EΥ: Σε κρίσιμη καμπή η ελληνική οικονομία

Η ελληνική οικονομία φαίνεται να έχει επιστρέψει στην ανάπτυξη, καθώς οι νέοι εθνικοί λογαριασμοί (πορεία ΑΕΠ) δείχνουν ότι η οικονομία αναπτύσσεται σταθερά από την αρχή του έτους, σημειώνεται στην τελευταία έκδοση της ΕΥ Eurozone Forecast (EEF).

Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, προκύπτει ότι η Ελλάδα ήταν η ταχύτερα αναπτυσσόμενη οικονομία στη ζώνη του ευρώ κατά το τρίτο τρίμηνο, καταγράφοντας αύξηση 0,7% σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο. Πρόκειται για αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας μετά από έξι χρόνια ύφεσης.

Επιπλέον, σύμφωνα με την EY, η ανάκαμψη αναμένεται να είναι εκτεταμένη, καθώς όλοι οι βασικοί τομείς συνεισφέρουν στην αύξηση τους ΑΕΠ φέτος. Ιδιαίτερα η κατανάλωση φαίνεται να αυξάνεται περαιτέρω, μετά από αύξηση 0,3% κατά το δεύτερο τρίμηνο, το οποίο οφείλεται εν μέρει στη βελτίωση των προοπτικών απασχόλησης. Μετά από μια «αδύναμη» εκκίνηση στις αρχές του χρόνου, οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου επίσης φαίνεται να ενισχύονται, καταγράφοντας αύξηση κατά 1,4% στο δεύτερο τρίμηνο.

Ωστόσο, άλλοι δείκτες παρουσιάζουν μικτή εικόνα, υποδηλώνοντας ενδεχομένως ότι οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας έχουν συμβάλει στην αύξηση της αβεβαιότητας κατά το τέταρτο τρίμηνο. Παρά την αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας, η βιομηχανική παραγωγή, μειώθηκε κατά το τρίτο τρίμηνο καταγράφοντας περαιτέρω μείωση το Σεπτέμβριο κατά 5,1%, σε ετήσια βάση. Η εξέλιξη αυτή θα οδηγήσει σε ελαφρώς ασθενέστερη ανάπτυξη κατά το τελευταίο τρίμηνο του έτους. Αντίθετα, οι δείκτες των ερευνών ήταν πιο θετικοί, γεγονός που υποδηλώνει ότι η τυχόν επιβράδυνση πιθανόν να είναι βραχύβια και ενδεχομένως θέτει τις βάσεις για μια περαιτέρω ανάκαμψη το 2015.

Σύμφωνα με την EY, συνολικά, η οικονομία φαίνεται να βρίσκεται σήμερα σε κρίσιμη καμπή. Μετά από πολλά χρόνια ύφεσης, στη διάρκεια της οποίας η οικονομία συρρικνώθηκε κατά 25%, αυξάνονται οι ελπίδες ότι η Ελλάδα ίσως τελικά να βρίσκεται στα πρόθυρα μιας διατηρήσιμης ανάκαμψης.

Το επόμενο εμπόδιο θα είναι πολιτικής φύσεως, – όπως σημειώνεται στην ίδια έκθεση – και συνδέεται με τις προεδρικές εκλογές του Δεκεμβρίου. Εάν ο υποψήφιος Πρόεδρος της Δημοκρατίας, δεν εξασφαλίσει πλειοψηφία δύο τρίτων (180 ψήφους) στο κοινοβούλιο, η χώρα θα οδηγηθεί σε πρόωρες βουλευτικές εκλογές.

Η Ευρωζώνη ανακάμπτει σταδιακά
Επιτάχυνση του ρυθμού ανάπτυξης αναμένεται να εμφανίσει, το 2015, η Ευρωζώνη, γεγονός το οποίο θα ενισχυθεί περαιτέρω τα επόμενα χρόνια. Παρά το γεγονός ότι κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2014 ο ρυθμός ανάκαμψης της Ευρωζώνης παρέμεινε υποτονικός, η αύξηση του ΑΕΠ αναμένεται να επιταχυνθεί από 0,8% το 2014 στο 1,2% το 2015, και στη συνέχεια 1,6% ετησίως το 2016-18, σύμφωνα με την τελευταία έκδοση της ΕΥ Eurozone Forecast (EEF).

Η ζήτηση για εξαγωγές από την Ευρωζώνη θα ενισχυθεί κατά 3,7% το 2015, από 3,4% το 2014 φθάνοντας το 4% κατά μέσο όρο το 2016-18, καθώς η ανάκαμψη στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο θα συνεχισθεί και το αποδυναμωμένο ευρώ θα ενισχύσει τις λιγότερο ανταγωνιστικές οικονομίες της ζώνης του ευρώ. Επιπλέον, η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στον τραπεζικό τομέα με τη συμβολή του Ελέγχου των στοιχείων του ενεργητικού των τραπεζών (AQR) από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), σε συνδυασμό με συμπληρωματικά μέτρα από την ΕΚΤ για την ενίσχυση της ρευστότητας, θα οδηγήσουν σε πιο άνετη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων από το 2015.

Παρά την προοπτική της ισχυρότερης ανάπτυξης το 2015, η κληρονομιά της κρίσης σημαίνει ότι η ανάκαμψη θα είναι πιο αργή από ότι σε προηγούμενες περιπτώσεις εξόδου από την ύφεση. Τα νοικοκυριά, οι επιχειρήσεις και οι κυβερνήσεις σε όλες σχεδόν τις χώρες θα πρέπει να περιορίσουν την αύξηση των δαπανών, προκειμένου να μειώσουν τα επίπεδα του χρέους. Ο ρυθμός ανάπτυξης της ευρωζώνης το 2016-18 θα είναι μειωμένος κατά πάνω από μισή ποσοστιαία μονάδα σε σχέση με την δεκαετία πριν/ μέχρι το 2007, όταν η μέση ετήσια αύξηση του ΑΕΠ ήταν 2,3%.

Αναμένεται ανάκαμψη των επενδύσεων
Καθώς αυξάνεται η διαθεσιμότητα χρηματοδότησης και βελτιώνονται σταθερά οι συνθήκες της ζήτησης, εκτιμάται ότι ο ρυθμός αύξησης των παγίων επενδύσεων στην Ευρωζώνη θα αυξηθεί από μηδέν, το 2014, σε 0,9% το 2015 και 2,7% το 2016, πριν σταθεροποιηθεί στη συνέχεια γύρω στο 2,5%. Επιπλέον, καθώς η ΕΚΤ σκοπεύει να ενισχύσει την αγορά τίτλων, επιτρέποντας στις τράπεζες να πωλούν δάνεια δημιουργώντας περιθώρια στους ισολογισμούς τους για περαιτέρω δανεισμό, υπάρχει προοπτική ενός καλύτερου σεναρίου.

Ενδεχόμενη βελτίωση μπορεί να προέλθει και από τις εισροές άμεσων ξένων επενδύσεων (ΑΞΕ). Ορισμένες χώρες, ιδιαίτερα η Ισπανία και η Ιρλανδία, έχουν ήδη ωφεληθεί σημαντικά από την αύξηση των εισροών άμεσων ξένων επενδύσεων, κατά τα τελευταία χρόνια, χάρη στην πολύ βελτιωμένη ανταγωνιστικότητα κόστους και το επιχειρηματικό περιβάλλον.

Ενισχύονται τα νοικοκυριά από τη φθηνότερη ενέργεια
Μετά από 15 συνεχόμενα τρίμηνα στη διάρκεια των οποίων, οι τιμές του πετρελαίου παρέμειναν πάνω από 100 δολάρια το βαρέλι, οι καταναλωτές βιώνουν μια απρόσμενη θετική εξέλιξη καθώς μια σειρά από παράγοντες προσφοράς και ζήτησης έχουν ώθησε την τιμή του πετρελαίου κάτω από 80 δολ. το βαρέλι. Αυτό και μόνο θα ενισχύσει τα πραγματικά εισοδήματα των νοικοκυριών κατά τουλάχιστον 0,3 ποσοστιαίες μονάδες το 2015 σε σύγκριση με τις προβλέψεις της ΕΥ του Σεπτεμβρίου.

Επιπλέον, η αγορά εργασίας θα εξακολουθήσει να ενισχύεται, σε συνέχεια της βελτίωσης που σημειώθηκε το 2014, αφού θα συνεχίζεται η ανάκαμψη των εξαγωγών και θα αυξάνονται οι επενδύσεις των επιχειρήσεων. Ωστόσο, η συνολική απασχόληση αναμένεται να αυξηθεί σταδιακά, με μέσο ετήσιο ρυθμό γύρω στο 0,4% κατά τη διάρκεια της περιόδου της πρόβλεψης. Επιπλέον, καθώς θα αυξάνεται παράλληλα ο ενεργός πληθυσμός, λόγω της βελτίωσης των προοπτικών απασχόλησης και των μεταρρυθμιστικών προσπαθειών, το ποσοστό ανεργίας θα μειωθεί οριακά, από 11,5% τον Οκτώβριο του 2014 στο 11% στα τέλη του 2016 και το 10,5% περίπου στα τέλη του 2018.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εξελίξεις αυτές θα ενισχύσουν το εισόδημα των νοικοκυριών, αναμένεται ότι ο ρυθμός αύξησης των καταναλωτικών δαπανών να ανέλθει από 0,7% το 2014 σε 1,3% το 2015. Ωστόσο, στη συνέχεια ενδέχεται να σημειωθεί, περαιτέρω, αύξηση με ετήσιο ρυθμό 1,4% στο διάστημα 2016-2018.