Ένας δρόμος στρωμένος με βύνη και αφρό

Στην αρχαία Ελλάδα, ο Ιπποκράτης, ο πατέρας της Ιατρικής, θεωρούσε την μπίρα πολύτιμο φάρμακο. Σήμερα η μπίρα θεωρείται ο «βασιλιάς» των αλκοολούχων ποτών, με τη μεγαλύτερη κατανάλωση παγκοσμίως πίσω μόνο από το νερό και το τσάι.

Η ελληνική αγορά της μπίρας έχει αλλάξει θετικά τα τελευταία χρόνια, με πολλές νέες προτάσεις για τους καταναλωτές. Πώς, όμως, συνδυάζεται η μπίρα με τις νέες, καινοτόμες επιχειρήσεις και την ενίσχυση της παραγωγής στη χώρα μας; Την απάντηση δίνει ο Ζωούλλης Μηνά, διευθύνων σύμβουλος της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας, η οποία κατάφερε να συμπεριληφθεί στη λίστα με τις πιο αξιοθαύμαστες εταιρείες του Fortune (θέση 5) για το 2015. Η εταιρεία, με παρουσία πάνω από 50 χρόνια στην Ελλάδα, διαθέτει ένα προϊοντικό χαρτοφυλάκιο, το οποίο περιλαμβάνει brands που όλοι γνωρίζουμε: Amstel, Heineken, ΑΛΦΑ είναι μόνο μερικές από τις μάρκες μπίρας που κυριαρχούν για χρόνια στην ελληνική αγορά. Στην πιο δύσκολη ίσως περίοδο για την ελληνική οικονομία, η Αθηναϊκή Ζυθοποιία «ψηφίζει» Ελλάδα, ενώ παράλληλα επεκτείνει τις εξαγωγές της, η αξία των οποίων ξεπερνά πλέον τα 120 εκατ. ευρώ, όπως αναφέρει ο Ζωούλλης Μηνά. Παράλληλα, ο ίδιος δηλώνει αισιόδοξος για το μέλλον της χώρας, επικαλείται την αύξηση των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον χώρο της μπίρας ως απάντηση στα περί «ηγεμονίας» στον κλάδο και αποκαλύπτει τα σχέδια της Αθηναϊκης Ζυθοποιίας στον τομέα των επενδύσεων.

Η Αθηναϊκή Ζυθοποιία συμπεριλήφθηκε στη λίστα με τις Most Admired Companies του Fortune. Πού αποδίδετε αυτήν τη διάκριση;

Όλα αυτά τα χρόνια παραμένουμε πιστοί στο όραμά μας, συμπεριφερόμαστε με υπευθυνότητα και συνέπεια, ενώ υιοθετούμε μια ολοκληρωμένη και ενιαία προσέγγιση προς όλους τους συμμετόχους μας, τους καταναλωτές , τους ανθρώπους μας, τους συνεργάτες, τους κοινωνικούς εταίρους και τους μετόχους μας. Προσφέροντας ανώτερα ποιοτικά προϊόντα, αλλά και μοναδικές εμπειρίες που τους αφορούν, καταφέρνουμε να έχουμε μια συνεχή και αποτελεσματική επικοινωνία μαζί τους, να τους κινητοποιούμε, να δημιουργούμε αναμονή και ενθουσιασμό, αλλά και να τους εμπλέκουμε σε διαδραστικές πρωτοβουλίες. Προγράμματα όπως η συμβολαιακή καλλιέργεια ή η πλατφόρμα υποστήριξης startups νέων επιχειρηματιών (Orange Grove) ενισχύουν ακόμα περισσότερο τους δεσμούς μας με τις τοπικές κοινωνίες και συγκεκριμένες ομάδες κοινού. Προτεραιότητές μας είναι η ποιότητα, η απόλαυση, ο σεβασμός προς τον άνθρωπο και ο σεβασμός προς το περιβάλλον – και σε αυτές θα συνεχίσουμε να εστιάζουμε. Τέλος, πραγματικά αγαπάμε την μπίρα και φροντίζουμε να επενδύουμε στην ανάπτυξη της αγοράς και την καθιέρωση μιας «κουλτούρας μπίρας» στην Ελλάδα.

Πώς διατηρείται μια εταιρεία στη θέση του πρωταγωνιστή για τόσο πολλά χρόνια; Ποιος ο ρόλος του management σε ανώτατο επίπεδο;

Η διοίκηση παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην επιτυχία μιας εταιρείας και είμαι πολύ χαρούμενος που στην Αθηναϊκή Ζυθοποιία έχουμε μια πολύ δυνατή διοικητική ομάδα, η οποία μοιράζεται με τον οργανισμό το όραμα της επιχείρησής μας, δίνει τις κατευθύνσεις, τον τόνο και τον τρόπο με τον οποίο κάνουμε τα πράγματα. Με άλλα λόγια, υποστηρίζει και επικοινωνεί στο εσωτερικό και στο εξωτερικό της εταιρείας την κουλτούρα μας. Παράλληλα, προσφέρει την απαραίτητη υποστήριξη στους ανθρώπους μας, διαμορφώνοντας ένα περιβάλλον εργασίας ανοιχτό στις νέες ιδέες, στο οποίο οι εργαζόμενοι ενθαρρύνονται να δημιουργούν και να λαμβάνουν πρωτοβουλίες. Και ακριβώς αυτός θεωρώ ότι είναι ο άλλος σημαντικός παράγοντας στην επιτυχία μιας επιχείρησης: οι άνθρωποί της. Η ποιότητα του ανθρώπινου δυναμικού και η δημιουργία συνθηκών για την εκπαίδευση και την ανάπτυξη των εργαζομένων σε όλα τα στάδια της καριέρας τους είναι από τα πιο βασικά στοιχεία.

H Αθηναϊκή Ζυθοποιία είναι η μοναδική εταιρεία που έχει πάρει τη διάκριση Diamond από το Ινστιτούτο Εταιρικής Ευθύνης. Τι σημαίνει εταιρική υπευθυνότητα για εσάς;

Η εταιρική υπευθυνότητα και η υγιής επιχειρηματικότητα είναι ενσωματωμένες στο DNA της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας. Έτσι, διακρίσεις όπως αυτή μας γεμίζουν περηφάνια, επιβεβαιώνουν ότι βρισκόμαστε στη σωστή κατεύθυνση και μας δημιουργούν το κίνητρο για ακόμη περισσότερες ενέργειες. Επιδίωξή μας είναι να υποστηρίζουμε τις τοπικές κοινωνίες στις περιοχές που φιλοξενούν τις μονάδες μας και να δημιουργούμε αξία για όλους: για τη χώρα και την οικονομία, τους ανθρώπους μας. Αξία για τους καταναλωτές μέσα από κορυφαία προϊόντα και προσιτές τιμές, αξία για τους Έλληνες παραγωγούς που μας τροφοδοτούν με το κριθάρι της γης τους, αξία για όλες τις συνεργαζόμενες εταιρείες και τους προμηθευτές μας, αξία για κάθε κοινωνική ομάδα και οργανισμό που στηρίζουμε, αξία για το περιβάλλον με την «πράσινη» λειτουργία των μονάδων μας. Η υπεύθυνη και συνεπής πολιτική για την κοινωνία, τον άνθρωπο, την αγορά και το περιβάλλον αποτελεί σταθερή δέσμευση, καθώς έτσι αποδίδουμε το κοινωνικό μέρισμα που αντιστοιχεί στην εμπιστοσύνη με την οποία μας έχουν περιβάλει τόσα χρόνια οι Έλληνες καταναλωτές.

Στην αλυσίδα των προϊόντων σας υπάρχουν πολύ μεγάλα brands τόσο στην μπίρα όσο και στο νερό. Έχετε σκοπό να επεκταθείτε σε άλλα προϊόντα εμφιάλωσης;

Το όραμά μας είναι να ξεφύγουμε από την ολοκληρωτική, σχεδόν, επικράτηση της μπίρας τύπου lager, προσφέροντας νέες εμπειρίες στους καταναλωτές. Με όχημα την καινοτομία και έχοντας πάντα τον καταναλωτή στο επίκεντρο της στρατηγικής μας, αναδεικνύουμε τον πλούτο της μπίρας, επενδύοντας συστηματικά στη διεύρυνση του χαρτοφυλακίου μας. Την τελευταία διετία η οικογένεια της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας έχει μεγαλώσει με νέα προϊόντα, όπως η Amstel Radler, ένας συνδυασμός της Amstel με χυμό λεμονιού, η Amstel free με 0,0% αλκοόλ και η ΑΛΦΑ Weiss, η ελληνική σταρένια και αφιλτράριστη μπίρα από βύνη κριθαριού και σιταριού. Φέτος η Amstel εμπλουτίζει την κατηγορία Radler με την Amstel Radler Guarana, μία ολοκαίνουργια πρόταση με βάση τη βύνη και 0,0% αλκοόλ, που προσφέρει στους καταναλωτές τη δροσιά και την ενέργεια ενός φυσικού προϊόντος, το οποίο μπορούν να απολαύσουν κάθε στιγμή της ημέρας. Παράλληλα, επεκταθήκαμε πέρα από τις προϊοντικές κατηγορίες της μπίρας και του νερού. Πρόσφατα λανσάραμε στην Ελλάδα το Strongbow, το κορυφαίο cider στον κόσμο, το οποίο έχει ως βάση το μήλο και έρχεται να μας χαρίσει μια μοναδική γευστική πρόταση. Δεν ξεχνάμε ποτέ, όμως, τα πιο παραδοσιακά προϊόντα μας, τα οποία απολαμβάνουν την εκτίμηση και την αγάπη των καταναλωτών. Η Αθηναϊκή Ζυθοποιία είναι μια εταιρεία που «πατάει» με το ένα πόδι στην παράδοση και την ιστορία και με το άλλο στην καινοτομία και στις σύγχρονες τάσεις της αγοράς. Όλα αυτά τα χρόνια αυτή η φιλοσοφία είναι που έχει διαμορφώσει το προϊοντικό μας χαρτοφυλάκιο και μας έχει επιτρέψει να είμαστε ο ηγέτης στην αγορά.

Η εξωστρέφεια είναι βασικό χαρακτηριστικό της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας. Εκτός από την Κίνα και την Ιταλία, σκοπεύετε να «ανοίξετε» και νέες αγορές;
Η Αθηναϊκή Ζυθοποιία έχει πάνω από 40 χρόνια παρουσίας στις διεθνείς αγορές. Σήμερα είμαστε ο μεγαλύτερος εξαγωγέας μπίρας στην Ελλάδα, με τα προϊόντα μας να ταξιδεύουν σε 25 χώρες και σε πέντε ηπείρους. Η εξαγωγική δραστηριότητά μας ήταν ιδιαίτερα έντονη ακόμη και πριν από το πρόγραμμα για την εξαγωγή μπίρας Heineken στις δυναμικές αγορές της Ιταλίας και της Κίνας. Σε κάθε περίπτωση, προσπαθούμε να κάνουμε πράξη το σύνθημά μας: «Παράγουμε στην Ελλάδα, για τον κόσμο». Με το πρόγραμμα εξαγωγών μπίρας Heineken στην Ιταλία και την Κίνα, η Αθηναϊκή Ζυθοποιίας θα προχωρήσει στην παραγωγή 160.000 εκατολίτρων στη μονάδα της Πάτρας. Για το 2015, ο όγκος εξαγωγών της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας προβλέπεται να υπερδιπλασιαστεί σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, ξεπερνώντας τα 400.000 εκατόλιτρα. Η ανοδική αυτή πορεία οφείλεται και στο δυναμικό και αναπτυσσόμενο χαρτοφυλάκιο εξαγωγών της εταιρείας, με αγαπημένες μάρκες μπίρας όπως οι Heineken, Amstel, ΑΛΦΑ, Fischer, το φυσικό μεταλλικό νερό ΙΟΛΗ, καθώς και καινοτόμα προϊόντα με βάση τη βύνη, που προορίζονται αποκλειστικά για αγορές του εξωτερικού, όπως η Fayrouz. Αξίζει να σημειωθεί ότι από το 2008, σχεδόν από την αρχή της κρίσης δηλαδή, η αξία των εξαγωγών της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας έχει ανέλθει στα 122 εκατομμύρια ευρώ.

Σε ποιο στάδιο βρίσκεται το πρόγραμμα συμβολαιακής γεωργίας. Θα υπάρξουν εξαγωγές ελληνικού κριθαριού ή βύνης; Από το 2008 εφαρμόζουμε το πρώτο και μεγαλύτερο πρόγραμμα συμβολαιακής καλλιέργειας κριθαριού στη χώρα. Είμαστε περήφανοι, καθώς, με συστηματική προσπάθεια, έχουμε καταφέρει να καλύπτουμε κατά 100% τις ανάγκες μας για την παραγωγή βύνης από ελληνικό κριθάρι. Με τη μέθοδο της συμβολαιακής καλλιέργειας δημιουργήσαμε ένα ολοκληρωμένο πακέτο που παρέχει στους παραγωγούς πιστοποιημένο σπόρο, σε συνδυασμό με την υποστήριξη για τη βελτιστοποίηση της στρεμματικής απόδοσης των καλλιεργειών τους. Έτσι, και οι δώδεκα μπίρες που παράγουμε σήμερα στην Ελλάδα περιέχουν το κριθάρι που καλλιεργούν 3.010 αγρότες από 23 νομούς της χώρας, σε μια έκταση 240.000 στρεμμάτων, ενώ έχουμε καταφέρει να βοηθήσουμε τους συνεργαζόμενους παραγωγούς να αυξήσουν τη στρεμματική τους απόδοση μεσοσταθμικά κατά 20%. Το 2014 αρχίσαμε να εξάγουμε μια μικρή ποσότητα, ενώ για το 2015 εντείνουμε ολοένα και περισσότερο τις προσπάθειές μας για την εξεύρεση ανάλογων ευκαιριών. Σε κάθε περίπτωση, όμως, το ελληνικό κριθάρι φτάνει σε καταναλωτές σε όλο τον κόσμο μέσω των εξαγωγών μας.

Μέσα στο 2015 ολοκληρώθηκε μια μεγάλη εξαγορά στον κλάδο σας (Fix – Mύθος). Πώς βλέπετε τον ανταγωνισμό στην αγορά;

Πιστεύουμε ότι οι αλλαγές που πραγματοποιούνται στην αγορά το τελευταίο διάστημα έχουν ως στόχο να συμβάλουν στη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της αγοράς και των «παικτών» της. Εμείς, στην Αθηναϊκή Ζυθοποιία, παραμένουμε αφοσιωμένοι στα πλάνα και τον προσανατολισμό μας. Πυξίδα για την πορεία μας στο μέλλον παραμένουν οι πυλώνες της καινοτομίας, των εξαγωγών, της προμήθειας ελληνικών πρώτων υλών, της μεταφοράς τεχνογνωσίας και της υπεύθυνης επιχειρηματικότητας. Σε αυτό το πλαίσιο σχεδιάζουμε και υλοποιούμε πρωτοβουλίες που δημιουργούν όφελος για όλους και υποστηρίζονται από ένα επενδυτικό πρόγραμμα άνω των 50 εκατ. ευρώ για την επόμενη τριετία.

Εδώ και πολλά χρόνια «σέρνεται» η υπόθεση με την Επιτροπή Ανταγωνισμού για το εάν συντρέχει κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης της εταιρείας σας στην αγορά ζύθου. Τι απαντάτε και πόσο έχει επηρεάσει αυτή η υπόθεση την Αθηναϊκή Ζυθοποιία;

Πάγια θέση μας είναι ότι η αγορά της μπίρας λειτουργούσε και λειτουργεί με διαφάνεια και υπευθυνότητα, με βάση τους πιο αυστηρούς κανόνες του ανταγωνισμού. Αυτό αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι τα τελευταία δέκα χρόνια είδαμε σημαντικές επιχειρηματικές εξελίξεις, με τον αριθμό των εταιρειών που παράγουν και εμπορεύονται προϊόντα μπίρας να έχει αυξηθεί, από πέντε το 2000, σε είκοσι το 2014 – εταιρείες που αναπτύσσονται με επιτυχία και αυξανόμενα μερίδια αγοράς, σύμφωνα πάντα με τα δικά τους στοιχεία. Από την πλευρά μας, έχουμε παραθέσει στην Επιτροπή ολοκληρωμένα στοιχεία και αναμένουμε τις αποφάσεις της, έχοντας εμπιστοσύνη στους θεσμούς και τη Δικαιοσύνη.

Ο εγχώριος κλάδος της μικροζυθοποιίας παρουσιάζει συνεχή ανάπτυξη. Βλέπετε αυτή την τάση ως ευκαιρία για ανάπτυξη premium προϊόντων από την πλευρά σας;

Υπάρχει ιδιαίτερη κινητικότητα στον κλάδο της ζυθοποιίας στην Ελλάδα, ενώ βλέπουμε ότι ενισχύεται η κουλτούρα της μπίρας, στη βάση των διαφορετικών επιλογών που προσφέρονται στον καταναλωτή. Η μικροζυθοποιία θεωρούμε ότι συμβάλλει σημαντικά στον πάγιό μας στόχο, που είναι η ανάπτυξη της κατά κεφαλήν κατανάλωσης. Η Αθηναϊκή Ζυθοποιία στοχεύει στην ανάπτυξη μιας ειδικής κουλτούρας στην Ελλάδα μέσα από ένα εξειδικευμένο πρόγραμμα που τοποθετεί την μπίρα και τα χαρακτηριστικά της στο προσκήνιο. Σε αυτό πλαίσιο εγκαινιάσαμε πρόσφατα το ΑΘΗΝΕΟ, τον πρώτο χώρο δημιουργικής ζυθοποιίας στην Ελλάδα, που φιλοδοξούμε να αναδειχθεί σε σημείο αναφοράς για την μπίρα, την ιστορία και την παράδοσή της στη χώρα μας, αλλά και την καινοτομία. Στο ΑΘΗΝΕΟ παράγονται μπίρες μικροζυθοποιείου, περιορισμένης κυκλοφορίας, ενώ παράλληλα λειτουργεί ένα μικρό μουσείο για την μπίρα και διοργανώνονται σεμινάρια με θέμα την ιστορία, τα συστατικά, τις γεύσεις και τα είδη της μπίρας, καθώς και τις μεθόδους ζυθοποίησης. Από τα καζάνια του ΑΘΗΝΕΟ θα βγαίνουν απαστερίωτες μπίρες, κυρίως lager και ale, με την προσθήκη εκλεκτών τοπικών προϊόντων, πλούσια αρώματα και έντονες γεύσεις. Οι μπίρες αυτές θα είναι διαθέσιμες κυρίως σε βαρέλια των είκοσι λίτρων, σε περιορισμένη και επιλεγμένη διανομή, και θα παράγονται χειροποίητα, χωρίς αυτοματοποίηση στη διαδικασία ζυθοποίησης. Η πρώτη μπίρα που έχει ήδη παραχθεί είναι η ιδιαίτερα αρωματική ΑΘΗΝΕΟ, μια γνήσια lager στα συστατικά της οποίας κυριαρχούν το μέλι και ο κόλιανδρος.

Η αγορά της μπίρας ακολουθεί την πτωτική πορεία της οικονομίας της χώρας; Πώς πιστεύετε ότι θα επηρεάσει την κατανάλωση η αναμενόμενη αύξηση του τουριστικού «ρεύματος»;

Καμία εταιρεία δεν μπορεί να είναι αποκομμένη από το περιβάλλον στο οποίο δραστηριοποιείται. Με τα δεδομένα που έχουμε στα χέρια μας, αυτή τη στιγμή, αν και είναι λίγο δύσκολο να μιλήσουμε συνολικά για την πορεία μέχρι το τέλος του έτους, μπορούμε να πούμε πως η αγορά της μπίρας ακολουθεί τη γενικότερη πορεία της οικονομίας της χώρας και βρίσκεται υπό πίεση, χωρίς όμως να βλέπουμε προς το παρόν κάποια δραματική διαφοροποίηση σε σχέση με την περσινή χρονιά. Εφόσον βοηθήσουν οι καλές καιρικές συνθήκες και επαληθευτούν οι προβλέψεις για την αύξηση της τουριστικής κίνησης, ευελπιστούμε πράγματι σε ένα καλύτερο αποτέλεσμα, που θα βοηθήσει την αγορά μας συνολικά, αντισταθμίζοντας σε έναν βαθμό το γεγονός ότι ο Έλληνας καταναλωτής εξακολουθεί να περιορίζει την καταναλωτική δαπάνη του.

Όσο συνεχίζεται η οικονομική αβεβαιότητα, πώς εκτιμάτε ότι μπορεί να επηρεαστεί το επενδυτικό σας πλάνο για την επόμενη τριετία;

Επενδύουμε για το μέλλον, με βάση πάντα μια μακροπρόθεσμη στρατηγική, και όχι σύμφωνα με αυτό που συμβαίνει αυτό το διάστημα στην οικονομία. Έτσι, όλα αυτά τα χρόνια δημιουργούσαμε αξία για την ελληνική οικονομία με την επιχειρηματική μας δραστηριότητα. Οι υγιείς χρηματοοικονομικοί δείκτες και η ισχυρή κεφαλαιακή επάρκεια της εταιρείας αποτελούν ουσιαστική βάση για τη δημιουργία σταθερής αξίας για την κοινωνία και τους μετόχους μας. Το επενδυτικό μας πλάνο παραμένει σταθερό και υλοποιείται ήδη με αύξηση των εξαγωγών, παρουσίαση καινοτόμων προϊόντων και πρωτοβουλιών στην αγορά που ενισχύουν τη δυνατότητα της εταιρείας μας να ανταποκρίνεται στις μεταβαλλόμενες ανάγκες του καταναλωτή. Σχεδιάζουμε το μέλλον με σκοπό να διασφαλίσουμε την ανάπτυξη της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας και ενισχύουμε τις προσπάθειες αναγέννησης της ελληνικής οικονομίας και ανάπτυξης της αγοράς της μπίρας.

Ποια κίνητρα πιστεύετε ότι πρέπει να δοθούν στις εταιρείες για να αυξηθούν οι ιδιωτικές επενδύσεις;

Στη σημερινή οικονομική συγκυρία, όπου η ανάπτυξη είναι καίριο ζητούμενο, αναδεικνύεται όλο και περισσότερο η ανάγκη καλλιέργειας ενός ελκυστικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος, με σταθερότητα στο φορολογικό και γενικότερα στο νομοθετικό πλαίσιο, περιορισμό της γραφειοκρατίας, σύγχρονες πολιτικές για την προσέλκυση των επενδύσεων και υποστήριξη της επιχειρηματικότητας.

Πόσο αισιόδοξος είστε για την ελληνική οικονομία;

Η γνώμη μου είναι ότι στην Ελλάδα διαθέτουμε εξαιρετικό ανθρώπινο δυναμικό και σημαντικά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματά ως χώρα. Αν καταφέρουμε να τα αξιοποιήσουμε όλα αυτά και να ξεπεράσουμε τα προβλήματα που σας ανέφερα πιο πάνω, θα μπορέσουμε να δημιουργήσουμε ένα βιώσιμο και παραγωγικό μέλλον για όλους και να απαντήσουμε στο βασικό ζητούμενο της εποχής μας, που δεν είναι άλλο από τη βιώσιμη ανάπτυξη της οικονομίας μας. Έτσι, παρά τις σημερινές δυσκολίες, είμαι αισιόδοξος για το μέλλον.

Το κείμενο έχει δημοσιευτεί στο περιοδικό Fortune που κυκλοφορεί στα περίπτερα.

*Φωτογραφίες: Διονύσης Ανδριανόπουλος