Ενέργεια: Τα «τεχνάσματα» στους λογαριασμούς και οι προειδοποιήσεις στους καταναλωτές
Τα χαρακτηριστικά υψηλής συγκέντρωσης στη λιανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, παρά τον σημαντικό αριθμό προμηθευτών που δραστηριοποιούνται, επισημαίνει σε έκθεσή της η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Υδάτων και Ενέργειας (ΡΑΑΕΥ), που συμβουλεύει επίσης τους καταναλωτές ώστε να αντιλαμβάνονται εμπορικές πρακτικές, με την «έκπτωση συνέπειας» στις συμβάσεις των προμηθευτών αλλά και με τα προϊόντα «κράχτες».
Σημειώνεται ότι ο προμηθευτής με δεσπόζουσα θέση, η ΔΕΗ, εκπροσωπεί 5.602.553 μετρητές χαμηλής και μέσης τάσης που αντιστοιχούν στο 72,91% του συνόλου της αγοράς στο διασυνδεδεμένο και μη διασυνδεδεμένο σύστημα. Στη χαμηλή τάση η ΔΕΗ εκπροσωπεί 5.593.247 μετρητές με το αντίστοιχο μερίδιο αγοράς της να ανέρχεται σε 72,94%.
Επιπρόσθετα, στις 4 κατηγορίες πελατών (οικιακοί, οικιακοί δικαιούχοι Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου (ΚΟΤ), εμπορικοί και βιομηχανικοί και λοιποί) η ΔΕΗ διατηρεί τον μεγαλύτερο αριθμό μετρητών. Ειδικότερα στους οικιακούς πελάτες εκπροσωπεί 3.869.605 μετρητές (72,27%), στους δικαιούχους ΚΟΤ 546.916 μετρητές (72,98%), στους εμπορικούς και βιομηχανικούς πελάτες εκπροσωπεί 927.477 μετρητές (63,38%) και στους λοιπούς 399.249 μετρητές (96,83%).
Σημειώνεται ότι στη μέση τάση το μερίδιο εκπροσώπησης του δεσπόζοντα προμηθευτή ανέρχεται σε 57,02%, δηλαδή 9.306 μετρητές.
Τα «SOS» για τους καταναλωτές
Εντωμεταξύ, η ΡΑΕΕΥ στην έκθεσή της για την ανασκόπηση της αγοράς τον Απρίλιο αναδεικνύει και εμπορικά τεχνάσματα σε πολλές συμβάσεις προμηθευτών ενέργειας, με τη μειούμενη «έκπτωση συνέπειας» καθώς και τα προϊόντα «κράχτες».
-Για παράδειγμα, η Αρχή έχει εντοπίσει την πρόθεση ορισμένων προμηθευτών να παρέχουν εκπτώσεις εμπρόθεσμης εξόφλησης/συνέπειας στους λογαριασμούς ρεύματος των καταναλωτών, οι οποίες ωστόσο αποδεικνύονται μη σταθερές, καθώς το ποσοστό της ταμειακής διευκόλυνσης στο οποίο αυτές μεταφράζονται, δεν παραμένει σταθερό κάθε μήνα. Αντιθέτως, αυτό μεταβάλλεται και συνήθως μειώνεται μετά το πέρας συνήθως των δύο πρώτων μηνών παραμονής στο προϊόν, χαρακτηριστικό του οποίου αποτελεί η έκπτωση συνέπειας. Ως εκ τούτου, η Αρχή συστήνει προς τους καταναλωτές να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί όσον αφορά στο συγκεκριμένο θέμα, εξετάζοντας αναλυτικά τους όρους του κάθε προϊόντος ηλεκτρικής ενέργειας που επιλέγουν και να μην στέκονται απλά σε μία ελκυστική εμπορική παρουσίαση, που μπορεί να λειτουργεί ως ένα «παραπλανητικό δέλεαρ».
-Την προσοχή τους θα πρέπει να εστιάσουν οι καταναλωτές και στη μη σωρευτική απόδοση ενός ποσού έκπτωσης συνέπειας κατά τη διάρκεια της σύμβασης αναλογικά των ημερών κατανάλωσης, πρακτική η οποία ακολουθείται από κάποιους προμηθευτές. Οι καταναλωτές θα πρέπει να προσέχουν πώς η έκπτωση συνέπειας αποδίδεται κατά τη διάρκεια παραμονής τους στο πρόγραμμα προμήθειας και εάν αποδίδεται τόσο ποσοτικά όσο και χρονικά, όπως αναφέρουν οι όροι της σύμβασης που έχει υπογράψει.
-Η Αρχή έχει εντοπίσει επίσης προϊόντα ηλεκτρικής ενέργειας που παρέχουν διαφορετική έκπτωση συνέπειας ανά μήνα. Οι καταναλωτές θα πρέπει να είναι ενήμεροι για την διαφορετική έκπτωση αυτή και να προσέχουν την εμπορική παρουσίαση του προϊόντος.
-Ένα άλλο σημείο προσοχής είναι οι ex ante εκπτώσεις συνέπειας που εφαρμόζουν ορισμένοι προμηθευτές στην αρχική τιμή προμήθειας, η οποία ωστόσο εξ ορισμού προϋποθέτει εμπρόθεσμη εξόφληση λογαριασμού από τον καταναλωτή, που εκ των πραγμάτων θα λάβει ή όχι χώρα κατά την εξόφληση του λογαριασμού (ex post). Οι καταναλωτές θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η μείωση της τιμής προμήθειας του λογαριασμού μπορεί να είναι μόνον πρόσκαιρη και να ανατραπεί στην περίπτωση κατά την οποία δεν πληρωθεί έγκαιρα ο λογαριασμός.
Προϊόντα με χαμηλή τιμή προμήθειας – «κράχτες»
Πολλοί προμηθευτές, σύμφωνα με την ΡΑΕΕΥ, έχουν δημιουργήσει προϊόντα προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας με ιδιαίτερα ανταγωνιστικές τιμές, τα οποία ωστόσο αφορούν μόνο σε νέους αλλά όχι σε υφιστάμενους πελάτες. Έχει παρατηρηθεί ότι η συντριπτική πλειοψηφία των καταναλωτών έχει συμβληθεί με αρκετά ακριβότερα προγράμματα.
Οι καταναλωτές μπορούν να ζητήσουν από τους προμηθευτές τους να τους περάσουν στο πρόγραμμα με την χαμηλή τιμή προμήθειας. Η Αρχή συνιστά στους καταναλωτές να διαλέξουν τα προϊόντα με τις χαμηλότερες τιμές και να προχωρήσουν σε αλλαγή προγράμματος εντός του προμηθευτή τους. Η αλλαγή αυτή θα γίνει άμεσα και χωρίς καμία χρέωση εφόσον το πρόγραμμα είναι κυμαινόμενο.
Η ρήτρα αναπροσαρμογής
Υπενθυμίζεται επίσης ότι με απόφαση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχει δοθεί παράταση στην περίοδο απαγόρευσης εφαρμογής χρέωσης ρήτρας αναπροσαρμογής ή αντίστοιχης ρήτρας έως και την 30ή Σεπτεμβρίου 2023. Στην περίπτωση τυχόν τροποποίησης των όρων των συμβάσεων προμήθειας, οι προμηθευτές οφείλουν να προβούν εγκαίρως (τουλάχιστον δύο μήνες πριν την επικείμενη τροποποίηση, δηλαδή μέχρι την 31η Ιουλίου 2023) σε ενημέρωση των καταναλωτών και της Αρχής.
Σημειώνεται τέλος ότι η Αρχή έχει αναπτύξει μία καινοτόμα εφαρμογή (www.electricitycostcalculator.gr), η οποία υπολογίζει διακριτά αλλά και συνολικά τη συνεισφορά της χρήσης των οικιακών συσκευών στο τελικό κόστος προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:
