ΕΕ-Ελλάδα: Ελεύθερο ανθεκτικό εμπόριο, ως απάντηση στους δασμούς Τραμπ
Διαφοροποιημένη και πιο ανθεκτική εμπορική πολιτική, με λιγότερους περιορισμούς στο ελεύθερο εμπόριο, μπορούν να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης και να απαντήσουν, σύμφωνα με τους οικονομολόγους, στη αύξηση των δασμών που προωθεί ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος κλιμακώνει τον εμπορικό πόλεμο ανακοινώνοντας χθες τελωνειακούς δασμούς 25% στον χάλυβα και στο αλουμίνιο.
Η περιοριστική πολιτική οδηγεί σε αύξηση τιμών, μείωση προσφοράς αγαθών και υπηρεσιών και απώλεια θέσεων εργασίας μακροπρόθεσμα, εξελίξεις με αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομία, αντίθετα με το παγκόσμιο εμπόριο, που παρά τις προκλήσεις έχει επιβεβαιώσει την ισχύ του. Εξάλλου, το παγκόσμιο εμπόριο, ιδίως των αγαθών, παρέμεινε σθεναρό παρά τους κλυδωνισμούς που προκάλεσε η πανδημία, με τους οικονομολόγους του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦΙΜ) να θεωρούν επιτακτική την ανάγκη διαχείρισης των προκλήσεων που προκύπτουν από την παγκοσμιοποίηση, με στήριξη των βιομηχανικών και περιβαλλοντικών φιλοδοξιών της ΕΕ αντί της υποχώρησης.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η μείωση των περιττών κανονιστικών περιορισμών από την ΕΕ θα καταστήσει τις ευρωπαϊκές βιομηχανίες πιο ανταγωνιστικές στις παγκόσμιες αγορές και θα βελτιώσει την εσωτερική ανταγωνιστικότητα. Σύμφωνα με μελέτη του ΚΕΦΙΜ, που κατατάσσει την Ελλάδα στην 23η θέση μεταξύ των 27 χωρών της ΕΕ, ως προς τις επιδόσεις της στο ελεύθερο εμπόριο, η ΕΕ καλείται να ξεπεράσει τις πιέσεις που δημιουργεί ο αναδυόμενος προστατευτισμός, διατηρώντας παράλληλα τα στρατηγικά εμπορικά της πλεονεκτήματα.
Τι πρέπει να κάνει η Ελλάδα
Σε εθνικό επίπεδο, η Ελλάδα και οι άλλες χώρες της ΕΕ με παρόμοια προβλήματα, θα πρέπει να ενισχύσουν τις πολιτικές ελεύθερου εμπορίου, αυξάνοντας την πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες που παράγονται σε άλλα μέρη σε χαμηλότερο κόστος και είναι ίδιας ή καλύτερης ποιότητας από τα εθνικά. Για τον σκοπό αυτό, σύμφωνα με τους οικονομολόγους, οι εθνικές πολιτικές ελεύθερου εμπορίου θα πρέπει να κινηθούν σε δύο άξονες:
-κατάργηση περιορισμών στις χρηματοοικονομικές συναλλαγές με ενίσχυση των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων και
-αντισταθμιστικά μέτρα με κοινωνικό χαρακτήρα, με στόχο την ανακούφιση των πραγματικών συνεπειών που υφίστανται συγκεκριμένες ομάδες από την απελευθέρωση του εμπορίου και τον διεθνή ανταγωνισμό.
Προτάσεις για πολιτικές ενίσχυσης του ελεύθερου εμπορίου
Στους δύο αυτούς άξονες προτείνονται πολιτικές όπως η ενίσχυση των δικαστικών μηχανισμών για την καλύτερη προστασία των επενδύσεων, με αλλαγές στο δικαστικό σύστημα που θα εστιάζουν στην ταχύτερη εκδίκαση οικονομικών υποθέσεων αλλά και στην εκπαίδευση δικαστών σε ζητήματα διεθνούς επενδυτικού δικαίου.
Κρίσιμη θεωρείται η βελτίωση του συστήματος αποσβέσεων των επενδύσεων κεφαλαίου, με φορολογικά κίνητρα όπως οι ταχύτερες αποσβέσεις για ξένες και εγχώριες επενδύσεις και προστασία των κερδών από έκτακτη φορολόγηση.
Επίσης, για να περιοριστούν τα εμπόδια για τους επενδυτές και να αυξηθεί η κινητικότητα κεφαλαίων απαιτείται απλοποίηση της νομοθεσίας, με προσαρμογή των διαδικασιών στη διεθνή πρακτική, ταυτόχρονα με ψηφιοποίηση υπηρεσιών και μείωση της γραφειοκρατίας.
Οι οικονομικοί αναλυτές του ΚΕΦΙΜ προτείνουν επίσης μέτρα μετάβασης και σύνδεσης των παραγωγών με νέους κλάδους της οικονομίας, όπως μέτρα επανεκπαίδευσης και επανένταξης παραγωγών σε νέες τεχνολογίες ή άλλους κλάδους με συγκριτικό πλεονέκτημα.
Τέλος, σημειώνεται η ανάγκη για αντισταθμιστικά μέτρα για όσους επηρεάζονται αρνητικά βραχυπρόθεσμα. Μέτρα προσωρινής οικονομικής ανακούφισης θα μπορούσαν να μετριάσουν τις αντιδράσεις και να ενισχύσουν την ευρύτερη υποστήριξη στις πολιτικές ελεύθερου εμπορίου, απορροφώντας σχετικά κοινωνικά κόστη.
