DLD Tελ Αβίβ: Εδώ χτυπάει η καρδιά της παγκόσμιας καινοτομίας

Αποστολή στο Ισραήλ: Τάσος Ζάχος

Πριν ταξιδέψω στο Ισραήλ είχα στο μυαλό μου ότι είναι γνωστό παγκοσμίως και ως «startup nation», δηλαδή ως ένα έθνος που αγαπάει την καινοτομία και τις νεοφυείς επιχειρήσεις. Όταν όμως έφτασα στο Τελ Αβίβ, την πόλη που αποτελεί το τεχνολογικό και οικονομικό κέντρο της χώρας, κατάλαβα γιατί όσοι έχουν επισκεφτεί το Ισραήλ του έδωσαν αυτό τον τίτλο.

Αυτές τις μέρες το Τελ Αβίβ κινείται στους ρυθμούς του DLD Tel Aviv Innovation Festival, της παγκόσμιας γιορτής των startups που άνοιξε τις πόρτες της την Κυριακή 6 Σεπτεμβρίου. Εκατοντάδες επιχειρηματίες που θέλουν  να μοιραστούν την ιδέα τους και θέλουν να την εξελίξουν αναζητώντας πελάτες αλλά και χρηματοδότες βρίσκονται εδώ. Επίσης  επενδυτές, venture capitals, angel investors, οι οποίοι από την πλευρά τους ψάχνουν για έξυπνες επιχειρηματικές ιδέες δίνουν το παρόν σε αυτή την κορυφαία σε παγκόσμιο επίπεδο διοργάνωση, η οποία φέρνει στο Ισραήλ πάνω από 3.000 κόσμο. Αυτός είναι άλλωστε και ο βασικός σκοπός του φεστιβάλ, δηλαδή να προσελκύσει κόσμο από το εξωτερικό και να δώσει ακόμη μεγαλύτερη ώθηση στους επιχειρηματίες που απαρτίζουν το οικοσύστημα.

Η «καρδιά» της διοργάνωσης χτυπάει στην λεωφόρο Rothschild, η οποία βρίσκεται μόνο λίγα λεπτά μακριά από την παραλία του Τελ Αβίβ και είναι γεμάτη με καφέ και εστιατόρια στα οποία νέοι επιχειρηματίες από όλο τον κόσμο ανταλλάσσουν ιδέες και σκέψεις για ένα καινούργιο project που μπορεί να γεννηθεί εκείνη τη στιγμή. Στο συγκεκριμένο δρόμο αναπτύσσεται ένα ολόκληρο οικοσύστημα νεοφυών επιχειρήσεων που αποτελείται από incubators, accelerators, χώρους συνεργασίας και φυσικά εκατοντάδες startups που ειδικεύονται σε τομείς όπως η ασφάλεια, το ηλεκτρονικό εμπόριο και οι οικονομικές υπηρεσίες.

Παράλληλα όλα τα μεγάλα παγκόσμια ονόματα του επιχειρείν βρίσκονται εδώ: Microsoft, eBay, Apple, Google, Facebook, AOL, Amazon, είναι μόνο μερικά από αυτά, ενώ εκπρόσωποι τους όπως ο David Shing (ΑOL) και ο Werner Vogels (Αmazon) συμμετέχουν στο φετινό πρόγραμμα του DLD.

Στόχος η εξωστρέφεια

Οι άνθρωποι της διοργάνωσης μας εξηγούν ότι ο στόχος τους είναι το Τελ Αβίβ να γίνει η πιο ελκυστική πόλη στον κόσμο για τις νεοφυείς επιχειρήσεις και παράλληλα να αναπτύξει περισσότερες συνεργίες με αντίστοιχα οικοσυστήματα σε άλλες πόλεις. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η προσπάθεια να δημιουργηθεί μια «Startup Visa» για τους entrepreneurs που επισκέπτονται την πόλη ή για όσους θέλουν να αναπτύξουν εδώ την επιχείρησή τους.

Άλλωστε υπάρχουν όλα εκείνα τα εργαλεία που χρειάζονται οι νέοι επιχειρηματίες και οι αριθμοί είναι ενδεικτικοί. Στο Τελ Αβίβ δραστηριοποιούνται περισσότερες από 1.500 εταιρείες υψηλής τεχνολογίας και υπολογίζεται ότι υπάρχει μια startup για κάθε 431 κατοίκους της πόλης ή 19 startups ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο (!). Μάλιστα ο αριθμός των νεοφυών επιχειρήσεων σημείωσε αύξηση της τάξης του 40% από το 2012 έως το 2014, που συνοδεύτηκε από αντίστοιχη αύξηση των επιταχυντών (accelerators) και των χώρων συνεργασίας κατά 138%.

Ένα επίσης σημαντικό στοιχείο που αποτελεί και δέλεαρ για τους επενδυτές που βάζουν τα χρήματά τους σε νεοφυείς επιχειρήσεις στο οικοσύστημα, είναι τα λεγόμενα «exits», όπως ονομάζεται η «έξοδος» των μετόχων μίας εταιρείας από το μετοχικό της κεφάλαιο, κυρίως δηλαδή της ιδρυτικής ομάδας και των επενδυτών της, μέσα από την εξαγορά ή τη συγχώνευση με μία άλλη εταιρεία, ή ακόμα και μέσω της εισαγωγής της σε μία δημόσια κεφαλαιαγορά.

Στο οικοσύστημα των startup στο Τελ Αβίβ τα exits το 2014 έφτασαν το 1,5 δισ. ευρώ από 346 εκατ. ευρω το 2010, ενώ υπολογίζεται ότι το Ισραήλ σήμερα προσελκύει περισσότερες επενδύσεις από venture capitals ανά κάτοικο από κάθε άλλη χώρα. Κι αν αυτό είναι ένα σημαντικό στοιχείο για την επιχειρηματική σκηνή της χώρας, εξίσου ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι μετά τις ΗΠΑ, το Ισραήλ μετράει τις περισσότερες εταιρείες στον αμερικανικό δείκτη τεχνολογίας. Σχεδόν 70 εταιρείες από το Ισραήλ έχουν εισαχθεί στο Nasdaq τα τελευταία χρόνια, έχοντας αποτίμηση άνω των 35 δισ. δολαρίων.

Στο πλαίσιο του μεγαλύτερου φεστιβάλ καινοτομίας της χώρας, συναντιούνται και εκπρόσωποι από 21 χώρες του κόσμου που επιλέχθηκαν να συμμετέχουν στον παγκόσμιο διαγωνισμό Start Tel Aviv. Στόχος είναι να ανταλλάξουν μεταξύ τους απόψεις και εμπειρίες και παράλληλα να παρουσιάσουν τα projects τους σε ειδικούς, μέντορες και επενδυτές. Στον αντίστοιχο διαγωνισμό Start Tel Aviv 2015, που διοργανώθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα από την Πρεσβεία του Ισραήλ και τους ID-GC, μεγάλος νικητής ήταν η εταιρεία «Respi» του Αντώνη Κουρή, που κέρδισε τις εντυπώσεις των κριτών, παρουσιάζοντας μια συσκευή που ανέπτυξε και η οποία βοηθά άτομα με άσθμα ή ΧΑΠ να ζήσουν μία υγιέστερη ζωή, μέσω ενός συστήματος διαχείρισης στο smartphone. Όλοι οι νικητές συναντιόνται την Τρίτη σε μια μεγάλη εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο του DLD, ενώ θα έχουν την ευκαιρία να συμμετέχουν σε ειδικά workshops και παράλληλα να συναντηθούν με επενδυτές αλλά και entrepreneurs από περισσότερες από 100 νεοφυείς επιχειρήσεις.

Το «κλειδί» της ανάπτυξης του οικοσυστήματος

Η ραγδαία ανάπτυξη που γνώρισε το οικοσύστημα των startups στο Ισραήλ τα τελευταία 30 χρόνια δεν είναι τυχαία. Ειδικά όσον αφορά την πόλη του Τελ Αβιβ, σύμφωνα με παράγοντες του οικοσυστήματος, η ιδέα της καινοτομίας παραμένει πάντα ζωντανή. Όσο κλισέ και να ακούγεται, στο Τελ Αβίβ δεν κοστίζει… πολύ να αποτύχεις όταν ανοίγεις μια νέα επιχείρηση, καθώς το οικοσύστημα βοηθάει τους νέους επιχειρηματίες.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της βιβλιοθήκης της πόλης, η οποία δίνει παράλληλα τη δυνατότητα σε startuppers να χρησιμοποιήσουν τους χώρους της για να «στήσουν» τη δική τους επιχείρηση με μόλις 7 ευρώ τον μήνα, την ώρα που ένα μέσο ενοίκιο για γραφεία στο Τελ Αβίβ ανέρχεται στα 1.000 δολάρια το μήνα. Όπως αναφέρει η manager του Library Workplace, Amit Kachvan,στο συγκεκριμένο χώρο δουλεύουν περισσότερα από 50 άτομα, ενώ οι επισκέπτες είναι περισσότεροι από 100 κάθε μέρα.

Παράλληλα, ένα εξίσου σημαντικό στοιχείο που δίνει ώθηση στο οικοσύστημα, είναι το γεγονός ότι οι νέοι επιχειρηματίες έχουν αρκετές επιλογές για να εκθέσουν τις ιδέες τους και τα business plan τους, καθώς στο Τελ Αβίβ υπάρχουν περίπου 50 κέντρα καινοτομίας και επιταχυντές (accelarators). Επίσης όσον αφορά τη χρηματοδότηση, σημαντικό είναι ότι οι εταιρείες μπορούν να βρουν χρήματα στο πρώτο στάδιο από angel investors ή venture capitals, πριν μπουν στη διαδικασία του scale up.

«Αυτό που κοιτάμε κυρίως στο πρώτο στάδιο μιας επιχείρησης είναι η ομάδα και οι άνθρωποι πίσω από την ιδέα. Επίσης πόσο διαφορετική είναι η κάθε πρόταση και αν υπάρχουν εν δυνάμει πελάτες για αυτή, όχι μόνο στην αγορά του Ισραήλ, που είναι μια μικρή αγορά αλλά και παγκοσμίως», μας αναφέρει η Αlon Lifshitz, managing director του Blumberg Capital, ενός fund που έχει επενδύσει σε πολλές επιχειρήσεις στο αρχικό τους στάδιο όπως το Hootsuite, η Yot Po., η namogoo και άλλες.

Τέλος, ένας ακόμη βασικός παράγοντας που δίνει ώθηση στο οικοσύστημα της πόλης είναι ο τρόπος που λειτουργεί ο στρατός στο Ισραήλ, αλλά και η σημαντική στήριξη της κυβέρνησης σε project τεχνολογίας και καινοτομίας. Οι Ισραηλινοί στα 18 τους κατατάσσονται στο στρατό, όπου μένουν για τρία χρόνια. Οι καλύτεροι από αυτούς στην ηλικία των 20 ετών εκπαιδεύονται για αξιωματικοί με αποτέλεσμα να αποκτούν εμπειρία σε θέματα ηγεσίας και management. Έτσι καλούνται να πάρουν δύσκολες αποφάσεις με αποτέλεσμα να αποκτούν εμπειρία σε πολύ μικρή ηλικία και πολύ συχνά εταιρείες που αναζητούν στελέχη για να ηγηθούν έχουν έτοιμη μια φουρνιά νέων ανθρώπων.

«Η πειθαρχεία και η υπευθυνότητα είναι βασικά μας χαρακτηριστικά» αναφέρει ο μόλις 21 χρονών επιχειρηματίας Βen Lang, του οποίου η εφαρμογή mapme κατάφερε να συγκεντρώσει περισσότερα από 1 εκατ. δολάρια από angel investors.

Σίγουρα όλα τα παραπάνω μπορούν να συμβάλουν στο να δημιουργήσουμε έναν οδικό χάρτη και για το ελληνικό οικοσύστημα, το οποίο τα τελευταία χρόνια έχει κάποια σημαντικά βήματα σε πολύ δύσκολες συνθήκες.