Δέκα χρόνια ARCHISEARCH.GR: Μια δεκαετία γεμάτη design, δημιουργικότητα και έμπνευση

Ο ορισμός της αρχιτεκτονικής είναι «η τέχνη και η επιστήμη της ικανοποίησης των ανθρωπίνων αναγκών στο χώρο μέσω σχεδιασμού μεθόδων και υλικών κατασκευών». Όμως, η αρχιτεκτονική, και κατ’ επέκταση το design, δεν είναι μόνο αυτό. Η αρχιτεκτονική έχει περιγραφεί ως μια «κοινωνική τέχνη» αλλά και ως μια «καλλιτεχνική επιστήμη», που έχει τη δυνατότητα να συνδυάζει την καλαισθησία της τέχνης με την πρακτικότητα και τη λειτουργικότητα της επιστήμης. Φυσικά, η αρχιτεκτονική βρίσκεται παντού γύρω μας. Από τα σπίτια και τα γραφεία μας, μέχρι τα σχολεία και τους χώρους ψυχαγωγίας, έχοντας τη δυνατότητα να μας επηρεάζει σημαντικά στην καθημερινή μας ζωή.

Σε αυτό το παράλληλο ταξίδι της ζωής με την αρχιτεκτονική, ενεργό ρόλο παίζει η αρχιτεκτονική πλατφόρμα ARCHISEARCH.GR, που δημιουργήθηκε το 2011, και έχει ως στόχο να ανακαλύπτει, επιλέγει και παρουσιάζει projects που αφορούν μια μεγάλη ποικιλία πτυχών της αρχιτεκτονικής παγκοσμίως. Θέτει ερωτήματα και προκαλεί το κατεστημένο, πειραματίζεται και αναζητά νέες προσεγγίσεις και σκέψεις πάνω στον κλάδο της αρχιτεκτονικής και του design.

Φέτος το ARCHISEARCH.GR γιορτάζει τα δέκα χρόνια επιτυχούς λειτουργίας του, και ο Βασίλης Μπαρτζώκας, ο επιχειρηματίας, ιδρυτής και εκτελεστικός διευθυντής της Design Ambassador που βρίσκεται πίσω από την πλατφόρμα, μας μιλά για την πορεία της αλλά και για τα σχέδιά του για το μέλλον.

• Το ARCHISEARCH.GR γιορτάζει φέτος τα 10 χρόνια λειτουργίας του. Πώς αποφασίσατε να ξεκινήσετε το εν λόγω εγχείρημα και τι σημαίνει για εσάς αυτή η επιτυχία;

Γεννήθηκα και μεγάλωσα στη χώρα των αρχιτεκτονικών υλικών. Από την παιδική ηλικία έμαθα να αναγνωρίζω τις υφές, να ταιριάζω τα μοτίβα, να παρατηρώ και να προτείνω τρόπους για να ενταχθούν σε ένα ολοκληρωμένο αρχιτεκτονικό έργο. Η επαφή μου με την αρχιτεκτονική και τους ανθρώπους της ενίσχυαν ολοένα και περισσότερο την αγάπη μου για αυτή. Το 2005, με την έκθεση Invisible Hotel, που πραγματοποιήθηκε σε παραγωγή της εταιρείας μου Design Ambassador με την επιμέλεια του Μέμου Φιλιππίδη, το πάθος μου έγινε επάγγελμα, συνδυάζοντας τις σπουδές και την εμπειρία μου στο management και την επιθυμία μου για επικοινωνία, match making και δημιουργικότητα. Οι καρποί αυτής της ένωσης είναι μία σειρά από εκδόσεις, φεστιβάλ, συνέδρια και άλλα events που συνδέουν την αρχιτεκτονική με την επιχειρηματικότητα και την κοινωνία. Το ARCHISEARCH.GR γεννήθηκε το 2011 με προτροπή του αρχιτέκτονα Δημήτρη Ποτηρόπουλου. Πρόκειται για μια πλατφόρμα που ερευνά, επιλέγει και παρουσιάζει έργα που ασχολούνται με διάφορες πτυχές της αρχιτεκτονικής σε όλο τον κόσμο.

• Το design είναι ένας κλάδος που εξελίσσεται συνεχώς. Πώς καταφέρνει το ARCHISEARCH.GR να είναι «παρών» στις εξελίξεις; 

Αναλαμβάνοντας το ρόλο ενός μη συμβατικού ερευνητικού εργαλείου, το ARCHISEARCH.GR επιδιώκει την παρούσα και τη μελλοντική πολιτιστική εξέλιξη μέσω της αρχιτεκτονικής, καθώς και την πιθανή ανταλλαγή με σχεδιασμό, τέχνη, γραφικά και πράσινο/ οικολογικό σχεδιασμό. Όπως κάνει κάθε μεγάλο αρχιτεκτονικό γραφείο στην Ελλάδα, ξεκινάμε τη μέρα μας παρακολουθώντας τις εξελίξεις σε όλο τον κόσμο μέσα από τη διεθνή ειδησεογραφία. Παράλληλα γνωρίζουμε την ελληνική πραγματικότητα μέσα από την καθημερινή, επαγγελματική και φιλική επαφή μας με τους καλύτερους Έλληνες αρχιτέκτονες και σχεδιαστές, εκπροσώπους της ακαδημαϊκής κοινότητας, φοιτητές, στελέχη από το χώρο της κατασκευής, του real estate και της ευρύτερης επιχειρηματικότητας. Κατόπιν, θέτουμε ερωτήσεις που στοχεύουν να προκαλέσουν νέες σκέψεις και προσεγγίσεις. Με έντονο ενδιαφέρον για πειραματισμό και επικύρωση, υπογραμμίζουμε τον πλούτο που βρίσκεται στη συνύπαρξη διαφορετικών ιδεών. Συνεκτικό στοιχείο σε ό,τι κάνουμε είναι η σύνδεση μεταξύ κοινωνίας και αρχιτεκτονικής παραγωγής και η διερεύνηση των τρόπων με τους οποίους η αρχιτεκτονική μας παροτρύνει να αλληλεπιδράσουμε με το κοινωνικό και φυσικό περιβάλλον.

• Ποια θα χαρακτηρίζατε ως τα «highlights» της πορείας του ARCHISEARCH.GR;

Το ARCHISEARCH.GR στην πορεία του έχει υποστηρίξει ποικίλες δράσεις με μεγάλη σημασία για την αρχιτεκτονική και το σχεδιασμό. Όπως τα βραβεία συνολικής προσφοράς του Archisearch και της Design Ambassador που εγκαθιδρύθηκαν το 2019 και συνεχίζονται μέχρι σήμερα. Η αρχή έγινε στο 8η ημερίδα ΕΣΩ στο αμφιθέατρο της Στέγης του ιδρύματος Ωνάση με το βραβείο να απονέμεται στο σημαντικό designer, Γιάννη Τσεκλένη. Το 2020 παρέλαβαν τη σκυτάλη του εν λόγω βραβείου, τρεις μεγάλοι άνδρες- λαμπρές προσωπικότητες της χώρας μας. Ο διεθνούς φήμης καθηγητής, Θεοδόσης Τάσιος, ο εγκέφαλος πίσω από τον αστικό ιστό της θετικής πλευράς της πόλης μας, Ιωάννης Βικέλας, και ο Κωνσταντίνος Δεκαβάλλας, ο τελευταίος εν ζωή αρχιτέκτονας της γενιάς των μοντερνιστών που δεν είναι μόνο ένα πρόσωπο με ιστορική σημασία αλλά και ένα ενεργό μέλος της σύγχρονης πραγματικότητας. Φέτος, τα Archisearch Lifetime Achievement Awards απονέμονται σε 3 σημαντικές γυναίκες της ελληνικές αρχιτεκτονικής: την Σέβα Καρακώστα, την Μάρω Καρδαμίτση-Αδάμη και την Νέλλα Γκόλαντα.

Στα δύσκολα χρόνια της πανδημίας και του lockdown, ξεχωρίζει ο Διεθνής Διαγωνισμός Αρχιτεκτονικών Ιδεών Pandemic Architecture που έθεσε την Ελλάδα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος το 2020. Ο διαγωνισμός έγινε viral σε όλο τον πλανήτη, με τον αριθμό των εγγραφών να ξεπερνά τις 800 από 60 διαφορετικές χώρες! Ενδιαφέρον προέκυψε και από μέσα για αναδημοσίευση του διαγωνισμού στη Ρωσία και την Τουρκία, από το πανεπιστήμιο Xi’ an Jiaotong στην Κίνα και το BBC για να συνεισφέρουμε σε ένα άρθρο με τίτλο “How do you build a city for a pandemic?”.

Στην ίδια περίοδο, το 2020, η άνθιση στα ελληνικά αρχιτεκτονικά γραφεία, μετά από παρατεταμένη περίοδο κρίσης δημιούργησε περισσότερη ζήτηση για νέους αρχιτέκτονες. Έτσι, στο πλαίσιο του Αrchisearch Career Days, οργανώθηκε το Archisearch Portfolio Review, μια πρωτοποριακή δράση ενίσχυσης και προβολής νέων αρχιτεκτόνων, που προσφέρει την ευκαιρία σε φοιτητές να έρθουν σε επαφή με καταξιωμένους επαγγελματίες από τη διεθνή αρχιτεκτονική κοινότητα όπως οι Κωνσταντίνος και Δημήτρης Καραμπατάκης των K-STUDIO, η Ρία Βογιατζή των ELASTIC ARCHITECTS, ο Αριστείδης Ντάλας, Τάσος Γεωργαντζής των Urban Soul Project, η Λυδία Ξυνογαλά, αλλά και με κορυφαίους ακαδημαϊκούς, όπως ο Νίκος Κτενάς, η Ρένα Σακελαρίδου, ο Πάνος Δραγώνας, ο Πάνος Παρθένιος, η Σοφία Βυζοβίτη, σε ατομικές συναντήσεις για συμβουλές.

Την ίδια χρονιά, το Archisearch.gr δραστηριοποιήθηκε στο χώρο των έντυπων εκδόσεων με το πρώτο Archisearch Paper Edition- μία μοναδική έκδοση που συνδυάζει τις αρετές των coffee table books και των free press, η οποία κερδίζει το ασημένιο βραβείο στην κατηγορία Magazines των European Design Awards- τις πρώτες μονογραφίες μεγάλων γραφείων όπως οι A&M Architects και οι Elastic Architects και των K Studio και την έκδοση “Athens Design Map”, καρπό της πρώτης μας συνεργασίας με τη Lifo. Παράλληλα οργανώσαμε την πρώτη σειρά των Podcasts «Archisearch Τalks», με θέμα Advice to Young Architects, η οποία έφτασε στην τέταρτη θέση του ελληνικού top 10 στο Spotify.

Τέλος οργανώσαμε 2 διαφορετικά conceptual events. To «Man on The moon» με την στρατηγική συνεργασία της MARMYK ILIOPOULOS ήταν ένα τριήμερο ταξίδι στον κόσμο και τις χρήσεις του μαρμάρου, μέσα από πρωτότυπες, ανατρεπτικές στάσεις και απολαυστικές εμπειρίες που συνδέουν το υλικό με τον τόπο και την ευζωία. Το “Future of Work” με τη στρατηγική συνεργασία της Inmind συνδύασε ένα all star panel όπου αρχιτέκτονες μίλησαν για το νέο σχεδιασμό στους χώρους εργασίας και το λανσάρισμα του Milano Design Film Festival.

• Η ημερίδα ΕΣΩ αποτελεί έναν επιτυχημένο θεσμό που από το 2012. Πώς ξεκίνησε και σε τι στοχεύει; 

Από τα πρώτα κιόλας χρόνια με αδιάλειπτη παρουσία μέχρι σήμερα, το μεγαλύτερο event που συμπορεύεται με το ARCHISEARCH.GR είναι η ημερίδα ΕΣΩ, σε συνεργασία με το Δημήτρη Φακίνο. Η ΕΣΩ έχει συνδεθεί με τη λάμψη των κορυφαίων ονομάτων από το χώρο της αρχιτεκτονικής και τους σχεδιασμού, αλλά και της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών όπου και φιλοξενείται. Η πρώτη ΕΣΩ πραγματοποιήθηκε τον Φεβρουάριο του 2012, με την υποστήριξη του ARCHISEARCH.GR. Από τότε, στη σκηνή του μεγάλου αμφιθέατρου ανέβηκαν δεκάδες άνθρωποι από την Ελλάδα και το εξωτερικό, μεταφέροντας στο κοινό τον ενθουσιασμό τους για το σχεδιασμό. Ανάμεσά τους οι Carlotta de Bevilacqua, Pearson and Lloyd, Gensler, Ρένα Σακελλαρίδου, Roberto Palomba, Νίκος Κτενάς, Έλληνες εκπρόσωποι των Zaha Hadid Architects, UN STUDIO, Henning Larsen, και Foster and Partners. Οι πολύτιμες απόψεις, οι ιδέες και η γνώση κυριαρχούν στη σκηνή και δημιουργούν τον παλμό που για 8 ώρες κρατά ένα πολυάριθμο ακροατήριο, περί των 800 ανθρώπων. Κατόπιν, τη σκηνή διαδέχεται ένα μεγάλο πάρτι. Ο κόσμος της ΕΣΩ συζητά, κινείται διασκεδάζει αδιάκοπα και ακούραστα, ισορροπώντας το μείγμα γνώσης και match making του event.

• Η πανδημία έχει φέρει τα πάνω-κάτω σε ολόκληρο τον πλανήτη και το design δεν θα μπορούσε παρά να υποστεί σημαντικές αλλαγές. Ποιες είναι αυτές, και πώς θεωρείτε ότι αναμένεται να αλλάξει το design μετά την πανδημία;

Πριν ακόμα λήξει η περίοδος της πανδημίας, ο κόσμος θέλει να γυρίσει σελίδα και να περάσει σε μία νέα εποχή. Σε αυτήν πρωταγωνιστούν η τεχνολογία, η βιωσιμότητα, το wellbeing, οι ανθρώπινες σχέσεις σε phygital περιβάλλον, η δυνατότητα του να βρίσκεσαι οπουδήποτε από οποιοδήποτε σημείο του κόσμου, αλλά βέβαια και η δυνατότητα της αποσύνδεσης. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι αυτό του Future of Work, όπου το γραφείο βρίσκεται δυνάμει παντού, πέρα από τα κεντρικά μίας εταιρείας. Έτσι, ένα μεγάλο μέρος των ανθρώπων, μπορούν πραγματικά να γίνουν digital nomads. Επιπλέον, ενδιαφέρον παρουσιάζει το concept του slow living στις διακοπές, το οποίο υποστηρίζει έναν φυσικό, αποσυνδεδεμένο τρόπο ζωής σε πολυτελείς κατοικίες, θεματικά αλλά και design ξενοδοχεία. Τέλος, η αποκέντρωση είναι άλλη μία συνέπεια της πανδημίας, με τη ζωή και τη διασκέδαση να διασπείρεται περισσότερο στα προάστεια, απ’ ότι στο παρελθόν. Όλες αυτές οι τάσεις, φυσικά, συνδέονται με τη βιωσιμότητα και τον εξορθολογισμό της ενεργειακής κατανάλωσης.

• Ποια είναι τα σχέδια και οι μελλοντικοί στόχοι του ARCHISEARCH.GR;

Στα χρόνια που έπονται, επιθυμούμε να εδραιώσουμε τη θέση μας στους καινοτόμους τομείς που αναπτύξαμε στα δύσκολα χρόνια των lockdown. Μας ενδιαφέρει πολύ το κοινωνικό πρόσωπο της αρχιτεκτονικής και το πώς μπορούμε να συμβάλουμε στο να βελτιώσουμε τις συνθήκες διαβίωσης για τους συμπολίτες μας. Η κίνηση ARCHITECTURE FOR SOCIAL IMPACT είναι μια νέα πρωτοβουλία της Design Ambassador και του Archisearch που έχει σαν στόχο να χρησιμοποιήσει την Αρχιτεκτονική και το Design για να βοηθήσει οργανώσεις, ιδρύματα και ανθρώπους σε ανάγκη, δημιουργώντας για αυτούς καλύτερες συνθήκες διαβίωσης και μια πιο όμορφη καθημερινότητα. Στην προσπάθεια αυτή συστρατεύονται κορυφαίοι δημιουργοί απο την Ελλάδα και το Εξωτερικό, Αρχιτέκτονες, Interior Designers, Βιομηχανικοί Σχεδιαστές, κ.λπ. οι οποίοι προσφέρουν τις υπηρεσίες τους εθελοντικά και χωρίς κόστος. Ταυτόχρονα κορυφαία brands και εταιρείες προσφέρουν τις υπηρεσίες και τα προϊόντα τους δωρεάν, με στόχο την ολοκλήρωση των project αυτών.

Οι δωρεές και οι χορηγίες καταγράφονται και επικοινωνούνται στα πλαίσια δράσεων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης μέσα από τα κανάλια της Design Ambassador και του Archisearch καθώς και των συνεργατών της όπως και των φορέων που επωφελούνται από αυτές. Έχουμε ήδη επιμεληθεί τους χώρους του ΣΧΕΔΙΑ ART PROJECT στην Κολοκοτρώνη ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη και άλλες συνεργασίες με ιδρύματα και οργανισμούς όπως το STEPS, όπου έχουμε αναλάβει τον σχεδιασμό με την συνεργασία του γραφείου URBAN SOUL PROJECT που σχεδίασε τον χώρο και προσέφερε τις υπηρεσίες του εθελοντικά ενώ είναι σε εξέλιξη και αναμονή η υλοποίηση του project. Θα είναι χαρά μας εταιρίες και οργανισμοί που θέλουν να προσφέρουν υλικά και υπηρεσίες τους να ενώσουν δυνάμεις μαζί μας και να βοηθήσουν σε αυτή την κατεύθυνση.

Επίσης σχεδιάζουμε την διοργάνωση του event “Design Democracy”, που στόχο έχει να φέρει τα πιο λαμπρά μυαλά του κόσμου στην Ελλάδα, ώστε να σκεφτούν, να κάνουν brainstorming, να μοιραστούν best practices και να συζητήσουν για το πώς μπορεί η αρχιτεκτονική και το design να έχουν ένα πιο sustainable πρόσωπο.

Στα σχέδιά μας είνα η έκδοση ADVICE TO YOUNG ARCHITECTS, στην οποία θα ενταχθεί το υλικό των ομώνυμων podcasts που έγιναν στα πλαίσια των ARCHISEARCH CAREER DAYS, όπου γνωστά ονόματα της αρχιτεκτονικής και του design μοιράζονται τις εμπειρίες τους και δίνουν συμβουλές στους νέους για διάφορα θέματα καριέρας.

Τέλος έχουμε ετοιμάσει τον χώρο METAPHOR στην πλατεία Μαβίλη, σε συνεργασία με τον Μιχάλη Αργυρού και τον Γιώργο Κελέφη, εδκότη του OZON MAGAZINE, όπου θα λειτουργεί ως χώρος εκδηλώσεων και εκθέσεων πάνω στην Τέχνη, τη Μόδα, την Αρχιτεκτονική και το Design. Η Design Ambassador επιμελήθηκε τον χώρο σε σχεδιασμό του γραφείου PILA STUDIO του Ηλία Παπαγεωργίου και την συμβολή σημαντικών εταιρειών από τον χώρο των υλικών, όπου θα λειτουργήσει σύντομα το the Architect’s Gallery, μια Αρχιτεκτονική Gallery στα πρότυπα άλλων αντιστοίχων Galleries στο Βερολίνο και αλλού οι οποίες προβάλουν το αρχιτεκτονικό έργο και όχι μόνο…

• Έχετε ζήσει και εργαστεί τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Πώς θα χαρακτηρίζατε την ελληνική σκηνή της αρχιτεκτονικής; Πού υπερισχύει και πού υστερεί;

Οι Έλληνες αρχιτέκτονες είναι από τους λίγους επαγγελματίες που έχουν κατορθώσει να δραστηριοποιούνται και στο εξωτερικό. Προφανώς δεν έχουμε να ζηλέψουμε τίποτα από τις άλλες χώρες. Μάλιστα, ολοένα και περισσότερο, η ιδιωτική πρωτοβουλία αναγνωρίζει την αξία του αρχιτέκτονα. Ωστόσο απαιτείται περισσότερη εμπλοκή της αρχιτεκτονικής στις ζωές και στην καθημερινότητά μας, μέσα από τον δημόσιο χώρο και με τρόπους όπως ο συμμετοχικός σχεδιασμός.