Ελληνική οικονομία: Σημάδια ανθεκτικότητας μεν, σημαντικές οι προκλήσεις δε – Πώς θα ενθαρρυνθούν οι επενδύσεις
Παρά τις διεθνείς και εγχώριες προκλήσεις, η ελληνική οικονομία το 2023 κατάφερε να δείξει ανθεκτικότητα, επιτυγχάνοντας αύξηση του ΑΕΠ κατά 2% και ενίσχυση της παραγωγικότητας σε βασικούς τομείς, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του ΚΕΠΕ. Ωστόσο, οι δομικές αδυναμίες και οι έντονες περιφερειακές ανισότητες παραμένουν εμπόδια για τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Βελτιώσεις και ανισότητες
Η αύξηση της απασχόλησης (1%) και η σημαντική βελτίωση της συνολικής παραγωγικότητας των συντελεστών παραγωγής (TFP) κατά 3,8% αναδεικνύουν την πρόοδο στη χρήση πόρων. Ωστόσο, η παραγωγικότητα στη βιομηχανία σημείωσε πτώση (-8%), ενώ οι ΜΜΕ υψηλής τεχνολογίας συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν αδυναμίες στην καινοτομία, σημειώνοντας πτώση παραγωγικότητας κατά 20% από το 2009.
Οι περιφερειακές ανισότητες, με τις μειώσεις παραγωγικότητας σε Αθήνα (-23%) και Θεσσαλονίκη (-21%) να συγκαταλέγονται στις υψηλότερες στην Ευρώπη, αποτελούν σοβαρό εμπόδιο στην ισόρροπη ανάπτυξη.
Εμπόριο και ανταγωνιστικότητα
Το εμπορικό έλλειμμα παραμένει ένα κρίσιμο ζήτημα, με τις εισαγωγές (37,5% του ΑΕΠ) να ξεπερνούν τις εξαγωγές (22,6%). Παρά τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας κόστους, η εξάρτηση από εισαγόμενες εισροές περιορίζει την οικονομική αυτονομία. Η ψηφιακή ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας βρίσκεται χαμηλά στην ΕΕ (25η θέση), υπογραμμίζοντας την ανάγκη επιτάχυνσης της ψηφιακής μετάβασης.
Δικαιοσύνη και εκπαίδευση
Οι καθυστερήσεις στο δικαστικό σύστημα συνεχίζουν να αποθαρρύνουν τις επενδύσεις. Η αξιοποίηση εργαλείων όπως η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να ενισχύσει την αποτελεσματικότητα. Παράλληλα, οι χαμηλές επιδόσεις στην εκπαίδευση σε βασικές δεξιότητες καθιστούν αναγκαία την αναθεώρηση των προγραμμάτων σπουδών, ώστε να ευθυγραμμιστούν με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας.
Προτεραιότητες για το μέλλον
Η έκθεση υπογραμμίζει την ανάγκη στρατηγικών μεταρρυθμίσεων στους εξής τομείς:
- Παραγωγικότητα: Επενδύσεις σε δεξιότητες και καινοτομία.
- Ανταγωνιστικότητα: Μείωση ελλειμμάτων και ενίσχυση εξαγωγών.
- Ψηφιακή Μετάβαση: Επιτάχυνση της υιοθέτησης τεχνολογιών.
- Δικαιοσύνη: Απλοποίηση διαδικασιών και επιτάχυνση απονομής.
- Εκπαίδευση: Αναθεώρηση προγραμμάτων και σύνδεση με την οικονομία.
Με στοχευμένες παρεμβάσεις, η Ελλάδα μπορεί να διατηρήσει τη δυναμική της και να εξασφαλίσει μακροχρόνια οικονομική βιωσιμότητα.
