«Η Ελλάδα είναι ιδέα για εκατομμύρια ανθρώπους στον κόσμο»

Συνέντευξη της Κατερίνας Παναγοπούλου στην Αναστασία Παρετζόγλου*

Συμπληρώνοντας είκοσι χρόνια σημαντικού εθελοντικού έργου και έχοντας βραβευτεί το 2012 από τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή με το πρώτο βραβείο για την Ευρώπη «Γυναίκα και Αθλητισμός», η Κατερίνα Παναγοπούλου, πρέσβης της Ελλάδας στο Συμβούλιο της Ευρώπης για τον Αθλητισμό, την Ανοχή και το Ευ Αγωνίζεσθαι και πρόεδρος του Πανελληνίου Αθλητικού Σωματείου Γυναικών «Καλλιπάτειρα» μίλησε στο FortuneGreece.com για όλα όσα συνθέτουν μια ζωή που αξίζει να τη ζεις.

1. Τι σας απασχολεί πιο πολύ αυτό τον καιρό;
Η στρατηγική για το αύριο. Το πώς θα καταφέρουμε, ως κοινωνία και ως οργανωμένη πολιτεία, να στρέψουμε την προσοχή και την ενέργεια μας, όχι σε αυτό που έγινε, αλλά σε ιδέες και προτάσεις, που θα δώσουν, ιδιαίτερα στη νέα γενιά, ελπίδα και προοπτική. Είναι ζωτική ανάγκη για την Ελλάδα, να υπερβεί την ψυχολογία και την προβληματική της κρίσης και να παράξει πρακτικές λύσεις, που θα οδηγήσουν στην ανάπτυξη. Επιμένω, ότι πρέπει να βγούμε δυναμικά στο αύριο, όσο και αν πονάει το τώρα, γιατί χωρίς σχέδιο για την ανάπτυξη, θα χάσουμε κάτι, που δεν αντικαθίσταται: Το ταλέντο, την ενέργεια και τη δημιουργία των νιάτων της Ελλάδας, που ολοένα και περισσότερο αποφασίζουν να μεταναστεύσουν στο εξωτερικό. Χωρίς αυτούς η πατρίδα δεν έχει παραγωγική βάση, δεν έχει δικαίωμα στο όνειρο.

2. Γυρνώντας το χρόνο πίσω, πείτε μας ποιο ήταν το έναυσμα για να ασχοληθείτε με τον εθελοντισμό και τι σας οδήγησε να επικεντρωθείτε στον αθλητισμό;
Όλα ξεκινούν από μία βαθιά πεποίθηση, ότι, ζωή που μένει εγκλωβισμένη στα όρια της ατομικότητας, δεν μπορεί να οδηγήσει στην γνώση και την αυτογνωσία. Από μικρό κορίτσι είχα το «μικρόβιο» της συμμετοχής και της προσφοράς σε συλλογικές υποθέσεις. Σε ότι αφορά τον εθελοντισμό, φιλοδοξία μου είναι να συμβάλλω, έτσι ώστε, η εθελοντική συνεισφορά στην Ελλάδα, να πλαισιωθεί από οργανωμένες πρωτοβουλίες που υπερβαίνουν τα στεγανά της παραδοσιακής φιλανθρωπίας. Σε πολλές χώρες του ανεπτυγμένου κόσμου το εθελοντικό κίνημα συμβάλλει μέχρι και 10% στην αύξηση του ΑΕΠ, αποδεικνύοντας με αυτό τον τρόπο, ότι εθελοντισμός είναι πάνω από όλα αξιοποίηση ανθρώπινου κεφαλαίου προς όφελος της κοινωνίας.

Καταλύτης της ενασχόλησης μου με τον αθλητισμό ήταν το προσκλητήριο της Πατρίδας μου να υπηρετήσω τη διαχρονική Ολυμπιακή αξία του «Ευ Αγωνίζεσθαι», ως Εθνική Πρέσβυς της Ελλάδας στο Συμβούλιο της Ευρώπης. Τότε, με μόνο εφόδιο το μεράκι μου, για συνεισφορά, σε σκοπούς που προβάλλουν την Ελλάδα στον κόσμο και με την άπλετη στήριξη της οικογένειάς μου, αισθάνθηκα το βάρος της ευθύνης. Πίστεψα και πιστεύω ολόθερμα, ότι υπηρετώντας τις ολυμπιακές αξίες υπηρετώ την Ελλάδα. Την οικουμενική Ελλάδα.

 

3. Είστε πρόεδρος της «Καλλιπάτειρας», ενεργό μέλος πολλών συλλόγων και οργανισμών, έχετε διακριθεί σε διεθνές επίπεδο, είστε η μοναδική Ελληνίδα, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Διεθνούς Επιτροπής του Ευ Αγωνίζεσθαι (International Committee for Fair Play) από το 2005. Ποιο είναι το προσωπικό σας συμπέρασμα από την ενεργό σας δράση;
Το πιο σημαντικό συμπέρασμα είναι, ότι ο στίβος της κοινωνικής προσφοράς είναι μία διαρκής μαθησιακή διαδικασία. Ποτέ δεν σταματάς να μαθαίνεις, όταν αγωνίζεσαι για τον άνθρωπο, με τον άνθρωπο. Η γνώση αυτή είναι πολλές φορές πικρή. Αλλά, πάντα, υπάρχουν εκείνες οι μοναδικές στιγμές που σε πάνε αυτόματα στο επόμενο βήμα. Και το επόμενο βήμα ξέρετε, σε κάνει πάντα καλύτερο άνθρωπο.

4. Ποιο νιώθετε ότι είναι μέχρι σήμερα – σε αυτή την διαδρομή – το μεγαλύτερό σας «επίτευγμα»;
Αν μπορεί να χαρακτηρίσει κανείς επίτευγμα την αφύπνιση συνειδήσεων και την κινητοποίηση δυνάμεων, υπέρ του Ολυμπιακού τρόπου ζωής, τότε ναι, αυτό θεωρώ, σαν το μεγαλύτερο επίτευγμα. Δεκάδες χώροι άθλησης, αναρίθμητες προσπάθειες Ολυμπιακής ευαισθητοποίησης, ομιλίες ανά τον κόσμο, η μεγάλη προσπάθεια για τη δημιουργία του πρώτου Διαγνωστικού και θεραπευτικού κέντρου για νέους αθλουμένους, σε μια Χώρα που θρηνεί εκατοντάδες αδικοχαμένα παιδιά της από άγνοια ασθενειών και χρήση αναβολικών, όλα αυτά είναι αποτέλεσμα κοινής δράσης. Επιτεύγματα κατάθεσης ψυχής.

5. Έχετε δουλέψει εναντίον του ρατσισμού, της βίας και του ντόπινγκ στον αθλητισμό. Εν τούτοις, τα κρούσματα – ειδικά στο ντόπινγκ – δεν έχουν εκλείψει. Ποια είναι η γνώμη σας; Υπάρχει ελπίδα;
Αναφέρεστε σε τρία φαινόμενα που προσβάλλουν ευθέως, όχι μόνο, τον Ολυμπιακό τρόπο ζωής, αλλά και την υγεία των κοινωνιών μας. Ανησυχητικά φαινόμενα, που δυστυχώς βρίσκονται σε έξαρση και που βρίσκουν έδαφος στην αξιακή ένδεια κοινωνιών, που καλλιεργούν τον φόβο και τον παθητικό καταναλωτισμό. Ελπίδα για την καταπολέμηση τους είναι η παιδεία και τα παραδείγματα ζωής που μας διδάσκουν, ότι ο μόνος δρόμος που έχει μπροστά της η ανθρωπότητα είναι το μέτρο και η ειρηνική συνύπαρξη με αυτό που θεωρούμε, ως διαφορετικό.

 

6. Είναι το «ευ αγωνίζεσθαι» προϋπόθεση για το «ευ ζην»;
Η ιστορία είναι γεμάτη από παραδείγματα. Κοιτάξτε την μοίρα που είχαν άνθρωποι και κοινωνίες, που ξέφυγαν από τον κανόνα του «Ευ Αγωνίζεσθαι». Για τους προγόνους μας η συνειδητοποίηση αυτή ήταν φιλοσοφική, πολιτική και υπαρξιακή. Στην εποχή μας, όπου η εύκολη επιτυχία προβάλλεται, ως συστατικό ευτυχίας, το ιδεώδες του Ευ Αγωνίζεσθαι επαναφέρει την αξία ενός άλλου τρόπου ζωής. Της ζωής, που στους κανόνες και τους ηθικούς κώδικες συναντά την αληθινή ελευθερία και ευτυχία.

7. Ποιοι είναι οι άμεσοι στόχοι σας στο πλαίσιο του εθελοντικού σας έργου και προς ποια κατεύθυνση, ειδικά σήμερα, στην εποχή της κρίσης;
Να αγωνιστούμε μαζί με την «Καλλιπάτειρα», σε διεθνές επίπεδο, για το δικαίωμα όλων των γυναικών του πλανήτη στον αθλητισμό. Βασικό ανθρώπινο δικαίωμα, που υπάρχει στον Ολυμπιακό Καταστατικό Χάρτη, και που πολλές φορές καταπατείται, λόγω προκατάληψης και μισαλλοδοξίας. Σε εθνικό επίπεδο, υλοποιούμε, από κοινού με τον Σύλλογο Ελλήνων Ολυμπιονικών, ένα ευρύ μνημόνιο συνεργασίας, με στόχο την προώθηση των Ολυμπιακών Αξιών, την ενεργοποίηση των νέων στην κατεύθυνση του υγιούς αθλητισμού, την υποστήριξη των πρωταθλητών μας, που αγωνίζονται, σχεδόν αβοήθητοι, στα Στάδια όλου του κόσμου, για να γίνουν τα παραδείγματα που τόσο ανάγκη έχουν οι νέοι μας και φυσικά, για την ευαισθητοποίηση παιδιών και γονέων σε θέματα ντόπινγκ. Μέσα από αυτήν την «λαμπαδηδρομία» Αξιών θέλουμε να βοηθήσουμε να γεννηθούν οι αυριανοί πρωταθλητές της ζωής και όχι των εφήμερων τηλεοπτικών παραθύρων.

8. Υπάρχει κάτι που θα σας έκανε να τα παρατήσετε;
Μία κοινωνία που θα είναι τόσο ανθρώπινη, που δεν θα χρειάζεται την ταπεινή συμβολή μου και φυσικά, όταν νιώσω ότι με εγκαταλείπουν οι βιολογικές δυνάμεις μου.

9. Ταξιδεύετε πολύ, σε μια ιδιαίτερα δύσκολη και κρίσιμη για την Ελλάδα χρονική περίοδο. Πώς σας αντιμετωπίζουν οι ξένοι; Και τι τους λέτε για όλα όσα συμβαίνουν στη χώρα μας;
Όσο και εάν ακούγεται παράδοξο, η πατρίδα μας εξακολουθεί πέρα και πάνω από την κρίση να είναι μία ιδέα για εκατομμύρια ανθρώπους ανά τον κόσμο. Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ανεξαρτήτως αυτών που διαβάζουμε καθημερινά στο διεθνή τύπο, ότι η Ελλάδα δεν είναι απλώς μία χώρα που ορίζεται γεωγραφικά και πολιτικά, η Ελλάδα είναι ένα σύστημα αξιών που εμπνέει και σηματοδοτεί ζωές. Την πραγματικότητα αυτή την συναντώ σε κάθε ταξίδι μου. Σε ότι αφορά στην κρίση, υπογραμμίζω σε όλους, ότι είμαι περήφανη για τις αντοχές και την αξιοπρέπεια που έδειξε ο ελληνικός λαός κατά τη διάρκεια της δοκιμασίας. Επίσης, τονίζω παντού, ότι σε λίγα χρόνια η πατρίδα μου θα είναι πρότυπο οικονομικής ανάπτυξης.

 

10. Θα ήθελα την γνώμη σας για το κεφάλαιο «Ολυμπιακοί Αγώνες 2004». Δεδομένης της τεράστιας οικονομικής κρίσης που τους ακολούθησε και ενός διαλόγου, για το κατά πόσο ήταν σε θέση η Ελλάδα να δαπανήσει τα χρήματα που απαιτήθηκαν για ένα τόσο μεγαλεπήβολο project. Πιστεύετε ότι καλώς έγιναν;
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΔΟΕ, περίπου 4 δισ. άνθρωποι ανά τον κόσμο παρακολούθησαν τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας. Συνολικά το παγκόσμιο κοινό αφιέρωσε 34 δισ. ώρες στους Αγώνες του 2004. Εάν τώρα υπολογίζει κανείς την αξία αυτού του επικοινωνιακού χρόνου πιθανώς να φτάσει σε ένα νούμερο που υπερβαίνει το κόστος διοργάνωσης των Αγώνων. Τι θέλω να πω με την παράθεση αυτών στοιχείων; Ότι η ευκαιρία που παρουσιάστηκε για την χώρα, με τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων, ήταν πολύ μεγαλύτερη σε αξία από το κόστος τους. Η τραγωδία και το «εθνικό έγκλημα», αρχίζει και τελειώνει στην έλλειψη σχεδίου αξιοποίησης. Μην ξεχνάμε ότι οι Αγώνες είναι μία επένδυση που την κάνει μία χώρα, για να κερδίσει την επόμενη μέρα, γεωπολιτική αξία, επενδύσεις, περισσότερο τουρισμό, και έργα που συμβάλλουν στην ανάπτυξη και την ποιότητα ζωής. Η διαφορά με εμάς είναι ότι δεν υπήρξε ποτέ επόμενη μέρα.

11. Κυρία Παναγοπούλου, πόσο δύσκολο είναι για μια γυναίκα να πείσει για το έργο της μια κοινωνία εξαιρετικά επιφυλακτική όπως είναι η ελληνική, όντας σύζυγος ενός ισχυρού Έλληνα επιχειρηματία, όπως ο κύριος Περικλής Παναγόπουλος;
Ξέρετε, είμαι οπαδός της αντίληψης, ότι για όλους μας μιλούν τα έργα μας. Μικρά και μεγάλα. Δεν μου πέρασε ποτέ από το μυαλό να πείσω, γιατί πολύ απλά, δεν με ενδιαφέρει να προωθήσω κάτι συγκεκριμένο. Να εμπνεύσω, ναι, μου περνά κάθε μέρα από το μυαλό. Τώρα, αν με ρωτάτε, πόσο πειστικό είναι το παράδειγμά μου, υπό την ανάγνωση κάποιων, ότι «είναι εύπορη, μπορεί και τα κάνει», θα σας απαντήσω, ότι νιώθω ευλογημένη από τον Θεό που ο σύζυγός μου εκτίμησε από την πρώτη στιγμή την προσπάθεια που καταβάλλω, συμβάλλοντας καθοριστικά, ηθικά και υλικά στο έργο μου. Δεν γεννήθηκα πλούσια. Γνωρίζω ακριβώς, τι περνά κάθε Ελληνας και κάθε Ελληνίδα. Απλά, αξιοποιώ την όποια δυνατότητα που μου παρέχει η οικογένειά μου, για να μεταδώσω, σε κάθε Ελληνίδα και κάθε Έλληνα το μήνυμα, πως όλα περνούν από το χέρι μας και πως τα παιδιά μας αξίζουν τα δώρα της Ελληνικής Παιδείας. Αξίζουν κάτι καλύτερο από ένα εισιτήριο για το εξωτερικό….

12. Τον Ιανουάριο συμπληρώνονται πέντε χρόνια από την απαγωγή του συζύγου σας, που καθήλωσε το πανελλήνιο και απασχόλησε σύσσωμο τον διεθνή τύπο. Όλοι εκτίμησαν τότε, τον τρόπο που δράσατε. Αποφασιστική, θαρραλέα, ζυγισμένη και αποτελεσματική στην διαπραγμάτευση με τους απαγωγείς. Από πού αντλήσατε αυτή τη δύναμη;

Η απάντηση είναι η αγάπη και η πίστη. Στους καλούς ανθρώπους, όπως είναι ο Περικλής Παναγόπουλος, αξίζει καλύτερη μοίρα, από αυτήν που του επιφύλαξαν, όσοι εμπνεύστηκαν και υλοποίησαν την απαγωγή του. Για μένα, το πιο συγκλονιστικό κεφάλαιο, δεν ήταν αυτή καθαυτή η απαγωγή και η επιτυχής λήξη της. Το πιο συγκλονιστικό ήταν τα μάθημα ήθους και ζωής που έδωσε ο σύζυγός μου κατά τη διάρκεια και μετά το πέρας της απαγωγής. Αν είχα διστάσει να κάνω τα πάντα, θα ήμουν ανάξιά του.

13. Ποιο πιστεύετε ότι είναι το μεγαλύτερό σας προτέρημα;
Η επιμονή μου όταν θέσω κάποιον στόχο. Ξέρετε, πολλές φορές οι άνθρωποι εγκαταλείπουν τις ιδέες τους, είτε, επειδή απογοητεύονται εύκολα από τις δυσκολίες, είτε, επειδή βαριούνται το στάδιο της υλοποίησης. Δεν εγκαταλείπω ποτέ μία ιδέα όταν αξίζει και γνωρίζω ότι θα αποδώσει καλό.

14. Το μεγαλύτερό σας ελάττωμα;
Δυστυχώς, είμαι πολλές φορές συγκεντρωτική και εκνευρίζω τους συνεργάτες μου για αυτό. Επίσης, όταν παθιάζομαι με κάτι, χάνω την αίσθηση του χρόνου.

15. Όνειρα κάνετε;
Καθημερινά. Αναπνέω από τα όνειρα μου.

16. Τι ονειρεύεστε αυτή την περίοδο;
Μία Ελλάδα περήφανη στον κόσμο, που θα κρατήσει κοντά τα παιδιά της και θα προσφέρει πίσω στους Έλληνες, ότι τόσο άδικα τους πήρε.

*Η Αναστασία Παρετζόγλου είναι brand manager του Fortune