Έφτασε η ώρα του δημοψηφίσματος στην ΠΓΔΜ – Σχεδόν αδύνατο να πιάσει η συμμετοχή το 50% (upd)

Στις κάλπες για το δημοψήφισμα που θα κρίνει το μέλλον της Συμφωνίας των Πρεσπών προσέρχονται από το πρωί της Κυριακής οι πολίτες της ΠΓΔΜ.

Το ερώτημα, στο οποίο καλούνται να απαντήσουν οι πολίτες της ΠΓΔΜ είναι: «Συμφωνείτε με την ένταξη της Δημοκρατίας της Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε., λαμβάνοντας υπόψη την πρόσφατη συμφωνία μεταξύ της ”Μακεδονίας” και της Ελλάδας;».

Οι δημοσκοπήσεις προαναγγέλλουν την επικράτηση του «ναι». Για την εγκυρότητα του αποτελέσματος απαιτείται η συμμετοχή τουλάχιστον του 50% του εκλογικού σώματος, καθώς σε διαφορετική περίπτωση θεωρείται άκυρο.

Δύο ώρες πριν το κλείσιμο της κάλπης, το ποσοστό συμμετοχής παραμένει αρκετά χαμηλό.

Σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε η Εθνική Εκλογική Επιτροπή της ΠΓΔΜ, το ποσοστό συμμετοχής μέχρι τις 17:00 τοπική ώρα ανήλθε στο 29%.

Οι κάλπες για το δημοψήφισμα θα κλείσουν στις 19:00 τοπική ώρα (20:00 ώρα Ελλάδας).

Tην Πέμπτη ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ, Ζόραν Ζάεφ απηύθυνε κάλεσμα στους πολίτες της χώρας του να ψηφίσουν στο δημοψήφισμα για το ονοματολογικό, τονίζοντας ότι οι ίδιοι κρατούν το κλειδί για να γίνει η γειτονική χώρα μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας. «Αυτοί που ψηφίζουν είναι εκείνοι που θα αποφασίσουν. Εάν η συντριπτική πλειοψηφία ψηφίζει “ναι”, θα ανοίξει ο δρόμος για το ΝΑΤΟ και την Ε.Ε.», σημείωσε.

Από την πλευρά του, από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, ο πρόεδρος της ΠΓΔΜ, Γκιόργκι Ιβάνοφ, κάλεσε τους συμπολίτες του να μην ψηφίσουν στο δημοψήφισμα, κάνοντας λόγο για «ιστορική αυτοκτονία». «Ως πολίτης, έχω λάβει την απόφασή μου: στις 30 Σεπτεμβρίου, δεν θα πάω να ψηφίσω. Και είμαι πεπεισμένος πως εσείς, οι συμπολίτες μας, θα πάρετε επίσης αυτή τη συνετή απόφαση», πρόσθεσε απευθυνόμενος στους πολίτες της ΠΓΔΜ.

Απέχει ο αρχηγός της αντιπολίτευσης

Ο αρχηγός του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης VMRO-DPMNE Χρίστιαν Μίτσκοσκι, δεν πρόκειται να ψηφίσει στο σημερινό δημοψήφισμα σχετικά με τη συμφωνία για την επίλυση του ζητήματος της ονομασίας.

«Ο πρόεδρος του VMRO-DPMNE, στο πλαίσιο της θέσης του κόμματος που επιτρέπει στον καθένα να πράξει κατά συνείδηση, αποφάσισε να μην ψηφίσει στο δημοψήφισμα. Ο Μίτσκοσκι θεωρεί ότι το ερώτημα του δημοψηφίσματος είναι παραπλανητικό και αποτελεί χειραγώγηση της κοινής γνώμης. Εμπεριέχει το ζήτημα της ένταξης στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, που αποτελεί στρατηγικό στόχο του VMRO-DPMNE, αλλά στην πράξη στο σημερινή δημοψήφισμα η απόφαση αφορά την επιζήμια συμφωνία για την μετονομασία της χώρας και τίποτε άλλο. Έτσι, ο Μίτσκοσκι αποφάσισε να μην ψηφίσει στο δημοψήφισμα, στέλνοντας στην πράξη μήνυμα διαφωνίας και απόρριψης της επιβλαβούς συμφωνίας» ανέφερε ο εκπρόσωπος του VMRO-DPMNE, Ναούμ Στοίλκοφσκι.

Ωστόσο, μέχρι στιγμής, τουλάχιστον δύο βουλευτές του VMRO-DPMNE έχουν ασκήσει το εκλογικό τους δικαίωμα.

Ο εκπρόσωπος του VMRO-DPMNE επανέλαβε τη θέση του κόμματός του, ότι σε περίπτωση που το ποσοστό συμμετοχής στο σημερινό δημοψήφισμα ξεπεράσει το 50% και η πλειοψηφία των ψηφοφόρων ψηφίσει υπέρ της συμφωνίας, τότε η βούληση αυτή πρέπει να γίνει σεβαστή. Ωστόσο, πρόσθεσε ότι σε περίπτωση που δεν εκπληρωθούν οι δύο αυτοί όροι, τότε η κυβέρνηση του Ζόραν Ζάεφ πρέπει να αποσυρθεί από τη συμφωνία.

Ο ρόλος της αποχής

«Ο χαρακτήρας του δημοψηψηφίσματος είναι συμβουλευτικός και όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα που θα βγάλουν οι κάλπες που άνοιξαν από το πρωί σήμερα στην ΠΓΔΜ, τον τελευταίο λόγο θα έχει η Βουλή».

Αυτό ξεκαθαρίζει σε τηλεοπτική συνέντευξη του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο γνωστός πολιτικός αναλυτής και καθηγητής οικονομίας στα Σκόπια Πέταρ Αρσόφσκι, ξεκαθαρίζοντας ότι εάν η συμμετοχή δεν ξεπεράσει το 50% δεν τίθεται καμία νομική αμφισβήτηση στο αποτέλεσμα.

Τις τελευταίες ώρες με προτροπή του εθνικιστικού κόμματος VMRO αλλά και κάποιων μεμονωμένων προσωπικοτήτων στη χώρα επιχειρείται μια ιδιόμορφη συσπείρωση για μποϋκοτάζ του δημοψηφίσματος με ενίσχυση της αποχής. Η καθηγήτρια Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο των Σκοπίων Μπιλιάνα Βάνσκοβα δήλωσε στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων ότι «το αποτέλεσμα πρέπει να είναι 50%+1. Είναι κάτι που η κυβέρνηση και η ελιτ των media και όλο το σύστημα δημοσίων σχέσεων προσπαθεί να πείσει το κοινό ότι δεν είναι αλήθεια».

Υποτονική προεκλογική καμπάνια

Η αλήθεια είναι ότι τίποτα στο κέντρο των Σκοπίων δεν θυμίζει ότι οι πολίτες ψηφίζουν για ένα θέμα που επί 27 χρόνια βρισκόταν στο επίκεντρο διαπραγματεύσεων μεταξύ της Ελλάδας και της FYROM. Στην πόλη μόνο κάποιες αφίσες που δίνουν τον τόνο στην προοπτική ένταξης της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στο ΝΑΤΟ από την μία και κάποιες ίσως μικρές σιωπηλές διαμαρτυρίες εκείνων που εναντιώνονται θυμίζουν ότι προσέρχονται οι ψηφοφόροι για να πουν ΝΑΙ ή ΟΧΙ στην Συμφωνία των Πρεσπών.

Δεν έγιναν μεγάλες συγκεντρώσεις δεν πραγματοποιήθηκαν μεγάλες αντιπαραθέσεις στα ΜΜΕ και όμως πίσω από την «ήρεμη εικόνα» η χώρα επι της ουσίας είναι διαιρεμένη.

Η προεκλογική περίοδος ήταν υποτονική, και αυτό για τον πολιτικό αναλυτή Πέταρ Αρσόφσκι σαφέστατα οπαδό του ΝΑΙ, γίνεται για δύο λόγους.

«Πρώτα από όλα το δημοψήφισμα έγινε γρήγορα. Δεν υπήρχε τρόπος να γνωρίζουν πότε η διένεξη θα τελείωνε γιατί υπήρχαν ακόμα διαπραγματεύσεις και κατά δεύτερον η άλλη πλευρά αποφάσισε να ρίξει τους τόνους της καμπάνιας για να υποτιμήσει το αποτέλεσμα. Γι’ αυτό ήταν υποτονική η εκλογική καμπάνια αν και τα θέματα είναι σημαντικά», δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Ωστόσο η Άννα Μπομπίνκοβα πρώην καθηγήτρια και ακτιβίστρια μαζί με την οικογένεια της, συμμετείχαν κάθε Σάββατο σε μικρές συγκεντρώσεις επιχειρώντας να στρατολογήσουν ολοένα και περισσότερους είτε υπέρ της αποχής είτε υπέρ της καταψήφισης της Συμφωνίας των Πρεσπών.

«Είναι μια ιστορική στιγμή που ζούμε εμείς οι Μακεδόνες. Το ζητούμενο είναι να συνεχίσουμε να υπάρχουμε ως χώρα και αυτό από πάντα ήταν θέμα,» δηλώνει στο Πρακτορείο λίγο πριν πάρει το λόγο σε συγκέντρωση όπου κυριαρχεί το σύνθημα «Μα-κεδο-νί-α»

Είκοσι χρόνια δεν άλλαξαν οι εκλογικοί κατάλογοι

Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις το ΝΑΙ θα επικρατήσει ωστόσο ανοιχτό παραμένει το ποσοστό της αποχής των ψηφοφόρων καθώς οι εκλογικοί κατάλογοι δεν έχουν αναθεωρηθεί την τελευταία 20ετία και καταγράφουν 1.800 χιλιάδες ψηφοφόρους, αριθμό που αμφισβητεί η ίδια η κυβέρνηση καθώς για να ξεπεράσει το 50% θα πρέπει να ψηφίσουν πάνω από 900 χιλιάδες, κάτι πολύ δύσκολο αν όχι αδύνατο. Κυβερνητική πηγή των Σκοπίων δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι ο πραγματικός αριθμός δεν ξεπερνά το 1,5 εκατομμύριο.

Να γιατί τα τελευταία 24ωρα οι οπαδοί του ΝΑΙ δίνουν τον τόνο στον συμβουλευτικό χαρακτήρα του δημοψηφίσματος. Για τον Πέταρ Αρσόφσκι «το δημοψήφισμα είναι συμβουλευτικό. Δεν έχει νομική ισχύ. Η μόνη σημασία που έχει είναι αν θα υπάρξει αρκετή συμμετοχή ανθρώπων. Γιατί αυτό θα μεταφραστεί σε πολιτική πίεση στη Βουλή».

Πιστεύω τελικά συνεχίζει, «ότι το δημοψήφισμα θα είναι τεράστια επιτυχία γιατί μια μεγάλη πλειοψηφία ανθρώπων θέλει να υποστηρίξει αυτή τη συμφωνία».

Το επόμενο βήμα

Πάντως οι υποστηριχτές του ΟΧΙ επιμένουν ότι χωρίς το 50% δεν υπάρχει νομιμοποίηση. Η καθηγήτρια Φιλοσοφίας Μπιλιάνα Βάνσκοβα μιλάει για «στημένο σόου» που θα παιχτεί από την επόμενη μέρα από την κυβέρνηση χρησιμοποιώντας σκληρή γλώσσα στηνσυνέντευξη της στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

«Κατά την άποψή μου το δημοψήφισμα είναι ένα καθαρό reality show. Δεν σημαίνει τίποτα γιατί είναι σόου για να δώσει εγκυρότητα για το επόμενο στάδιο, βασικά το κρίσιμο στάδιο είναι η βουλή όπου θα γίνει η αναθεώρηση του συντάγματος και πιστεύω πως τα σημαντικά ξεκινούν την Δευτέρα. Η Κυριακή είναι ένα σόου για το διεθνές κοινό, για το εγχώριο κοινό. Η γνώμη των ψηφοφόρων είναι εντελώς άσχετη γιατί , όπως είπα, το δημοψήφισμα αντιτίθεται στο Σύνταγμα και η καμπάνια ήταν παράνομη. Ήταν γεμάτη εκφοβισμούς και παρατυπίες και τελικά αυτό το δημοψήφισμα δεν είναι υποχρεωτικό. Που σημαίνει ότι η πολιτική ελίτ πιθανότατα θα πει «σας ευχαριστούμε για την γνώμη σας αλλά θα προχωρήσουμε».

Το επόμενο βήμα για τον Πέταρ Αρσόφσκι σχολιάζοντας τι θα κάνει ο πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ είναι η Βουλή. «Να προσπαθήσει να πάρει την πλειοψηφία των 2/3 εγκαίρως για να επικυρώσει την συμφωνία εγκαίρως ώστε ο Τσίπρας να επικυρώσει την συμφωνία εγκαίρως και στην Ελλάδα.

Πάντως από χθές η κυβέρνηση έστειλε στο διεθνή τύπο ένα μακροσκελές κείμενο το οποίο αναφέρεται στο ιστορικό των διαπραγματεύσεων στους συμβιβασμούς όλων των πλευρών τονίζοντας ότι η διαδικασία επικύρωσης θα έχει αίσιο τέλος.

Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ