ΕΚΤ: Επαγρύπνηση για το ευρώ ως αποθεματικό νόμισμα – Χάνει μερίδιο
Επαγρύπνηση για το ευρώ ως αποθεματικό νόμισμα συνιστά η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, καθώς οι γεωπολιτικές διαταραχές εγείρουν κινδύνους για μεγαλύτερο κατακερματισμό του διεθνούς νομισματικού συστήματος, όπως αποτυπώθηκε στη μείωση του μεριδίου του ευρώ στις παγκόσμιες αγορές συναλλάγματος.
Το 2023 το μερίδιο του ευρώ στα παγκόσμια συναλλαγματικά αποθέματα μειώθηκε κατά μία ποσοστιαία μονάδα περίπου σε σταθερές συναλλαγματικές ισοτιμίες, στο 20%, επίπεδο που παρατηρήθηκε τελευταία φορά το 2020. Ειδικότερα, ένας σύνθετος δείκτης που υπολογίστηκε ως απλός αριθμητικός μέσος όρος του μεριδίου του ευρώ σε ένα ευρύ φάσμα δεικτών μειώθηκε κατά 0,7 ποσοστιαίες μονάδες σε σταθερές συναλλαγματικές ισοτιμίες, ενώ παρέμεινε γενικά σταθερός στις τρέχουσες συναλλαγματικές ισοτιμίες, πάνω από το 19%. Έμεινε δηλαδή κοντά στο μέσο όρο από την εισαγωγή του το 1999 και το ευρώ επιβεβαίωσε τη θέση του ως το δεύτερο πιο σημαντικό νόμισμα παγκοσμίως.
Κι ενώ το μερίδιο του ευρώ στα παγκόσμια συναλλαγματικά αποθέματα μειώθηκε αυξήθηκε το μερίδιο του δολαρίου ΗΠΑ, οριακά, σε σταθερές συναλλαγματικές ισοτιμίες, στο 58,4%, καθώς και το μερίδιο του γιεν στο 5,7%, ενώ εκείνο του κινεζικού ρενμίνμπι μειώθηκε σε 2,3%, κοντά στα επίπεδα του 2020.
Πρόκειται για αξιοσημείωτη εξέλιξη, σύμφωνα με έκθεση της ΕΚΤ, σε ένα περιβάλλον παγκόσμιων πληθωριστικών πιέσεων, αυστηρών νομισματικών πολιτικών μεταξύ των μεγάλων κεντρικών τραπεζών, γεγονός που οδήγησε σε υψηλότερα επιτόκια. Οι γεωπολιτικές εντάσεις, όπως ο πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή, συνέχισαν επίσης να εγείρουν κινδύνους για ένα πιο κατακερματισμένο διεθνές νομισματικό σύστημα.
Σημειώνεται ότι Ελβετία και Ρωσία είναι μακράν οι δύο μεγαλύτεροι κάτοχοι αποθεματικών σε ευρώ, ελέγχοντας από περίπου 40% του συνόλου των συναλλαγματικών αποθεμάτων σε ευρώ (ας σημειωθεί ότι για τις συναλλαγές σε ξένο συνάλλαγμα, τα μερίδια των νομισμάτων αθροίζονται στο 200%, επειδή οι συναλλαγές περιλαμβάνουν πάντα δύο νομίσματα). Επίσης, περίπου 300 δισ. δολ. των συναλλαγματικών αποθεμάτων της Ρωσίας πάγωσαν λόγω των διεθνών κυρώσεων μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία. Το μεγαλύτερο μέρος τους είναι σε ευρώ και η ΕΚΤ μιλά για μελλοντικό κίνδυνο λόγω του σημαντικού αντικτύπου στο μερίδιο του ευρώ στα παγκόσμια συναλλαγματικά αποθέματα.
“Αν και τα μέχρι στιγμής δεδομένα δεν δείχνουν καμία ένδειξη ουσιαστικών αλλαγών στη χρήση των διεθνών νομισμάτων, πρέπει να παραμείνουμε σε επαγρύπνηση για τυχόν ρωγμές που αρχίσουν να εμφανίζονται”, αναφέρει η ΕΚΤ. Εξηγεί ότι ορισμένες χώρες επιδιώκουν ολοένα και περισσότερο να χρησιμοποιούν μονάδες άλλες από τα κύρια νομίσματα τιμολόγησης για το διεθνές εμπόριο, καθώς και εναλλακτικές λύσεις στα παραδοσιακά συστήματα διασυνοριακών πληρωμών. Η συσσώρευση χρυσού ως αποθεματικού συνεχίστηκε, κυρίως σε χώρες που συνδέονται στενά με τη Ρωσία. Συμπερασματικά, το διεθνές νομισματικό καθεστώς του ευρώ δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο, σύμφωνα με την επικεφαλής της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, που σχολιάζει μεταξύ άλλων ότι η βαθύτερη ευρωπαϊκή οικονομική και χρηματοπιστωτική ολοκλήρωση, μαζί με βελτιώσεις στα συστήματα διασυνοριακών πληρωμών μεταξύ του ευρώ και άλλων νομισμάτων, θα είναι καθοριστικής σημασίας για την αύξηση της ανθεκτικότητας του διεθνούς ρόλου του ευρώ σε έναν δυνητικά πιο κατακερματισμένο κόσμο.
