Δωρεάν κεφτεδάκια μέχρι… απευθείας πληρωμές: Αυτά είναι τα κίνητρα που χρησιμοποιούν οι χώρες για τον εμβολιασμό των πολιτών

των Katherine Dunn & David Meyer

Η ταχύτητα του εμβολιασμού στις πλούσιες χώρες υπήρξε ένα success story για τη δημόσια υγεία.

Στον Καναδά, το Ηνωμένο Βασίλειο και το Ισραήλ, περισσότερο από το 65% του πληθυσμού έχει κάνει τουλάχιστον μία δόση. Στις ΗΠΑ και την ΕΕ, το ποσοστό αυτό είναι περίπου 55%.

Όμως, καθώς οι εμβολιασμοί ολοκληρώνονται στα πιο ανυπόμονα τμήματα του πληθυσμού, ο εμβολιαστικός ρυθμός έχει αρχίσει να επιδεινώνεται σε πολλές χώρες.

Από τη Γαλλία και τη Ρουμανία έως τις ΗΠΑ και τη Σερβία, ο εμβολιαστικός ρυθμός του πληθυσμού παρεμποδίζεται από έναν συνδυασμό δυσπιστίας στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης, ανησυχίας για τις  παρενέργειες, και της πεποίθησης μεταξύ των νεότερων ανθρώπων ότι το ανοσοποιητικό τους σύστημα θα είναι αρκετά ισχυρό για να αντιμετωπίσει εύκολα τον COVID-19.

Τη Δευτέρα, ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουήλ Μακρόν δήλωσε ότι ο εμβολιασμός θα καταστεί υποχρεωτικός για το προσωπικό υγειονομικής περίθαλψης και καθόρισε αυστηρότερους περιορισμούς για το πού θα μπορούν να εισέλθουν οι μη εμβολιασμένοι και τι θα μπορούν να κάνουν. Από τις 21 Ιουλίου, θα απαιτείται εμβολιασμός για την είσοδο σε εγκαταστάσεις αναψυχής και πολιτισμού. Μέχρι τον Αύγουστο, θα πρέπει να είναι κάποιος εμβολιασμένος για να εισέλθει οπουδήποτε, από εστιατόρια έως νοσοκομεία και τρένα μεγάλης απόστασης.

Η τσεχική κυβέρνηση δήλωσε ότι τα εμβόλια θα είναι υποχρεωτικά για τα παιδιά που επιστρέφουν στο σχολείο τον Σεπτέμβριο. Στη Μόσχα, η ρωσική κυβέρνηση προειδοποίησε ότι τουλάχιστον μια δόση του εμβολίου θα είναι υποχρεωτική για όσους βρίσκονται σε θέσεις υπηρεσίας, από τις μεταφορές έως τα εστιατόρια, έως τα μέσα του μήνα. Και στην Ελλάδα, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αυτή την εβδομάδα κατέστησε το εμβόλιο υποχρεωτικό για τους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας.

Στη Ρουμανία, όπου η δυσπιστία των κυβερνητικών αρχών φέρεται να καθυστέρησε τη λήψη των εμβολίων, τοπικοί αξιωματούχοι προσέφεραν δωρεάν κεφτεδάκια σε αντάλλαγμα για τον εμβολιασμό. Και στη Βουλγαρία, η κυβέρνηση ακολουθεί την προσέγγιση που επιτρέπει στους κατοίκους να επιλέξουν ποια μάρκα εμβολίου θα ήθελαν να κάνουν.

Στην Ελλάδα, το κίνητρο που προσφέρεται είναι μια ψηφιακή χρεωστική κάρτα 150 ευρώ που ονομάζεται «κάρτα ελευθερίας», η οποία θα δοθεί σε κάθε άτομο ηλικίας 18 έως 25 ετών που εμβολιάζεται. Η κάρτα, η οποία θα ισχύει από αυτήν την εβδομάδα έως το τέλος του έτους, θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ταξίδια και πολιτιστικές δραστηριότητες.

Το κίνητρο που προσφέρουν οι ελληνικές αρχές μοιάζει με εκείνο που εφαρμόστηκε στη Σερβία κατά τη διάρκεια του Μαΐου: μια απευθείας πληρωμή 3.000 δηναρίων σε μετρητά (30 ευρώ περίπου).

Τέτοια προγράμματα παροχής κινήτρων θα μπορούσαν πάντως να έχουν αρνητική επίδραση σε τρέχουσες ή μελλοντικές προσπάθειες ενθάρρυνσης του εμβολιασμού. Ο Jan-Ole Reichardt, θεωρητικός ηθικής φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Μύνστερ, λέει ότι τέτοια μέτρα καταλήγουν «να μετασχηματίζουν μια αλτρουιστική συμπεριφορά σε μια εργαλειακή συμπεριφορά», οδηγώντας σε μια κοινωνία «που είναι σε χειρότερη θέση σε σχέση με πριν».