Δέκα σερί αυξήσεις επιτοκίων είναι αρκετές; Πέντε ερωτήματα για την ΕΚΤ
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει καλούς λόγους να… συγκρατήσει τα «πυρά» της την Πέμπτη, αφού αύξησε τα επιτόκια στις 10 τελευταίες συνεδριάσεις της.
Ωστόσο, οι συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή, που ωθούν τις τιμές της ενέργειας σε υψηλότερα επίπεδα, είναι άλλος ένας «κόντρα άνεμος» για μια κεντρική τράπεζα που μάχεται με την έξαρση του πληθωρισμού. Και οι συναλλασσόμενοι επιθυμούν διακαώς μια αίσθηση για το πόσο καιρό το κόστος δανεισμού θα παραμείνει υψηλό.
«Η μεγαλύτερη πρόκληση θα είναι να διατηρήσει μια πράξη ισορροπίας – να μην ακουστεί επιθετική αλλά να κρατήσει την πόρτα ανοιχτή για αυξήσεις επιτοκίων», δήλωσε ο Carsten Brzeski, παγκόσμιος επικεφαλής μακροοικονομικών της ING.
Ακολουθούν πέντε βασικά ερωτήματα για τις αγορές, όπως τα δημοσίευσε το Reuters.
1. Τι μπορούμε να περιμένουμε αυτή την εβδομάδα;
Η ΕΚΤ έχει σηματοδοτήσει μια παύση και οι αγορές εκτιμούν ότι δεν θα υπάρξουν περαιτέρω αυξήσεις επιτοκίων. Ωστόσο είναι απίθανο να αποκλείσει μια ακόμη αύξηση.
Η επικεφαλής της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ μπορεί να επιμείνει στο μάντρα «υψηλά για περισσότερο χρόνο» που έχει ωθήσει προς τα πάνω τις αποδόσεις των μακροπρόθεσμων ομολόγων.
Εν τω μεταξύ, η αποδυνάμωση της οικονομίας υποδηλώνει ότι η ανάγκη για περαιτέρω σύσφιξη είναι περιορισμένη, αλλά η ΕΚΤ είναι πιθανό να αντιταχθεί στις εικασίες περί μείωσης των επιτοκίων.
«Πιθανότατα θα είναι στις αρχές του επόμενου έτους αν αλλάξουν γνώμη και σκεφτούν ότι πρέπει να κάνουν περισσότερα», δήλωσε ο Francis Yared, παγκόσμιος επικεφαλής της έρευνας επιτοκίων της Deutsche Bank. «Έχουν δεσμευτεί εκ των προτέρων να αφήσουν τα δεδομένα να μιλήσουν για λίγο».
Ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ Φίλιπ Λέιν λέει ότι η ΕΚΤ θα χρειαστεί χρόνο, ενδεχομένως μέχρι την επόμενη άνοιξη, προτού να είναι σίγουρη ότι ο πληθωρισμός μειώνεται.
2. Θα συζητήσει η ΕΚΤ την ποσοτική σύσφιξη;
Η ΕΚΤ δεν αναμένεται να ξεκινήσει σύντομα ενεργές πωλήσεις ομολόγων. Αντ’ αυτού, η συζήτηση επικεντρώνεται στο αν θα επισπεύσει την ημερομηνία λήξης του Δεκεμβρίου 2024 για τις επανεπενδύσεις από το Πρόγραμμα Επείγουσας Αγοράς για Πανδημία (PEPP), κάτι που πολλοί υποστηρίζουν.
Η άνοδος των αποδόσεων των ιταλικών ομολόγων θα μπορούσε να «δροσίσει» τις συζητήσεις για ένα γρήγορο τέλος.
Στο πλαίσιο του PEPP, οι επανεπενδύσεις μπορούν να κατευθυνθούν σε χώρες που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη. Η Λαγκάρντ έχει πει ότι αυτή είναι η πρώτη γραμμή άμυνας κατά του κατακερματισμού, της υπερβολικής διεύρυνσης των περιθωρίων απόδοσης, που μειώνει την αποτελεσματικότητα της νομισματικής πολιτικής.
«Δεν θα έχουμε απόφαση για τις επανεπενδύσεις του PEPP μετά την πρόσφατη άνοδο των (ιταλικών) αποδόσεων», δήλωσε ο επικεφαλής οικονομολόγος της UBS Reinhard Cluse. «Η αγορά εξακολουθεί να έχει έναν βαθμό νευρικότητας… Η ΕΚΤ δεν θέλει να ρίξει λάδι στη φωτιά».
Μια απόφαση μπορεί να έρθει τον Δεκέμβριο ή στις αρχές του 2024, πρόσθεσε.
3. Τι σημαίνει η νέα άνοδος των τιμών της ενέργειας;
Οι ευρωπαϊκές τιμές του φυσικού αερίου έχουν αυξηθεί κατά 35% μέχρι στιγμής αυτόν τον μήνα, το πετρέλαιο βρίσκεται πάνω από τα 93 δολάρια, απειλώντας να ωθήσει ξανά τον πληθωρισμό.
Ως περιοχή εισαγωγής ενέργειας, η Ευρώπη είναι πιο ευάλωτη από τις Ηνωμένες Πολιτείες σε μια αιχμή του πληθωρισμού που προκαλείται από τις εντάσεις στη Μέση Ανατολή, δήλωσε ο Chris Jeffrey, επικεφαλής επιτοκίων και πληθωρισμού της Legal & General Investment Management.
Πρόσθεσε ότι, προς το παρόν, η Λαγκάρντ θα ήθελε να μην «παρασυρθεί» στη συζήτηση για τις τιμές της ενέργειας μέχρι να γίνει σαφέστερο αν η άνοδος θα διατηρηθεί.
Ο Cluse της UBS δήλωσε ότι οι τιμές της ενέργειας δεν αποτελούν «παράγοντα αλλαγής των προοπτικών για τον πληθωρισμό», επειδή ισχύουν ισχυρά αποπληθωριστικά αποτελέσματα της βάσης. Η ΕΚΤ αναμένει ότι ο γενικός πληθωρισμός θα υποχωρήσει στο 3,2% το 2024 από μέσο όρο 5,6% το 2023.
4. Τι κάνει η ΕΚΤ αν τα πράγματα… πάνε στραβά με την Ιταλία;
Προς το παρόν, όχι πολλά.
Οι υψηλότερες προβλέψεις για το έλλειμμα έχουν ανεβάσει το κόστος δανεισμού της Ιταλίας, διευρύνοντας τη διαφορά από τη Γερμανία στις 200 μονάδες βάσης — προκαλώντας κάποιες εικασίες ότι η ΕΚΤ ίσως χρειαστεί να παρέμβει και να ηρεμήσει τις αγορές.
Ο μηχανισμός προστασίας της μετάδοσης, ένα πρόγραμμα αγοράς ομολόγων για να βοηθήσει τα πιο υπερχρεωμένα κράτη και να αποτρέψει τον κατακερματισμό, εντάχθηκε στην εργαλειοθήκη πέρυσι.
Πέντε από τις έξι πηγές δήλωσαν πρόσφατα στο Reuters ότι δεν υπάρχει βιασύνη για παρέμβαση.
«Θα προσπαθήσουν να μείνουν στο περιθώριο για όσο το δυνατόν περισσότερο», δήλωσε ο Brzeski της ING.
5. Τι γίνεται με τις αυστηρότερες συνθήκες χρηματοδότησης;
Τα στοιχεία τραπεζικού δανεισμού του Σεπτεμβρίου θα πρέπει να προσφέρουν κάποιες ενδείξεις.
Η ποσότητα του χρήματος που κυκλοφορεί στην Ευρωζώνη συρρικνώθηκε κατά το μεγαλύτερο ποσοστό που έχει καταγραφεί τον Αύγουστο, καθώς οι τράπεζες περιόρισαν τον δανεισμό και οι καταθέτες δέσμευσαν τις αποταμιεύσεις τους.
Η ΕΚΤ πιθανότατα θα εξετάσει αυτό και άλλα σημάδια σύσφιξης των συνθηκών χρηματοδότησης. Η άνοδος των αποδόσεων των αμερικανικών κρατικών ομολόγων έχει συμπαρασύρει το ευρωπαϊκό κόστος δανεισμού, ενισχύοντας την υπόθεση της μη περαιτέρω αύξησης.
