί να ενισχύσει τις επιδόσεις της στον ευρύτερο τομέα της Έρευνας και Καινοτομίας. Ωστόσο, η πρώτη ύλη υπάρχει, και αυτό αποδεικνύεται από το ενδιαφέρον σημαντικών επενδυτικών σχημάτων από το εξωτερικό για εταιρείες που ξεκίνησαν Έλληνες founders, από το ενδιαφέρον τεχνολογικών κολοσσών για επενδύσεις στην ελληνική αγορά, αλλά και από τις εξαγορές ελληνικών τεχνολογικών εταιρειών από ανταγωνιστές τους.
Σύμφωνα με την έκθεση «Startups in Greece 2021/2022» του Found.ation, την περασμένη χρονιά σημειώθηκε ρεκόρ χρηματοδοτήσεων, καθώς οι ελληνικές νεοφυείς εταιρείες άντλησαν περισσότερα από 500 εκατ. ευρώ, ποσό υπετριπλάσιο του αντίστοιχου για το 2020, ενώ ο αριθμός των επιχειρήσεων που βρήκαν πρόσβαση σε κεφάλαια αυξήθηκε κατά 30%. Επίσης, η χώρα ετοιμάζεται να αποκτήσει τους δικούς της «μονόκερους», δηλαδή νεοφυείς εταιρείες με αποτίμηση πάνω από ένα δισ. ευρώ.
Τα highlights της δεκαετίας
Αρκετές από τις εταιρείες, που πλέον μπορούν να χαρακτηριστούν ως case studies, έχουν περάσει τα τελευταία χρόνια από τη λίστα «40under40», η οποία ακολουθεί κατά πόδας την εξέλιξη του οικοσυστήματος νέας επιχειρηματικότητας. «Φωτίζουμε» περιπτώσεις που αξιολογούνται με βάση τη γενικότερη προοπτική του επιχειρηματικού μοντέλου, τη δυνατότητα εξέλιξης και κλιμάκωσης του μεγέθους παραγωγής τους, το επενδυτικό ενδιαφέρον για την εταιρεία και τη βιωσιμότητα του business model, το ανταγωνιστικό τους πλεονέκτημα και, ασφαλώς, τις ικανότητες και δεξιότητες του επικεφαλής της εταιρείας.
Γυρίζοντας τον χρόνο πίσω, στην πρώτη έκδοση της λίστας, συναντάμε την περίπτωση του Χάρη Καρώνη, co-founder της Viva Wallet, ο οποίος, σχεδόν δέκα χρόνια μετά, κατάφερε να κλείσει το deal της χρονιάς για το 2022, με την JP Morgan να εξαγοράζει το 49% της εταιρείας του σε αποτίμηση πάνω από 1,5 δισ. ευρώ. Ο πρώτος ελληνικός «μονόκερος» ξεκίνησε ως μια fintech ηλεκτρονικών συναλλαγών και πληρωμών και μετεξελίχθηκε σε μια πλήρως ψηφιακή neobank, με την υποδομή της αποκλειστικά στο cloud και με πολύτιμες εφαρμογές που μετατρέπουν τα κινητά σε μηχανήματα συναλλαγών.
Την ίδια χρονιά, στη λίστα έκαναν ντεμπούτο founders και εταιρείες που πρωταγωνιστούν πλέον, όπως ο Γιώργος Χατζηγεωργίου, Founder & CEO της Skroutz, o serial investor Απόστολος Αποστολάκης, partner και Co-Founder πλέον του VentureFriends, αλλά και ο Θωμάς Δούζης, ο οποίος, μαζί με τον αδελφό του Γιώργο, δημιούργησαν από το μηδέν την Ergon και τη μετέτρεψαν σε μοναδικό πρεσβευτή της ελληνικής κουζίνας σε όλο τον κόσμο.
Διαβάστε ακόμη: 10 years 40 under 40. Το Fortune Greece παρουσιάζει τους πρωταγωνιστές της δεκαετίας
Οι εταιρείες που «σήκωσαν» τα περισσότερα χρήματα
Από το 2013 και για τις εκδόσεις που ακολούθησαν χρειάζεται το μισό περιοδικό για να καταγράψουμε όλες τις περιπτώσεις που άφησαν το «αποτύπωμά» τους. Αν όμως οι αριθμοί έχουν σημασία και «μιλούν» από μόνοι τους, σίγουρα κάποιες εταιρείες έχουν καταφέρει να ξεχωρίσουν. Ενδεικτικά:
Blueground: Η εταιρεία του Αλέξανδρου Χατζηελευθερίου, η οποία δραστηριοποιείται στον χώρο της διαχείρισης και ενοικίασης επιπλωμένων διαμερισμάτων, έχει καταφέρει από την ίδρυσή της μέχρι σήμερα να προσελκύσει περί τα 258 εκατ. δολάρια, με την αποτίμησή της να αγγίζει πλέον τα 750 εκατ. δολάρια. Ο Αλέξανδρος έχει δώσει το «παρών» τέσσερις φορές στη λίστα «40under40», με πρώτη το 2016. «Από το 2016 έχουν αλλάξει πάρα πολλά. Τότε είχαμε παρουσία μόνο στην Ελλάδα και με μια μικρή ομάδα ξεκινούσαμε να βλέπουμε νέες αγορές, όπως η Κωνσταντινούπολη και το Ντουμπάι. Έξι χρόνια μετά, η Blueground έχει μεγαλώσει πολύ, καθώς έχουμε παρουσία σε 22 διαφορετικές πόλεις στον κόσμο και απασχολούμε περισσότερα από 700 άτομα προσωπικό. Ήταν μια ενθουσιώδης διαδρομή. Είμαστε εξαιρετικά υπερήφανοι που είμαστε πρωτοπόροι στον τομέα μας παγκοσμίως. Η βοήθεια από την παρουσία μας στη λίστα «40under40» ήταν σημαντική και εύχομαι στους νέους entrepreneurs που συμμετέχουν σε αυτήν την έρευνα να βάζουν νέους στόχους, να μαθαίνουν περισσότερα και κάθε χρόνο να γίνονται καλύτεροι», δηλώνει ο Αλέξανδρος στο Fortune Greece.
FlexCar: Η εταιρεία με έδρα την Ελλάδα έχει βάλει ως στόχο την παγκόσμια πρωτοκαθεδρία στον κλάδο του flexible leasing και έχει τη στήριξη των επενδυτών. Ανακοίνωσε τον Mάιο επένδυση – ρεκόρ για ελληνική startup, ύψους 210 εκατ. ευρώ, λίγους μήνες μετά τη χρηματοδότηση ύψους 50 εκατ. από εγχώριους και διεθνείς θεσμικούς επενδυτές. Οι co-founder της εταιρείας, Γιώργος Δεσύλλας και Γιώργος Μπιζάς, έφεραν τη FlexCar για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά στη λίστα το 2022, σε μόλις τρία χρόνια ζωής.
Plum: Η fintech startup διαχείρισης χρημάτων, της οποίας η εφαρμογή έχει φτάσει το 1,3 εκατ. χρήστες σε αγορές όπως της Αγγλίας, της Γαλλίας, της Ισπανίας και της Ιρλανδίας, έχει «σηκώσει» 24 εκατ. δολάρια (20,5 εκατ. ευρώ). Ο cο-founder και CEO της εταιρείας, Βίκτωρ Τροκούδης, έχει τα τελευταία τέσσερα χρόνια συνεχή παρουσία στη λίστα.
Στην ίδια κατηγορία συναντάμε περιπτώσεις όπως η Causaly του Γιάννη Κιαχόπουλου, που επιτρέπει σε ερευνητές να αναζητήσουν πληροφορίες μέσα σε τεράστιους όγκους δεδομένων στον χώρο της βιοϊατρικής, με χρηματοδότηση 14 εκατ. ευρώ, η Intelligencia, που ίδρυσαν οι Δημήτρης Σκαλτσάς και Βαγγέλης Βεργέτης (10 εκατ. ευρώ), με λύσεις τεχνητής νοημοσύνης στον χώρο του φαρμάκου, αλλά και η Hack The Box του Χάρη Πυλαρινού, που εκπροσωπεί επάξια το ελληνικό ταλέντο στην τεράστια αγορά του CyberSecurity (16 εκατ. δολάρια).
Τα deals που έκαναν τη διαφορά
Μια ξεχωριστή κατηγορία αποτελούν εταιρείες οι οποίες σημείωσαν σημαντική ανάπτυξη και εξαγοράστηκαν, γεγονός που πιστοποιεί και τη δυναμική τους. Δύο περιπτώσεις με κοινό παρονομαστή τη Delivery Hero είναι η efood και η Instashop. Η πρώτη αποτέλεσε μία από τις πρώτες τοποθετήσεις του γερμανικού κολοσσού στην ελληνική αγορά, και πλέον η efood έχει φτάσει να θεωρείται μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες εταιρείες στην Ελλάδα. Όπως δήλωσε σε αντίστοιχο αφιέρωμα του Fortune Greece το 2021 ο CEO της εταιρείας, Παμίνος Κυρκίνης, «ξεκινώντας το efood το 2011 ήμασταν σίγουροι πως έχουμε δημιουργήσει μια πρωτοποριακή υπηρεσία που θα άλλαζε σημαντικά την εμπειρία παραγγελίας φαγητού των χρηστών μας εκεί έξω, αλλά και των συνεργαζόμενων καταστημάτων. Αυτήν τη στιγμή δεν υπάρχει άλλη υπηρεσία στην Ελλάδα που να εκτελεί αυτόν τον αριθμό online παραγγελιών καθημερινά».
Και αν η efood έκανε την αρχή, η Instashop των Γιάννη Τσιώρη και Ιωάννας Αγγελιδάκη σηματοδοτεί ένα από τα μεγαλύτερα deal startup εταιρείας ελληνικών συμφερόντων, το οποίο σχολίασε ακόμη και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης με ανάρτησή του στο Twitter. Το InstaShop δίνει τη δυνατότητα στους χρήστες του να κάνουν παραγγελίες από σούπερ μάρκετ και τοπικά καταστήματα, και να λαμβάνουν τα προϊόντα τους όποτε αυτοί θελήσουν, ακόμη και μισή με μία ώρα μετά την παραγγελία. Σε αυτό το μοντέλο η Delivery Hero επένδυσε το 2020 360 εκατ. δολάρια, εξαγοράζοντας την εταιρεία, θέτοντας παράλληλα τη βάση για τη περαιτέρω επέκτασή της στις διεθνείς αγορές.
Στις παραπάνω περιπτώσεις έρχονται να προστεθούν αρκετές ακόμη. Aξίζει να αναφερθούμε σε ακόμη δύο που ξεχώρισαν το 2022: τον Φεβρουάριο, η αμερικανική εταιρεία Prodege, με έδρα την Καλιφόρνια, εξαγόρασε την Pollfish, την ελληνική startup online market research, με ένα ποσό που υπολογίζεται ότι έφτασε τα 70-85 εκατ. δολάρια. O co-founder και CEO της Pollfish, Γιάννης Παπαδάκης, έχει περάσει έξι φορές από τη λίστα «40under40», με πρώτη το 2014. Tον ίδιο μήνα, η Facebook εξαγοράζει την ελληνική startup προηγμένης ηχητικής τεχνολογίας Accusonus, σε αποτίμηση μεταξύ 70 και 100 εκατ. ευρώ. Οι ιδρυτές της, Αλέξανδρος Τσιλφίδης και Ηλίας Κοκκίνης, έκαναν την εμφάνισή τους στην έρευνα του Fortune Greece το 2016…
Η «ταυτότητα» της έρευνας το 2022
Στη φετινή δέκατη χρονιά της έρευνας, περισσότερες από 100 εταιρείες ανταποκρίθηκαν στο ανοιχτό «κάλεσμα» του Fortune Greece για να καταθέσουν τις αιτήσεις τους. Οι τελικές επιλογές μας ακολουθούν στη συνέχεια του τεύχους που κρατάτε στα χέρια σας, ωστόσο τα στοιχεία που επεξεργάστηκε η Mantis, «Innovation Enabler» της έρευνας, είναι ενδεικτικά για το όλο και μεγαλύτερο αποτύπωμα του οικοσυστήματος σε Ελλάδα και εξωτερικό.
To 30,7% των συνολικών αιτήσεων έγιναν από εταιρείες με γυναίκες επικεφαλής, ποσοστό ενισχυμένο σε σχέση με προηγούμενες χρονιές. Στην έρευνα, άλλωστε, έχουν πρωταγωνιστήσει όλα αυτά τα χρόνια περιπτώσεις όπως η Ζήνα Μαυροειδή, founder και CEO του online supermarket e-fresh, η Ελευθερία Ζούρου, founder και CEO της Doctoranytime, η Αλεξάνδρα Δασκαλοπούλου, ιδιοκτήτρια της Frontstage S.A, η Χριστίνα Μαρτίνη, που σχεδιάζει τα πιο διάσημα greek sandals στον κόσμο (Ancient Greek Sandals), καθώς και πολλές άλλες.
Το 75% των επιλεγμένων αιτήσεων, ωστόσο, για το 2022 αφορούν εταιρείες με άνδρες επικεφαλής.
Συνοψίζοντας κάποια επιπλέον χαρακτηριστικά των φετινών αιτήσεων:
- Οι ελληνικές νεοφυείς εταιρείες άντλησαν περισσότερα από 500 εκατ. ευρώ το 2021, ποσό υπετριπλάσιο του αντίστοιχου για το 2020.
- Ο φετινός μέσος όρος ηλικίας τησ ερευνασ είναι τα 35 έτη, ενώ το 38,6% των εταιρειών που δήλωσαν συμμετοχή απασχολούν από 6 ΕΩΣ 20 άτομα.
- Το 34% των επιλεγμένων αιτήσεων αφορούν εταιρείες με πωλήσεις άνω των 5 εκατ. ευρώ, τη στιγμή που αυτές οι εταιρείες αποτελούσαν το 22% των συνολικών αιτήσεων (Διάγραμμα 2).
- Πάνω από το 60% των αιτήσεων αναφέρονται σε κερδοφόρες (2021) επιχειρήσεις, με το ποσοστό να παραμένει ίδιο στις αιτήσεις που επιλέχθηκαν.
- To 76% των εταιρειών που κατέθεσαν πρόταση εκτιμά ότι θα κλείσει με κερδοφορία το 2022, το 3,4% με ισορροπία και το 20,5% με ζημιές.
- 3 στις 4 αιτήσεις αφορούν επιχειρήσεις με ποσοστό αύξησης πελατών άνω του 20%. Από εταιρείες που επιλέχθηκαν, πάνω από 8 στις 10 ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία.
- Παρατηρούμε ότι, ενώ ήταν μεγαλύτερος ο αριθμός των εταιρειών με λιγότερους υπαλλήλους, επιλέχθηκαν στη φετινή λίστα κυρίως οι μεγαλύτερες εταιρείες (το 29,2% των επιλεγμένων εταιρειών απασχολούν 21-50 άτομα, και το 24,4% πάνω από 100 άτομα.
Ανεξαρτήτως αποτελεσμάτων και αριθμών τις περισσότερες περιπτώσεις που θα διαβάσετε στη φετινή λίστα τις χαρακτηρίζει ένα κοινό σύνθημα που συνοψίζεται στη φράση «ποτέ μην τα παρατάς» (never give up). Και αυτή είναι η πραγματική δύναμη πίσω από την καινοτομία και την αριστεία… Καλή ανάγνωση.
Tο άρθρο δημοσιεύεται στο νέο τεύχος του Fortune που κυκλοφορεί την Παρασκευή 24/06.
