Δεν ξέρετε ποια είναι η επίδραση της μεταναστευτικής κρίσης στην ευρωπαϊκή οικονομία;

του Τζέφρι Σμιθ

Η Ευρώπη μπορεί απλώς να μαντέψει τα κόστη και τα οφέλη από τις μεταναστευτικές ροές.

Θέλετε να μάθετε ποια είναι η επίδραση της μεταναστευτικής κρίσης στην ευρωπαϊκή οικονομία; Το ίδιο θέλει και η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Την προηγούμενη εβδομάδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκανε την πρώτη απόπειρα ποσοτικοποίησης των οικονομικών συνεπειών της μεγαλύτερης ανθρωπιστικής κρίσης στην ευρωπαϊκή ήπειρο από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αλλά η προσπάθεια αυτή δεν κατέληξε σε συγκεκριμένες απαντήσεις.

Στην τακτική εξαμηνιαία έκθεση για τις οικονομικές προοπτικές της Ευρ. Ένωσης, η Κομισιόν παραδέχθηκε ότι υπάρχουν πολλοί αστάθμητοι παράγοντες που δεν επιτρέπουν μια αξιόπιστη πρόβλεψη. Πάντως, όλες οι εκδοχές της μελέτης καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η καθαρή επίδραση στο ΑΕΠ θα είναι θετική, εξαιτίας κυρίως των επιπλέον κρατικών δαπανών που θα απαιτηθούν για την απορρόφηση των εισερχομένων μεταναστών και προσφύγων.

Η Σουηδία, η οποία αντιμετωπίζει το μεγαλύτερο ποσοστό αφίξεων σε σχέση με τον τρέχοντα πληθυσμό της, θα πρέπει να αυξήσει τις δαπάνες της κατά 0,5% του ΑΕΠ φέτος, σύμφωνα με την Επιτροπή. Άλλες χώρες, τόσο διέλευσης όσο και προορισμού, θα κληθούν να δαπανήσουν περί του 0,2% του ΑΕΠ τους.

Αν οι μετανάστες που φτάνουν εκεί κατέχουν ή αποκτήσουν στη συνέχεια ένα σύνολο δεξιοτήτων όμοιο προς εκείνο του ντόπιου πληθυσμού, τότε η ετήσια ώθηση στο ΑΕΠ μπορεί να ξεπεράσει το 0,25% από το 2017 μέχρι το 2020. Όμως, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ θα πέσει, εξαιτίας των πιέσεων προς τους μισθούς από την αυξημένη προσφορά εργασίας.

Ένας αριθμός παραμέτρων παραμένουν άγνωστες: ο συνολικός αριθμός αφίξεων, το επίπεδο δεξιοτήτων των μεταναστών, και η ηλικιακή κατανομή τους.

Εξίσου άγνωστη παραμένει και η ικανότητα των χωρών υποδοχής να αξιοποιήσουν θετικά τους μετανάστες. Αυτό αφορά το κατά πόσο οι χώρες έχουν τη βούληση να δαπανήσουν χρήματα για να προσφέρουν στέγη στους μετανάστες και να τους εξοπλίσουν με τις απαραίτητες γλωσσικές και εργασιακές δεξιότητες. Ας μην ξεχνάμε ότι αναφερόμαστε σε μια ήπειρο της οποίας οι κάτοικοι φορολογούνται περισσότερο απ’ οποιονδήποτε άλλον κάτοικο του πλανήτη, ενώ η Ευρωζώνη αναρρώνει από τις περιπέτειες που αντιμετώπισε σε σχέση με το δημόσιο χρέος.

Το βασικό σενάριο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προβλέπει άφιξη τριών εκατομμυρίων μεταναστών και προσφύγων στην ΕΕ μεταξύ 2015 και 2017, εκ των οποίων 1,2 εκατομμύρια αναμένονται φέτος. Συνολικά, οι ροές ισοδυναμούν με 0,4% του ευρωπαϊκού πληθυσμού περίπου, αν αφαιρέσουμε κι εκείνους που δεν θα καταφέρουν να λάβουν άσυλο.

Το πρόβλημα, όπως αναφέρει και η Επιτροπή, δεν είναι ο συνολικός αριθμός όσων εισέρχονται, αλλά το γεγονός ότι η μεγάλη πλειοψηφία αυτών των ανθρώπων θέλει να εγκατασταθεί σε μόλις δύο χώρες – τη Γερμανία και τη Σουηδία. Οι προσπάθειες της ΕΕ να μοιραστεί το βάρος σε όλες τις χώρες, αναλογικά, έχουν πέσει στο κενό λόγω της αρνητικής στάσης πολλών εθνικών κυβερνήσεων.

Σε κάθε περίπτωση, τα όποια οφέλη από την άφιξη των μεταναστών θα γίνουν πραγματικότητα μόνο αν τα κράτη-μέλη της ΕΕ επιλέξουν να τους ενσωματώσουν αποτελεσματικά.