Εκλογές 2023: Με ποιο εκλογικό σύστημα θα ψηφίσουμε και τι θα γίνει αν δεν σχηματιστεί κυβέρνηση
Στις 21 Μαΐου, σε λιγότερο από δυο μήνες από σήμερα, εκατομμύρια πολίτες θα σπεύσουν στις κάλπες για τις εθνικές εκλογές του 2023.
Ο πρωθυπουργός, κατά τη διάρκεια του τελευταίου υπουργικού συμβουλίου, ανακοίνωσε την ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επισήμανε πως οι δεύτερες εκλογές, αν χρειαστούν, θα διεξαχθούν το αργότερο στις αρχές Ιουλίου.
Τυχόν δεύτερες εκλογές θα πραγματοποιηθούν με τον νέο νόμο που ψήφισε η κυβέρνηση της ΝΔ, με την ενισχυμένη αναλογική που προβλέπει μπόνους εδρών, διευκολύνοντας τον σχηματισμό κυβέρνησης.
Πώς υπολογίζονται οι έδρες με την απλή αναλογική
Ο Νόμος 4406/2016 προβλέπει την κατανομή εδρών με το αναλογικό σύστημα. Η λεγόμενη «απλή αναλογική» σημαίνει, πρακτικά, πως κάθε κόμμα εκλέγει τόσους βουλευτές όση είναι η εκλογική του δύναμη στην επικράτεια. Ο αριθμός των βουλευτών του είναι το ποσοστό του όλου αριθμού των βουλευτών, το οποίο αντιστοιχεί στο ποσοστό του κόμματος στο συνολικό εκλογικό αποτέλεσμα.
Το σύστημα αυτό, με βάση τους πολιτικούς συσχετισμούς και τις μέχρι τώρα δημοσκοπήσεις, επί της ουσίας δείχνει ότι δεν μπορεί να υπάρξει κυβέρνηση με μια εκλογική αναμέτρηση.
Αν δεν σχηματιστεί κυβέρνηση με το ισχύον εκλογικό σύστημα τι θα συμβεί;
Στις δεύτερες εκλογές, θα εφαρμοστεί ο εκλογικός νόμος που ψήφισε η νυν κυβέρνηση της ΝΔ, ο οποίος, εφόσον πάλι δεν εξασφάλισε τα 2/3 της Βουλής, αναμένεται να εφαρμοστεί στις δεύτερες εκλογές του 2023 ως μεθεπόμενες από την ψήφισή του.
Ο νόμος αυτός επαναφέρει το προϋφιστάμενο «μπόνους» εδρών προ το πρώτο κόμμα. Η διαφορά αυτού του μπόνους από τα προηγούμενα (40 έδρες το 2007 και 50 έδρες από το 2012 ως το 2019) είναι ότι δεν είναι σταθερό, αλλά κλιμακούμενο. Εξαρτάται από το ποσοστό του πρώτου κόμματος. Αν το πρώτο κόμμα λάβει έως 25% το μπόνους είναι 20 έδρες. Για κάθε 0,5% επιπλέον ποσοστό, το μπόνους αυξάνεται κατά 1 έδρα, για να φτάσει στο μέγιστο των 50 εδρών, αν το ποσοστό του πρώτου κόμματος φτάσει στο 40%.
Οι υπόλοιπες έδρες έως τις 300 (πλην του μπόνους), κατανέμονται αναλογικά, ανάμεσα στα κόμματα που θα υπερβούν το πλαφόν του 3%.
Με το μηχανισμό αυτό, η αυτοδυναμία του πρώτου κόμματος εξαρτάται από δύο και μόνο μεταβλητές: από το ποσοστό του πρώτου και από το αθροιστικό ποσοστό των εκτός Βουλής. Όσο μεγαλώνει το ποσοστό των εκτός Βουλής, τόσο χαμηλώνει ο πήχης της αυτοδυναμίας.
Για παράδειγμα, αν τα εκτός Βουλής αθροίσουν 10% και το πρώτο κόμμα λάβει 38%, οι έδρες του πρώτου κόμματος θα είναι:
- 46 από το μπόνους (4 λιγότερες από τις 50, εφόσον υπολείπεται κατά 2% του 40%).
- Τα 38/90 των 254 που κατανέμονται αναλογικά, άρα 107.
- Συνεπώς, συνολικά, 46+107=153.
Αν, παρά το μπόνους, το πρώτο κόμμα των μεθεπόμενων εκλογών δεν κατακτήσει αυτοδυναμία, οι περαιτέρω εξελίξεις ξεφεύγουν από το σκοπό αυτού του άρθρου, που επιδιώκει να παραμείνει «τεχνικό».
Τι γίνεται με τις αδιάθετες έδρες
Τέλος, όσες έδρες στο τέλος της κατανομής παραμείνουν αδιάθετες λόγω της στρογγυλοποίησης, πηγαίνουν στους συνδυασμούς με τα μεγαλύτερα υπόλοιπα. «Αν το άθροισμα των ως άνω ακέραιων μερών των πηλίκων υπολείπεται του αριθμού 300, τότε παραχωρείται, κατά σειρά, ανά μία έδρα και ως τη συμπλήρωση αυτού του αριθμού στους σχηματισμούς, των οποίων τα πηλίκα εμφανίζουν τα μεγαλύτερα δεκαδικά υπόλοιπα.», αναφέρει χαρακτηριστικά ο 4406/2016.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:
