Το δαιμόνιο αφεντικό της… θεϊκής «Divine Chocolate»
Πώς η Σόφι Τράντσελ «πάντρεψε» το Δίκαιο Εμπόριο με την ελεύθερη αγορά και έχτισε μία επιτυχημένη συνεταιριστική σοκολατοποιία.
Μπορεί να μην είχε καμία εμπειρία στο λιανεμπόριο, πόσο μάλλον στον κλάδο της σοκολατοποιίας. Όμως αυτό δεν στάθηκε εμπόδιο για την Βρετανή Σόφι Τράντσελ στο να αναλάβει προ 15ετιας τα «ηνία» της λονδρέζικης «Divine Chocolate», τα οποία κι εξακολουθεί να κρατά εδώ και τώρα.
Όλα άρχισαν το 1998, όταν η εταιρία στήθηκε από τον συνεταιρισμό Kuapa Kokoo περίπου 2.0000 καλλιεργητών κακάο στη δυτικοαφρικανική Γκάνα και την Twin Trading, μια βρετανική ΜΚΟ υπέρ του Δίκαιου Εμπορίου, που είχε ήδη δοκιμαστεί επιχειρηματικά με την ίδρυση της εταιρίας καφέ Cafedirect.
Το εγχείρημα στήριξαν ως επενδυτές η εταιρεία καλλυντικών Body Shop, η εκκλησιαστική οργάνωση Christian Aid και το φιλανθρωπικό ίδρυμα Comic Relief, ενώ η βρετανική Υπηρεσία Διεθνούς Ανάπτυξης (DFID) έβαλε «πλάτες» για την τραπεζική χρηματοδότηση του φιλόδοξου σχεδίου.
Όταν η Divine έβαλε αγγελία αναζητώντας αφεντικό, η Σόφι έκανε αμέσως αίτηση, έχοντας ως «στολίδια» στο βιογραφικό της την εμπειρία της ως ιδιοκτήτριας μίας εταιρεία διανομής ξενόγλωσσων ταινιών στη Βρετανία, καθώς και την πλούσια δράση της ως ακτιβίστριας την εποχή του Απαρτχάιντ.
Έκτοτε -λέει- το «μικρόβιο» του ακτιβισμού της έμεινε, ακόμη και στα 15 χρόνια που είναι διευθύνουσα σύμβουλος της Divine Chocolate Ltd, που στα ελληνικά μεταφράζεται σε «Θεία Σοκολάτα».
Το έργο της είναι πράγματι θεάρεστο, εάν σκεφτεί κανείς ότι, παλεύοντας όλα αυτά τα χρόνια στη «ζούγκλα» της οικονομίας της ελεύθερης αγοράς, η Σόφι κατάφερε όχι μόνον να επιβιώσει, αλλά πλέον να αποτελεί μία από τις κυρίαρχες μορφές του κινήματος υπέρ του Δίκαιου Εμπορίου, φροντίζοντας ώστε οι εργάτες οι καλλιεργητές του αναπτυσσόμενου κόσμου να μοιράζονται μέρος από τα κέρδη του μόχθου τους και να εργάζονται κάτω από καλύτερες συνθήκες.
Σήμερα, η Divine Chocolate παραμένει κατά 45% υπό τον έλεγχο του συνεταιρισμού Kuapa Kokoo, που έχει αυξήσει τα μέλη του σε 80.000 από 1.287 χωριά της Γκάνα και εκπροσωπείται με δύο μέλη στο ΔΣ της εταιρείας.
Αυτή με τη σειρά της παρουσιάζει ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 8%. Έχει ετήσιες πωλήσεις ύψους 7,5 εκατ. λιρών μόνον στη Βρετανία. Έχει επίσης επεκτείνει την αγορά της στις ΗΠΑ, σε διάφορες χώρες της Ευρώπης, καθώς και της Ασίας. Κι αν και παραμένει μικρή στον κλάδο της -επουλώνοντας ακόμη τις «πληγές» από τη διεθνή οικονομική κρίση του 2008- η Divine Chocolate όχι μόνον στέκεται στα πόδια της, αλλά στο «ύψος» της απέναντι στα μεγαθήρια των πολυεθνικών ανταγωνιστριών της, όπως είναι η Mars, η Kraft και η Nestle.
Για την Σόφι Τράντσελ πάντως το «στοίχημα» φαίνεται να είναι πολύ μεγαλύτερο από την εμπορική ανάπτυξη της εταιρείας. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει διεθνώς μία σταδιακή μετατόπιση εξουσίας «από τις εκλεγμένες κυβερνήσεις στις πολυεθνικές», σχολιάζει στο BBC. Και μέσα σε αυτό το πλαίσιο -προσθέτει- θέλει να δει την Divine Chocolate να αποτελεί κάτι παραπάνω από μία απτή απόδειξη ότι οι εταιρείες Δίκαιου Εμπορίου μπορούν πράγματι να πετύχουν.
«Πάντα με ενδιέφερε να ξέρω ποιος ελέγχει τι, όμως αυτό που με απασχολεί περισσότερο είναι ο κόσμος να μην βυθίζεται στην απελπισία. Εάν κάνουμε όλοι κάτι, μπορούμε να αλλάξουμε τα πράγματα» τονίζει, σπεύδοντας να διευκρινίσει πως στα 49 της δεν είναι πια ρομαντική, αλλά ορκισμένη «ριζοσπάστρια».
Εξ’ ου κι αναγνωρίζει ότι, αν και ο κοινωνικός ακτιβισμός και η οικονομική πειθαρχία δεν είναι έννοιες αλληλοαποκλειόμενες. Το «πάντρεμά» τους απαιτεί ρεαλισμό και σύνεση. «Το να τρέξει κανείς μια επιχείρηση δεν είναι πυρηνική φυσική», τονίζει, «όμως θα πρέπει κανείς να φροντίζει να έχει την κατάσταση υπό έλεγχο, να μην φοβάται τα στοιχεία και να μην ξανοίγεται σε έξοδα, που δεν μπορεί να καλύψει».
Προς το παρόν λοιπόν αυτό που κάνει η Divine είναι να επενδύει περισσότερο εκεί που θεωρεί ότι θα έχει την μεγαλύτερη απόδοση: στις τοπικές κοινωνίες που τη «τρέφουν». Έτσι, τμήμα των μερισμάτων που διανέμονται στους συνεταιριστές της Kuaka Kokoo πηγαίνουν όχι μόνον σε τεχνικές αγροτικής βελτιστοποίησης, αλλά και σε έργα βελτίωσης των υποδομών, όπως το δίκτυο υδροδότησης και στους τομείς εκπαίδευσης και υγείας.
«Σήμερα, η Kuaka Kokoo τρέχει μία δημοκρατική, υπεύθυνη και διαφανή επιχείρηση», λέει η Σόφι Τάντσελ, «κι αυτό από μόνο του είναι ένα μεγάλο επίτευγμα». Σε αυτό μάλιστα προσθέτει το γεγονός ότι από πέρυσι επικεφαλής του συνεταιρισμού εξελέγη μία γυναίκα. Γεγονός, παρατηρεί, που δείχνει ότι η αλλαγή μπορεί να είναι συνεχής και εξελισσόμενη, ανατρέποντας «τη γενική αντίληψη που είχε ο κόσμος για το τι είναι δυνατό κι αδύνατο» στον κόσμο.
