Ελληνική αξίωση στο ΝΑΤΟ: «Πρώτα να αποχωρήσει το Oruc Reis»
Γεράσιμος Λιβιτσάνος
Να αντιστρέψει το παιχνίδι θα επιχειρήσει σήμερα στην συνεδρίαση του Βορειοατλαντικού Συμβουλίου, ανώτατο όργανο του ΝΑΤΟ όπου μετέχουν οι μόνιμες αντιπροσωπείες των χωρών-μελών, η ελληνική κυβέρνηση καταδεικνύοντας την άρνηση της Τουρκίας να αποκλιμακώσει την ένταση στην Ν.Α Μεσόγειο. Στην πολιτικού χαρακτήρα συνεδρίαση θα επιχειρήσει να φέρει την Άγκυρα προ των ευθυνών της ξεκαθαρίζοντας πως η Ελλάδα είναι άμεσα έτοιμη για διάλογο με την Τουρκία, εφόσον αποσυρθεί το Oruc Reis από την ευρύτερη περιοχή και σταματήσουν οι προσπάθειες δημιουργίας τετελεσμένων.
Με τον τρόπο αυτό η Ελλάδα φαίνεται πως σκοπεύει να αντιδράσει στις προθέσεις όσων θα επιθυμούσαν την έναρξη διαλόγου στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, μέσω μάλιστα τεχνικών συνομιλιών που –σύμφωνα με τουρκικά ΜΜΕ- έχουν προγραμματιστεί να ξεκινήσουν αύριο Πέμπτη. Αυτή η συνθήκη δημιουργήθηκε μετά την ανακοίνωση του γραμματέα της συμμαχίας Γενς Στολτενμπεργκ όπου απεύθυνε πρόσκληση σε Αθήνα και Άγκυρα για «τεχνικές συνομιλίες για την αποφυγή διενέξεων και ατυχημάτων στην Ν.Α Μεσόγειο».
Ο σχεδιασμός της ελληνικής πλευράς ήδη από την πρώτη ελληνοτουρκική κρίση του Ιουλίου αλλά και μετέπειτα τον Αύγουστο, αφορούσε την κλιμάκωση των διπλωματικών πιέσεων ώστε η Τουρκία να εγκαταλείψει την τακτική των προκλήσεων, με απώτερο στόχο την οδό των διαπραγματεύσεων. Ασφαλιστική δικλείδα στην διαδικασία αυτή θα ήταν η πρόταση για υπογραφή συνυποσχετικού για προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας. Αυτό στην περίπτωση που Άγκυρα επιχειρούσε διεύρυνση του διαλόγου σε θέματα άλλα πέραν των ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας.
Με δεδομένο ότι εξαρχής η Ελλάδα κάνει λόγο για αποφυγή των εντάσεων και ζητά όλα να λυθούν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, δεν επιθυμεί να αλλοιώσει την διεθνή εικόνα της αρνούμενη με κατηγορηματικό τρόπο την πρόταση διαμεσολάβησης του ΝΑΤΟ. Ιδίως από την στιγμή ο γενικός γραμματέας της Συμμαχίας, Γένς Στόλτεμπεργκ αποδεικνύεται θιασώτης του δόγματος του ΝΑΤΟ επί δεκαετίες για μη εμπλοκή σε διαφορές ανάμεσα σε συμμαχικές χώρες. Αυτό βέβαια δεν εμπόδισε τον γραμματέα του οργανισμού να καταθέσει τις προτάσεις του σε μία περίοδο που το ερευνητικό Oruc Reis κινείται προκλητικά στην Ν.Α Μεσόγειο. Κίνηση που αντικειμενικά διευκολύνει την τουρκική διπλωματία, αφού τυχόν άμεση ανταπόκριση στην πρωτοβουλία Στόλτενμπεργκ, οδηγεί στην έμμεση αποδοχή της κατάστασης που έχει δημιουργήσει η Τουρκία στην περιοχή.
Σε κάθε περίπτωση η κίνηση της ελληνικής πλευράς ώστε «να πραγματοποιηθεί πολιτική συζήτηση για την τουρκική επιθετικότητα αύριο στο Βορειοατλαντικό Συμβούλιο του ΝΑΤΟ» επαναφέρει την προτεραιότητα της εκτόνωσης της έντασης πριν από οποιαδήποτε διμερή συζήτηση.
Φυσικά αυτό θα εξαρτηθεί και από την έκβαση που θα έχει η συζήτηση στο κορυφαίο αυτό όργανο της συμμαχίας. Προφανώς μία σαφέστατη έκκληση του ΝΑΤΟ αποκλειστικά προς την Άγκυρα ώστε να σταματήσει την τακτική που ακολουθεί στην Ν.Α Μεσόγειο θα ήταν το καλύτερο σενάριο, όμως και το λιγότερο ρεαλιστικό. Υπάρχουν όμως και πιο μετριοπαθείς εκδοχές, όπως η πρόταση μορατόριουμ κάθε δραστηριότητας που σαφώς θα μπορούσε να λειτουργήσει στην κατεύθυνση που επιδιώκει η ελληνική διπλωματία.
Ανάλογα λοιπόν με το αποτέλεσμα των συζητήσεων στο Βορειοατλαντικό Συμβούλιο η ελληνική πλευρά θα κρίνει το αν και πως θα συμμετάσχει στις τεχνικές συνομιλίες. Πάντως αν κρίνει κανείς από τις κυβερνητικές διαρροές η Ελλάδα ίσως «κρατά» και την δυνατότητα να καθυστερήσει τις διαδικασίες για τις συζητήσεις αυτές αφού αναφέρει πως «ως προς το έγγραφο με τις προτάσεις της Γραμματείας του ΝΑΤΟ, στο οποίο αναμένονται παρατηρήσεις, η ελληνική πλευρά θα υποβάλει τα σχόλιά της όταν είναι έτοιμα».
Αυτά ενώ απέχουμε μόλις 15 ημέρες από την έκτακτη όσο και ειδική Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε στις 24 και 25 Σεπτεμβρίου όπου θα συζητηθεί η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο. Εκεί η Ελλάδα προσδοκά σε ένα αποφασιστικό μήνυμα των ευρωπαίων προς την Τουρκία ώστε να σταματήσει τις προκλήσεις. Μήνυμα που θα γίνει πολύ πιο αντιληπτό στην Άγκυρα αν συνοδεύεται με την προοπτική επιβολής κυρώσεων, πόσο δε μάλλον αν αυτές έχουν κατά κύριο λόγο οικονομικό χαρακτήρα. Τον κατάλογο των κυρώσεων έχει επεξεργαστεί ο Γιοζεπ Μπορέλ Ύπατος Εκπρόσωπος της Ε.Ε για ζητήματα ασφάλειας στο τελευταίο άτυπο συμβούλιο Εξωτερικών της ένωσης.
Φυσικά μια τέτοια απόφαση για κυρώσεις προϋποθέτει συμμαχίες ενός Ε.Ε, κατεύθυνση στην οποία η κυβέρνηση κινείται εδώ και καιρό. Ουσιαστικά πάντως στο τέλος Σεπτεμβρίου, την πρωτοβουλία των διαμεσολαβητικών κινήσεων θα έχει η Γερμανική Προεδρία της Ε.Ε που έχει κινηθεί σαφέστατα στην έναρξη διαλόγου Ελλάδας – Τουρκίας υπό την δική της εποπτεία.
Όσον αφορά την Τουρκία, σε φραστικό επίπεδο φαίνεται να διατηρεί ψηλά τους τόνους και να επιχειρεί να «τραβήξει το σχοινί». Έχει στο έπακρο εκμεταλλευθεί την «πάσα» που της δόθηκε από την ανακοίνωση διαμεσολάβησης που έκανε ο Γένς Στόλτενμπεργκ. Παρόλα αυτά αποτελεί ερώτημα κατά πόσο κρίνει ότι είναι προς το συμφέρον της να παραμείνουν τα πράγματα σε αυτή την κατάσταση. Ιδίως μέχρι την Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. Η διαδικασία εντός του ΝΑΤΟ πάντως είναι μία καλή «δικαιολογία» προκειμένου να εγκαταλείψει την άκαμπτη στάση της.
Πηγή: news247.gr
