ΕΚΤ: Μείωση των πιστωτικών ιδρυμάτων το 2013

Την έκθεσή της για τις  εξελίξεις στη διάρθρωση του τραπεζικού συστήματος (Banking Structures Report) έως το τέλος του 2013 έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), με τον αντιπρόεδρο της, Βίτορ Κονστάντσιο να δηλώνει: «Η έκθεση δείχνει ότι ο ευρωπαϊκός τραπεζικός τομέας συνέχισε την απομόχλευσή του. Αυτό αντισταθμίστηκε από μία σημαντική αύξηση της δραστηριότητας του ονομαζόμενου σκιώδους τραπεζικού συστήματος που πρέπει να προσεχθεί».

Σύμφωνα με την έκθεση, ο συνολικός αριθμός πιστωτικών ιδρυμάτων στην Ευρωζώνη μειώθηκε περαιτέρω το 2013 σε 5.948 από 6.100 το 2012 και 6.690 το 2008. Στην Ελλάδα, ο συνολικός αριθμός των πιστωτικών ιδρυμάτων μειώθηκε πέρυσι σε 41 (εκ των οποίων τα 20 υποκαταστήματα ξένων τραπεζών) από 50 το 2012 (εκ των οποίων επίσης τα 20 ήταν υποκαταστήματα ξένων τραπεζών) και 66 το 2008 (30 υποκαταστήματα ξένων τραπεζών).

Το σύνολο του ενεργητικού του τραπεζικού τομέα της Ευρωζώνης μειώθηκε το 2013 στα 26,8 τρισ. ευρώ από 29,6 τρισ. ευρώ το 2012 και 33,5 τρισ. ευρώ το 2008, κυρίως λόγω των εξελίξεων στις μεγάλες τράπεζες, με τη μείωση των θέσεων σε παράγωγα προϊόντα να αντανακλά περίπου το 50% της συνολικής μείωσης των ισολογισμών.

Στην Ελλάδα, το ενεργητικό των εγχώριων τραπεζικών ομίλων αυξήθηκε σε 356 δισ. ευρώ, από 346 δισ. ευρώ το 2012 και έναντι 358 δισ. ευρώ το 2008, ενώ ως ποσοστό του ΑΕΠ αυξήθηκε στο 196% του ΑΕΠ το 2013, από 179% το 2012 και 154% το 2008. Το ενεργητικό, ωστόσο, των θυγατρικών και των καταστημάτων ξένων τραπεζών μειώθηκε σε 13 δισ. ευρώ από 63 δισ. ευρώ το 2012 και 100 δισ. ευρώ το 2008 (ή στο 7% του ΑΕΠ από το 33% και 43%, αντίστοιχα).

Σύμφωνα με την έκθεση της ΕΚΤ, η μείωση του ενεργητικού των τραπεζών της Ευρωζώνης αντανακλά κυρίως τη συνεχιζόμενη διόρθωση των ισολογισμών και τη σχετική μείωση του ενεργητικού τους που δεν ανήκει στον πυρήνα των τραπεζικών εργασιών (non-core assets). «Οι τραπεζικοί τομείς των χωρών της Ευρωζώνης, που επηρεάσθηκαν περισσότερο από τη χρηματοπιστωτική κρίση, κατέγραψαν σε γενικές γραμμές τις πιο έντονες διαρθρωτικές μεταβολές», σημειώνει η έκθεση.

Όσον αφορά το παθητικό των τραπεζών και τα πρότυπα χρηματοδότησής τους, η σταδιακή μετατόπιση στη χρηματοδότηση μέσω καταθέσεων συνεχίσθηκε το 2013, με το μέσο ποσοστό των καταθέσεων να ανέρχεται στο 52% του παθητικού των τραπεζών της Ευρωζώνης. Παράλληλα, μειώθηκε πέρυσι η εξάρτηση των τραπεζών από τη διατραπεζική χρηματοδότηση (με το σχετικό ποσοστό να υποχωρεί στο 23% από 36% το 2009) και από τη χρηματοδότηση από την κεντρική τράπεζα, κάτι που αντανακλά κυρίως τις αποπληρωμές των δανείων που είχαν πάρει από το πρόγραμμα LTRO της ΕΚΤ.

Η κερδοφορία των τραπεζών της Ευρωζώνης συνεχίζει να δοκιμάζεται στο σύνολο του τομέα, επηρεαζόμενη από το περιβάλλον των χαμηλών επιτοκίων, τη συνεχιζόμενη επιδείνωση της ποιότητας του ενεργητικού τους και, σε ορισμένες περιπτώσεις, από τα κόστη αναδιάρθρωσης και δικαστικών μαχών, αναφέρει η έκθεση. Τα συνολικά λειτουργικά κέρδη, ωστόσο, αυξήθηκαν οριακά και οι τραπεζικοί τομείς όλων των χωρών απέφυγαν τις λειτουργικές ζημίες. Το ύψος των εποπτικών κεφαλαίων συνέχισε να βελτιώνεται το 2013 για τις τράπεζες της Ευρωζώνης, λόγω των αυξήσεων κεφαλαίων που έκαναν και των μειώσεων του σταθμισμένου ως προς τον κίνδυνο ενεργητικού τους, με το μέσο ποσοστό Tier 1 να αυξάνεται στο 13% από 12,1% το 2012.