Έκθεση-σοκ από το ΔΝΤ: Το παγκόσμιο δημόσιο χρέος θα ξεπεράσει τα 100 τρισ. δολ. το 2024
Το συνολικό δημόσιο χρέος παγκοσμίως θα ξεπεράσει για πρώτη φορά τα 100 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2024, αυξανόμενο ταχύτερα από ό,τι προβλεπόταν, καθώς το πολιτικό κλίμα ευνοεί τις υψηλές δαπάνες και η αργή ανάπτυξη ενισχύει τις ανάγκες και το κόστος δανεισμού, ανακοίνωσε την Τρίτη το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Ειδικότερα, η τελευταία έκθεση Fiscal Monitor του ΔΝΤ έδειξε ότι το παγκόσμιο δημόσιο χρέος θα φτάσει το 93% του παγκόσμιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος μέχρι το τέλος του 2024 και θα πλησιάσει το 100% έως το 2030. Θα αυξηθεί επίσης κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες από το 2019, προτού η πανδημία εκτινάξει τις κρατικές δαπάνες.
Συνεπώς, υπάρχουν λόγοι να πιστεύουμε ότι τα μελλοντικά επίπεδα χρέους θα μπορούσαν να είναι πολύ υψηλότερα από τα προβλεπόμενα, συμπεριλαμβανομένης της επιθυμίας να δαπανηθούν περισσότερα στις ΗΠΑ, τη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο.
«Η αβεβαιότητα σε ό,τι αφορά τη δημοσιονομική πολιτική έχει αυξηθεί και οι πολιτικές κόκκινες γραμμές στη φορολογία έχουν εδραιωθεί» αναφέρει το ΔΝΤ στην έκθεση. «Οι πιέσεις για δαπάνες για την αντιμετώπιση της πράσινης μετάβασης, της γήρανσης του πληθυσμού, των ανησυχιών για την ασφάλεια και των μακροχρόνιων αναπτυξιακών προκλήσεων αυξάνονται».
Υποσχέσεις
Η ανησυχία του ΔΝΤ για την αύξηση των επιπέδων χρέους διατυπώνονται τρεις εβδομάδες πριν από τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ, ενόψει των οποίων και οι δύο υποψήφιοι έχουν υποσχεθεί φορολογικές ελαφρύνσεις και δαπάνες που θα μπορούσαν να προσθέσουν τρισεκατομμύρια δολάρια στα ομοσπονδιακά ελλείμματα.
Το δημοσιονομικό σχέδιο του Ρεπουμπλικανού υποψηφίου για την προεδρία Ντόναλντ Τραμπ θα αυξήσει το χρέος μέσα στην επόμενη δεκαετία κατά περίπου 7,5 τρισεκατομμύρια δολάρια, περισσότερα από τα διπλάσια από τα 3,5 τρισεκατομμύρια δολάρια που θα προσθέσει αν εκλεγεί η Κάμαλα Χάρις, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Επιτροπής για την Υπεύθυνη Ομοσπονδιακός Προϋπολογισμός (CRFB), μια ομάδα προβληματισμού για τον προϋπολογισμό.
Η έκθεση διαπιστώνει ότι οι προβλέψεις για το χρέος τείνουν να υποτιμούν τα πραγματικά αποτελέσματα κατά σημαντικά περιθώρια, με τους δείκτες χρέους προς ΑΕΠ πέντε χρόνια πριν να είναι κατά μέσο όρο 10% υψηλότεροι από ό,τι είχε αρχικά προβλεφθεί.
Και το χρέος θα μπορούσε να αυξηθεί περαιτέρω από την αδύναμη ανάπτυξη, τις αυστηρότερες συνθήκες χρηματοδότησης και τη μεγαλύτερη αβεβαιότητα στη δημοσιονομική και νομισματική πολιτική σε συστημικά σημαντικές οικονομίες όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα.
Η έκθεση του ΔΝΤ περιλαμβάνει ένα «σοβαρά δυσμενές σενάριο» που ενσωματώνει αυτούς τους παράγοντες οι οποίοι αποκαλύπτουν ότι το παγκόσμιο δημόσιο χρέος θα μπορούσε να φτάσει το 115% σε μόλις τρία χρόνια, 20 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερο από ό,τι προβλέπεται επί του παρόντος.
Πατήστε, επιτέλους, φρένο
Το ΔΝΤ επανέλαβε τις εκκλήσεις του για περισσότερη δημοσιονομική εξυγίανση. Ωστόσο, ανέφερε ότι οι τρέχουσες προσπάθειες, που ανέρχονται κατά μέσο όρο στο 1% του ΑΕΠ τα έξι χρόνια από το 2023 έως το 2029 είναι ανεπαρκείς για τη μείωση ή τη σταθεροποίηση των χρεών με μεγάλη πιθανότητα.
Θα χρειαστεί σωρευτική αυστηροποίηση 3,8% για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, αλλά στις ΗΠΑ, την Κίνα και άλλες χώρες όπου το ΑΕΠ δεν προβλέπεται να σταθεροποιηθεί θα χρειαζόταν ουσιαστικά μεγαλύτερη δημοσιονομική αυστηροποίηση.
Οι ΗΠΑ αυτό τον μήνα αναμένεται να αναφέρουν δημοσιονομικό έλλειμμα για το 2024 περίπου 1,8 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, ή περισσότερο από το 6,5% του ΑΕΠ, σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου.
«Η αναβολή της προσαρμογής σημαίνει ότι τελικά θα απαιτηθούν περισσότερα μέτρα και η αναμονή μπορεί επίσης να είναι επικίνδυνη, επειδή η προηγούμενη εμπειρία δείχνει ότι το υψηλό χρέος και η έλλειψη αξιόπιστων δημοσιονομικών σχεδίων μπορεί να προκαλέσουν δυσμενείς αντιδράσεις στην αγορά, περιορίζοντας το περιθώριο που έχουν να αντιμετωπίσουν οι χώρες μελλοντικά σοκ», δήλωσε η Έρα Ντάμπλα-Νόρις, αναπληρώτρια διευθύντρια δημοσιονομικών υποθέσεων του ΔΝΤ.
Είπε ότι οι περικοπές στις δημόσιες επενδύσεις ή τις κοινωνικές δαπάνες, τείνουν να έχουν πολύ μεγαλύτερο αρνητικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη, από τις πιο κακώς στοχευμένες επιδοτήσεις, όπως για τα καύσιμα. Ορισμένες χώρες έχουν περιθώριο να διευρύνουν τις φορολογικές τους βάσεις και να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα της είσπραξης φόρων, ενώ άλλες μπορούν να κάνουν τα φορολογικά τους συστήματα πιο προοδευτικά, φορολογώντας τα κέρδη κεφαλαίου και το εισόδημα πιο αποτελεσματικά, είπε η Dabla-Norris.
