Economist: Κύμα πτωχεύσεων απειλεί την Ευρώπη
Ο φόβος για πολλαπλές χρεοκοπίες και μαζική ανεργία λόγω των μέτρων που επιβάλλονται για τον περιορισμό της πανδημίας Covid-19 είναι ο βασικός λόγος για τον οποίον οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις επιδοτούν σε τόσο ευρεία κλίμακα τις επιχειρήσεις.
«Καμία υγιής επιχείρησης δεν θα πρέπει να πτωχεύσει λόγω του κορωνοϊού», υποσχέθηκε ο υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας, Peter Altmaier, στα μέσα Μαρτίου όταν ανακοίνωσε διευρυμένες πιστωτικές γραμμές, εγγυήσεις ρευστότητας και επιχορηγήσεις ύψους 750 δις. ευρώ για τις γερμανικές επιχειρήσεις. Στο τέλος Μαρτίου, η γερμανική κυβέρνηση ανέστειλε μέχρι τον Σεπτέμβριο (και ίσως μέχρι τον Μάρτιο του 2021) την υποχρέωση των αφερέγγυων επιχειρήσεων να υποβάλουν αίτηση πτώχευσης, υπό την προϋπόθεση πως μπορούν να αποδείξουν πως τα προβλήματά τους προκλήθηκαν από την Covid-19. Η Γαλλία, η Ισπανία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες εφαρμόζουν παρόμοιες εξαιρέσεις.
Σύμφωνα με τον Economist, αυτά τα έκτακτα μέτρα «αγοράζουν χρόνο». Οι χρεοκοπίες και η ανεργία δεν έχουν ακόμα αυξηθεί έντονα. Σύμφωνα με το Institute of Economic Research (IWH) της Χάλλε, οι πτωχεύσεις τον Μάρτιο και Απρίλιο στη Γερμανία δεν ήταν υψηλότερες απ’ όσο τους αντίστοιχους μήνες του προηγούμενου έτους. Ωστόσο, τα μέτρα διάσωσης απλώς αναβάλλουν την εκτίναξη των χρεοκοπιών, σύμφωνα με τον Steffen Mueller του IWH. Ο κ. Mueller θεωρεί πως τα ‘ζόμπι’ θα ξεκαθαριστούν αργότερα φέτος, όμως ανησυχεί πως ακόμα και οι υγιείς εταιρείες μπορεί να μην επιβιώσουν.
Οπως γράφει ο Economist, οι κυβερνήσεις έχουν πάρει μάθημα από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση. Οι χρεοκοπίες αυξήθηκαν κατά 32% στη δυτική Ευρώπη το 2008. Ο Ludovic Subran της Euler Hermes προβλέπει μια αύξηση 19% σε σχέση με το 2019 σε 178.365 χρεοκοπίες φέτος.
Η εταιρική σφαγή ήταν τόσο βίαιη το 2008 λόγω της πιστωτικής κρίσης, εξηγεί ο κ. Subran. Μια ξαφνική πτώση στη διαθεσιμότητα δανείων ήταν αυτή που σφράγισε τη μοίρα πολλών επιχειρήσεων. Αυτή τη φορά, οι κυβερνήσεις της ΕΕ έχουν αντιδράσει πολύ ταχύτερα, ρίχνοντας ρευστότητα στην οικονομία. Επιπλέον, ο ρυθμός των χρεοκοπιών ήταν πολύ χαμηλός μεταξύ του 2002 και του 2007, ενώ αυτή τη φορά η Ευρώπη είχε δει το ξεκαθάρισμα να γίνεται τα τελευταία πέντε χρόνια, με πολλές εταιρείες να βάζουν λουκέτο.
Η πρόβλεψη του κ. Subran φαίνεται αισιόδοξη δεδομένου ότι ορισμένοι κλάδοι έχασαν ξαφνικά όλες τις δραστηριότητές τους. Οι πιο ευάλωτες εταιρείες είναι αυτές στους κλάδους της φιλοξενίας, των μεταφορών και του λιανικού εμπορίου εκτός τροφίμων. Ήταν μεταξύ των επιχειρήσεων που έτειναν περισσότερο προς τη χρεοκοπία πριν την κρίση της Covid-19.
Η γερμανική αλυσίδα εμπορικών καταστημάτων Karstadt Kaufhof και η γαλλική Orchestra Premaman, η προβληματική αλυσίδα λιανικού εμπορίου ενδυμάτων, αιτήθηκαν βοήθεια τον Απρίλιο. Στη Βρετανία, η αλυσίδα εστιατορίων Carluccio, η αλυσίδα leasing με δικαίωμα αγοράς (rent-to-own) Brighthouse και η αλυσίδα μόδας Laura Ashley, μπήκαν σε καθεστώς ειδικής διαχείρισης τον Μάρτιο.
Ο άλλος αδύναμος κρίκος της Ευρώπης είναι οι 25 εκατομμύρια μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (που ορίζονται ως επιχειρήσεις που απασχολούν λιγότερα από 250 άτομα), που απασχολούν περισσότερους από 90 εκατ. ανθρώπους. Οπως αναφέρει ο Economist, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό λόμπι SMEunited, το 90% των μικρών επιχειρήσεων της Ευρώπης επηρεάζονται από την πανδημία και το 30% εξ αυτών λένε πως χάνουν το 80% των πωλήσεών τους ή και περισσότερο. Η γαλλική ομοσπονδία μικρών επιχειρήσεων CPME, λέει πως το 55% των μικρών επιχειρήσεων ανησυχούν για πτώχευση. Το ταμείο αλληλεγγύης ύψους 7 δισ. ευρώ της γαλλικής κυβέρνησης για τις μικρές επιχειρήσεις έχει ήδη δεχθεί αιτήματα από 900.000 επιχειρήσεις.
Κολοσσοί έχουν διασωθεί από το κράτος, λόγω του αριθμού των θέσεων εργασίας που εξαρτώνται από αυτούς. Η Γαλλία και η Ολλανδία παρέχουν διασώσεις χρηματοδοτούμενες με λεφτά των φορολογούμενων, ύψους περίπου 10 δις. ευρώ, για να διασώσουν από την χρεοκοπία την Air France-KLM. Η Γερμανία θα ακολουθήσει με τη διάσωση της Lufthansa. Οι μικρές επιχειρήσεις θα αντιμετωπίσουν τα μεγαλύτερα προβλήματα παρά τα προγράμματα βραχυπρόθεσμης εργασίας, τις πληρωμές σε ρευστό, τις παρατάσεις στις καταληκτικές ημερομηνίες πληρωμής φόρων και τις πιστωτικές εγγυήσεις. Όμως ποτέ στο παρελθόν δεν είχαν κάνει τόσα πολλά οι κυβερνήσεις για να προσπαθήσουν να τις βοηθήσουν να αποφύγουν τη φυλάκιση για χρέη.
