Δόση και προαπαιτούμενα στο τραπέζι του Eurogroup – Εκτός ατζέντας το χρέος

Η πορεία της τέταρτης και τελευταίας αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος θα βρεθεί σήμερα στο επίκεντρο του Eurogroup.

Στην συνάντηση δεν θα συζητηθεί το ελληνικό χρέος ούτε και το ζήτημα της μελλοντικής επιτήρησης μετά το πρόγραμμα, σύμφωνα με πρόσφατη ανακοίνωση Ευρωπαίου αξιωματούχου, καθώς τα δύο αυτά θέματα αναμένεται να συζητηθούν στο επόμενο Εurogroup τον Απρίλιο στη Σόφια.

Για την εκταμίευση της δόσης ύψους 5,7 δισ. ευρώ πρέπει πρώτα να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες έγκρισης από τα εθνικά κοινοβούλια και ύστερα να συνεδριάσει το διοικητικό συμβούλιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, που θα εγκρίνει την εκταμίευση.

Το υπόλοιπο 1 δισ. ευρώ αναμένεται να εκταμιευθεί τον Απρίλιο, εφόσον η Ελλάδα έχει εκπληρώσει τις δεσμεύσεις της για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών και έχει σημειωθεί πρόοδος στους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς.

Αναπτυξιακό σχέδιο για τη μεταμνημονιακή εποχή

Στο Eurogroup της 27ης Απριλίου στη Σόφια, θα παρουσιάσει η κυβέρνηση το νέο πολυετές αναπτυξιακό σχέδιο για την εποχή μετά το πρόγραμμα. Υψηλόβαθμος κυβερνητικός παράγοντας επισημαίνει πως το σχέδιο «είναι δική μας ιδιοκτησίας και ένα είδος συμφώνου κατανόησης» και θα έχει τρεις αποδέκτες: Τους θεσμούς, τις αγορές και το εσωτερικό της χώρας. «Πρέπει να ικανοποιήσουμε μια λεπτή ισορροπία: να πούμε στις αγορές “επενδύστε σε εμάς γιατί δεν πρόκειται να υπάρξουν αρνητικές εκπλήξεις μόλις τελειώσει το μνημόνιο”, αλλά και να δώσουμε το μήνυμα πως τα πολύ δύσκολα έχουν τελειώσει», σχολιάζει χαρακτηριστικά ο ίδιος.

Το αναπτυξιακό σχέδιο θα περιλαμβάνει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα και στόχους για την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων, των αποκρατικοποιήσεων και των δημοσιονομικών επιδιώξεων, αλλά και δέσμη προγραμματισμένων μέτρων κοινωνικού χαρακτήρα. Όπως επισημαίνει το υψηλόβαθμο κυβερνητικό στέλεχος, αφ’ ενός πρέπει να κριθεί επαρκές από τις αγορές, από τις οποίες η Ελλάδα αναζητεί νέα κεφάλαια. Και αφ’ ετέρου να στείλει μήνυμα στο εσωτερικό της χώρας, πως στη μεταμνημονιακή περίοδο δεν θα υπάρχουν υπαναχωρήσεις από τις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί, αλλά παράλληλα θα διασφαλιστούν σταδιακά βαθμοί ελευθερίας για στοχευμένα μέτρα αναπτυξιακού και κοινωνικού χαρακτήρα.

Κεντρική επιδίωξη της κυβέρνησης τα επόμενα χρόνια θα είναι η δυναμική μείωσης των φορολογικών επιβαρύνσεων, με την ιεράρχηση των κινήσεων να αναμένεται να τεθεί στο τραπέζι των συζητήσεων με τους θεσμούς. Παράλληλα, το τρέχον διάστημα προωθείται για να συμπεριληφθεί στο αναπτυξιακό σχέδιο, σε συνεννόηση με τους θεσμούς, η αύξηση του κατώτατου μισθού. Σύμφωνα με πληροφορίες, θα είναι στα πρότυπα του «πορτογαλικού μοντέλου» και θα υλοποιηθεί σταδιακά.

Η στάση του ΔΝΤ

Δεύτερη κομβική ημερομηνία, κατά το υψηλόβαθμο κυβερνητικό στέλεχος, είναι η 21η Ιουνίου, οπότε και αναμένεται συμφωνία σε τρία μέτωπα: την ολοκλήρωση της δ’ αξιολόγησης, τα μέτρα για τη διευθέτηση του χρέους και το πλαίσιο της εποπτείας μετά τη λήξη του προγράμματος τον Αύγουστο.

Το ζήτημα με τα δημοσιονομικά μεγέθη είναι πιθανόν να κλείσει λίγο αργότερα από την 21η Ιουνίου, καθώς έως τότε ενδέχεται να μην υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για την πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού τους πρώτους μήνες εφέτος. Στο σημείο αυτό, ο κυβερνητικός παράγοντας εμφανίζεται αισιόδοξος ότι δεν θα υπάρξει εμπλοκή με το θέμα του αφορολόγητου (σ.σ. να ζητηθεί από το ΔΝΤ να εφαρμοστεί κατά ένα έτος ενωρίτερα), προσθέτοντας, ωστόσο, ότι το ζήτημα μιας διαπραγμάτευσης για τις συντάξεις «δεν είναι της παρούσης». Η αισιοδοξία του κυβερνητικού στελέχους εδράζεται στο ότι η πορεία των δημοσιονομικών μεγεθών (και ειδικά του περσινού πρωτογενούς πλεονάσματος που εκτιμάται πως θα κλείσει τελικά περί το 4,5% του ΑΕΠ και «καθαρό» περί το 3,5% του ΑΕΠ) θα ακυρώσει στην πράξη την όποια επιχειρηματολογία του ΔΝΤ για εφαρμογή ενωρίτερα της μείωσης του αφορολόγητου.

Ειδικά για τη στάση του ΔΝΤ, ο εν λόγω παράγοντας εκτιμά ότι «μάλλον μένει στο πρόγραμμα», ενώ αναζητείται ο ρόλος που θα έχει την «επόμενη ημέρα». Ο ρόλος αυτός ενδέχεται να συνδέεται και με τη συμφωνία για τη διευθέτηση του χρέους, με ανοικτή να είναι η πιθανότητα εξαγοράς από τον ESM του μεγαλύτερου μέρους των οφειλών της χώρας προς το Ταμείο, συνολικού ύψους περίπου 12 δισ. ευρώ. Στη συγκεκριμένη περίπτωση θα παραμείνει ένα πολύ μικρό μέρος της οφειλής προς το ΔΝΤ, προκειμένου αυτό να μπορεί να έχει ένα είδος «μόχλευσης» (leverage) μετά το πρόγραμμα.

Τα μέτρα για το χρέος

Για το θέμα του χρέους, στο τραπέζι των συζητήσεων βρίσκεται ένα πλέγμα μέτρων, σύμφωνα με τη συμφωνία στο Eurogroup του Ιουνίου 2017. Κεντρικός άξονας είναι οι επεκτάσεις του χρόνου ωρίμανσης των ομολόγων έως και κατά 15- 20 έτη, οι επεκτάσεις στον χρόνο αποπληρωμής των τόκων, καθώς και η καταβολή μέσα στα επόμενα χρόνια περίπου 10 δισ. ευρώ από ANFA και SMPs. Σημαντικό ζήτημα αποτελεί και η αιρεσιμότητα (τα προαπαιτούμενα βάσει των οποίων θα υλοποιούνται σταδιακά τα μέτρα για το χρέος) και υπάρχουν σκέψεις αυτή να συνδέεται αποκλειστικά και μόνον με την τμηματική καταβολή των ANFA και των SMPs.

Ο συγκεκριμένος παράγοντας επισημαίνει πως για την κυβέρνηση δεν τίθεται θέμα προληπτικής γραμμής στήριξης, δεδομένου ότι η χώρα θα διαθέτει μετά το πρόγραμμα ένα «μαξιλάρι ασφαλείας» και η μία στρατηγική υποκαθιστά την άλλη, δεν την συμπληρώνει. Στόχος είναι το ύψος του ταμειακού αποθέματος να βρίσκεται στο επίπεδο των 20 δισ. ευρώ, από τα αδιάθετα κονδύλια από τον ESM και από τα έσοδα από τις εκδόσεις ελληνικών ομολόγων. Για το πώς θα κατανέμεται η συμμετοχή κάθε πλευράς, ο κυβερνητικός παράγοντας αναφέρει πως «όλα αυτά θα τα δούμε τον Μάιο, όχι ενωρίτερα». Καθώς, πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί τα stress tests των τραπεζών και να είναι ευνοϊκές οι συνθήκες στις διεθνείς αγορές για να μπορέσει η χώρα να πραγματοποιήσει ακόμη 1- 2 εκδόσεις ομολόγων.

«Το βέβαιο είναι ότι το πρόγραμμα τελειώνει τον Αύγουστο εφέτος», δηλώνει κατηγορηματικά ο συγκεκριμένος παράγοντας, διαψεύδοντας πλήρως τη φημολογία για τεχνική παράταση που είδε πρόσφατα το φως της δημοσιότητας. Σημειώνεται ότι οι εξελίξεις για τη συμφωνία – πακέτο στο Eurogroup της 21ης Ιουνίου θα μπουν στην «τελική ευθεία» από τις αρχές Μαΐου, με την επιστροφή των επικεφαλής των κλιμακίων των θεσμών στην Αθήνα, ενώ θα έχει προηγηθεί η ετήσια σύνοδος του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας στις 20- 22 Απριλίου στην Ουάσινγκτον.