Ε-Commerce: Το ράλι στα δύο χρόνια πανδημίας και οι προοπτικές

Το ηλεκτρονικό εμπόριο αντιπροσωπεύει το 10 -15% των συνολικών λιανικών πωλήσεων στην ΕΕ αλλά επηρεάζει ένα πολύ μεγαλύτερο μερίδιο στο ταξίδι του καταναλωτή – φτάνοντας το 50% ή περισσότερο – 

σύμφωνα με στοιχεία του EuroCommerce, που δείχνουν την ισχυρή ανάπτυξη της ελληνικής online αγοράς το 2020, η οποία συνεχίζεται το 2021.

Εξάλλου, σύμφωνα με έρευνα της Ελλ.Στατ. (στο διάστημα από 1.1.2021 έως 15.9.2021) διαπιστώνεται ότι το 2021 το μερίδιο του τζίρου των επιχειρήσεων του λιανεμπορίου στο διαδίκτυο διπλασιάστηκε. Είναι ενδεικτικό ότι ο τζίρος αυτός έφτασε τα 26 δισ. ευρώ για σχεδόν 9.000 επιχειρήσεις. 

Ειδικότερα, σε σύνολο 41.962 επιχειρήσεων της έρευνας, με απασχόληση 10 άτομα και άνω, οι 41.492 επιχειρήσεις διαπιστώθηκε ότι είχαν πρόσβαση στο διαδίκτυο, ποσοστό 98,9%, ενώ το 2020 σε σύνολο 37.460 επιχειρήσεων οι 35.944 επιχειρήσεις είχαν πρόσβαση στο διαδίκτυο, ποσοστό 96%. Επίσης το 2021, στο ίδιο δείγμα επιχειρήσεων με συνολικό κύκλο εργασιών 266,7 δισ. ευρώ, οι 9.094 έλαβαν παραγγελίες μέσω ιστοσελίδας ή ειδικών εφαρμογών ή μέσω μηνυμάτων τύπου EDI, ποσοστό 21,7% και ο κύκλος εργασιών από αυτές τις παραγγελίες ανήλθε σε 26 δισ. ευρώ, ποσοστό 9,8% του συνολικού κύκλου εργασιών.

Αντίστοιχα, το 2020, σε σύνολο 37.460 επιχειρήσεων, με συνολικό κύκλο εργασιών 243,2 δισ. ευρώ, οι 6.804 έλαβαν παραγγελίες μέσω ιστοσελίδας ή ειδικών εφαρμογών ή μέσω μηνυμάτων τύπου EDI, ποσοστό 18,2% και ο κύκλος εργασιών από αυτές τις παραγγελίες ανήλθε σε 10,5 δισ. ευρώ, ποσοστό 4,3% του συνολικού κύκλου εργασιών.

Eurostat

Ενδεικτικά της ανάπτυξης του online καναλιού είναι και τα στοιχεία της Eurostat.

Σύμφωνα με το EuroCommerce το 2020 η Ελλάδα εμφάνισε την μεγαλύτερη ανάπτυξη διαδικτυακών πωλήσεων συγκριτικά με το προηγούμενο έτος, ήτοι 77%. Επίσης το 21% των επιχειρήσεων που συμμετείχαν στην σχετική έρευνα είπαν ότι διαθέτουν ηλεκτρονικές πωλήσεις.

Πρόκειται για διπλάσιο ποσοστό συγκριτικά με το αντίστοιχο του 2019 (11%) ενώ στην ΕΕ το 22% των επιχειρήσεων εμφάνιζαν πωλήσεις ηλεκτρονικού εμπορίου πέρυσι.

Μάλιστα στο 19% στην ΕΕ και στο 19,5% στην Ελλάδα αναφέρθηκε ότι οι διαδικτυακές πωλήσεις έφτασαν τουλάχιστον το 1% του συνολικού κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων.

Η Δανία κατέγραψε το υψηλότερο μερίδιο επιχειρήσεων που πραγματοποιούν διαδικτυακές πωλήσεις (ηλεκτρονικές πωλήσεις τουλάχιστον 1% του συνολικού κύκλου εργασιών τους) μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, με 38%, το ίδιο μερίδιο με το προηγούμενο έτος.

Η Ιρλανδία και η Σουηδία ήρθαν στη δεύτερη θέση με 34% η καθεμία. Το Βέλγιο και η Φινλανδία κατέγραψαν τη μεγαλύτερη αύξηση στις επιχειρήσεις που πραγματοποιούν διαδικτυακές πωλήσεις, σε 31% και 24% αντίστοιχα. Αντίθετα, η Ρουμανία κατέγραψε τη μεγαλύτερη μείωση μεταξύ των κρατών μελών, σε 12%, ακολουθούμενη από την Τσεχία με 25% και την Πορτογαλία με 16%.

Μονόδρομος το e-commerce και για ΜμΕ 

Το online κανάλι πωλήσεων αναπτυσσόταν με υψηλούς ρυθμούς την περασμένη δεκαετία αλλά η πανδημία του έδωσε ισχυρή ώθηση. Τα στοιχεία δείχνουν ότι το 71% του πληθυσμού στην Ευρώπη έκανε αγορές διαδικτυακά το 2020. Το αντίστοιχο ποσοστό το 2019 ήταν 66% και το 2018 64%. Εκτιμάται ότι αυτή η τάση θα συνεχιστεί καθώς οι καταναλωτές έχουν αποκτήσει εμπειρία, βλέπουν πλεονεκτήματα στις διαδικτυακές πωλήσεις και τείνουν στην υιοθέτηση ενός συνδυασμού διαδικτυακών και φυσικών αλληλεπιδράσεων με τις μάρκες και τα προϊόντα. 

Η πανδημία έδειξε ότι το λιανικό και το χονδρικό εμπόριο θα πρέπει να επενδύσουν στην ψηφιοποίηση και στο πλαίσιο αυτό απαιτούνται κίνητρα από τις κυβερνήσεις. Πριν από την πανδημία το 70% των εμπόρων λιανικής, ειδικά των μικρών επιχειρήσεων, δεν είχαν παρουσία στο ηλεκτρονικό εμπόριο.

Η ψηφιακή παρουσία ωστόσο αποδείχθηκε ζωτικής σημασίας στην πανδημία. Αποτέλεσε “σανίδα σωτηρίας” βοηθώντας πολλές εταιρείες να επιβιώσουν αντιμετωπίζοντας τα επαναλαμβανόμενα κύματα περιορισμών. Με τα προβλήματα ρευστότητας στο λιανεμπόριο να διογκώνονται, εάν δεν αλλάξει το επιχειρηματικό μοντέλο, σε πολλές περιπτώσεις η άρση των μέτρων στήριξης είναι πιθανό να οδηγήσει σε λουκέτο μια πληθώρα επιχειρήσεων που φτάνουν στο 20-30% της αγοράς.

Αυτό ισχύει και για την ευρωπαϊκή αγορά συνολικά. Καθώς το λιανικό και το χονδρικό εμπόριο αποτελούν ζωτικό στοιχείο για τις τοπικές οικονομίες, μια τέτοια εξέλιξη θα έχει αλυσιδωτές επιπτώσεις επηρεάζοντας σημαντικά την αγορά εργασίας.

Η επένδυση στην ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου από τις επιχειρήσεις σε συνδυασμό με πρωτοβουλίες για την ανάπτυξη ενός ρυθμιστικού περιβάλλοντος για τη δημιουργία ίσων όρων ανταγωνισμού αναμένεται να προσφέρει υποστήριξη ιδίως στις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις.

Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με εμπειρογνώμονες του EuroCommerce, οι διαδικτυακές πλατφόρμες, παρά τους περιορισμούς από προμηθευτές και τις υψηλές προμήθειες, έχουν αναδειχθεί ως ένας χρήσιμος μηχανισμός ακόμη και για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις ώστε να προσεγγίζουν πελάτες στο διαδίκτυο, χωρίς να χρειάζεται να επενδύσουν σε διαδικτυακό κατάστημα.