Ενέργεια: Τα μέτρα για τη «διόρθωση» του υπερβολικού κόστους
Την εξειδίκευση των παρεμβάσεων που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργόςπαρακολoυθούσε με ενδιαφέρον σήμερα το πρωί η αγορά, που δέχθηκε με ικανοποίηση την απόφαση της κυβέρνησης να επισπεύσει τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση της ακρίβειας πριν από τις αποφάσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Οι αρμόδιοι υπουργοί εξήγησαν σε συνέντευξη τύπου τις λεπτομέρειες των μέτρων που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός. Όπως είπε νωρίτερα ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, η Ελλάδα υφίσταται τις δυσμενείς συνέπειες μιας γεωπολιτικής και ενεργειακής κρίσης, κρίσης που ροκανίζει το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και περιορίζει τζίρους επιχειρήσεων και φρενάρουν την αναπτυξιακή δυναμική της χώρας.
Εντωμεταξύ, αντιλαμβανόμενος ο Κυριάκος Μητσοτάκης ότι επιχειρήσεις και νοικοκυριά ξεπερνούν τα όρια αντοχών τους -και όπως είπε και ο ίδιος, δεν μπορούν να περιμένουν άλλο- ανακοίνωσε χθες παρεμβάσεις σε 4 άξονες, που συνοψίζονται στα εξής:
1) επιστροφή σε κάθε ιδιοκτήτη πρώτης κατοικίας του 60% όλων των πρόσθετων επιβαρύνσεων στους λογαριασμούς ρεύματος αναδρομικά από τον Δεκέμβριο έως και τον Μάιο,
2) κάλυψη κατά 50% της αύξησης Μάιο και τον Ιούνιο για κατανάλωση πέρα από τις 300 kWh,
3) φορολόγηση των πρόσθετων εσόδων επιχειρήσεων παραγωγής ρεύματος με ένα ειδικό τέλος 90% και
4) εισαγωγή συστήματος αποσύνδεσης των διεθνών αυξήσεων στις τιμές του φυσικού αερίου από τους λογαριασμούς ρεύματος, δηλαδή θέσπιση ενός έμμεσου πλαφόν στις τιμές που φτάνουν στον καταναλωτή.
Όπως εξήγησε ο πρωθυπουργός, αναστέλλεται η ρήτρα αναπροσαρμογήςκαι με τις νέες παρεμβάσεις απορροφάται 70% με 80% της αύξησης στην τιμή της κιλοβατώρας για νοικοκυριά, επιχειρήσεις και αγρότες. Επιπλέον ανακοίνωσε το πρόγραμμα “εξοικονομώ” για επιχειρήσεις και όπως είπε τις επόμενες εβδομάδες ενεργοποιείται και το πρόγραμμα αντικατάστασης και ανακύκλωσης ενεργοβόρων ηλεκτρικών συσκευών.
Στελέχη της αγοράς και μέλη επιχειρηματικών φορέων, αν και αξιολογούν την εξειδίκευση των παραπάνω μέτρων και ως εκ τούτου επιφυλάσσονται για επίσημες δηλώσεις, ανέφεραν στο Fortune Greece σε συνέχεια των ανακοινώσεων του πρωθυπουργού, ότι τα μέτρα κινούνται στη σωστή κατεύθυνση “διορθώνοντας” το υπερβολικό κόστος του ρεύματος για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Εξάλλου, όπως σημειώνουν νέες προκλήσεις θα αναδειχθούν στο εγγύς μέλλον, δεδομένου ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει συνέπειες που δεν έχουν αποτυπωθεί ακόμη στην αγορά. Ενδεικτικά αναφέρεται το κόστος των καυσίμων, καθώς η αναγγελία της ΕΕ για εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο πυροδότησε αύξηση στα προθεσμιακά συμβόλαια του brent πάνω από τα 110 δολ./βαρέλι, με τους αναλυτές να προβλέπουν περαιτέρω αύξηση. Υπενθυμίζεται ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει διαθέσει ήδη 130 εκατ. ευρώ στο πρόγραμμα επιδότησης έως τον Ιούνιο.
Δεδομένων των προκλήσεων οι επιχειρηματίες κρίνουν αναγκαίες τις νέες εθνικές παρεμβάσεις. Για δραστικό πακέτο μέτρων κάνει λόγο ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς και του Περιφερειακού Επιμελητηριακού Συμβουλίου Αττικής, Βασίλης Κορκίδης. Όπως εξηγεί, το ενεργειακό κόστος «ταλανίζει» την οικονομία της ΕΕ, απειλώντας να απορροφήσει την τελευταία δυνατότητα των επιχειρήσεων, αλλά και να «εξαερώσει» την αγοραστική ικανότητα των νοικοκυριών. Με την ευκαιρία των μέτρων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης το ΕΒΕΠ επισημαίνει την ανάγκη αλλαγής πολιτικής απέναντι στις ΑΠΕ, ώστε η μεταποίηση όλων των βαθμίδων, οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, να μην βάζουν «βαθιά το χέρι στην τσέπη» για την αποπληρωμή του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας, το οποίο ανατροφοδοτεί τις ανατιμήσεις στην αγορά. Πρωτίστως, όπως σημειώνει μεταξύ άλλων ο κ. Κορκίδης, πρέπει να αλλάξει η «κουλτούρα» απέναντι στις ΑΠΕ, αφού στην Ελλάδα μόνο το 35% της ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώθηκε το 2021 παρήχθη από ΑΠΕ, ποσοστό που δεν μπορεί να θεωρηθεί ικανοποιητικό. Επομένως κρίνεται ότι τώρα είναι η κατάλληλη χρονική στιγμή να θεσπιστούν κίνητρα και να δοθεί η δυνατότητα σε ενεργοβόρες επιχειρήσεις να επενδύσουν στις ΑΠΕ με όχημα το «Net-metering» ή την «αυτοπαραγωγή και αυτοκατανάλωση», προκειμένου να καλύψουν μέρος ή και το σύνολο της ενέργειας που καταναλώνουν.
Οι παρεμβάσεις των 5 δισ. ευρώ
Εν κατακλείδι, το νέο εθνικό πρόγραμμα αντιμετώπισης του ενεργειακού κόστους θα τεθεί σε εφαρμογή από την 1η Ιουνίου. Η πολιτεία, σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, επιστρέφει στον ατομικό λογαριασμό κάθε παροχής πρώτης κατοικίας, το 60% όλων των πρόσθετων επιβαρύνσεων, αναδρομικά από τον Δεκέμβριο έως και τον Μάιο, με όριο τα 600 ευρώ, και θα αφορά όλους με ετήσιο εισόδημα έως και 45.000 ευρώ. Ταυτόχρονα, για τον Μάιο και τον Ιούνιο θα καλύπτεται κατά 50% η όποια αύξηση στην κατανάλωση και πέραν των 300 KWh.
Με βάση το τελικό πόρισμα της ανεξάρτητης Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, τα πρόσθετα συγκυριακά έσοδα των εταιρειών ενέργειας θα φορολογηθούν με ένα ειδικό τέλος ύψους 90%. Η ελληνική κυβέρνηση, ανεξάρτητα με τις αποφάσεις της ΕΕ, δρομολογεί από τον Ιούλιο ένα σύστημα που αποσυνδέει τις διεθνείς αυξήσεις του φυσικού αερίου από τους λογαριασμούς ρεύματος, με ορίζοντα έως και ένα χρόνο. Η διπλή κρατική παρέμβαση, τόσο στη χονδρική, όσο και στη λιανική αγορά ενέργειας, θέτει ένα έμμεσο πλαφόν, χωρίς να δημιουργεί προβλήματα ανταγωνισμού και ουσιαστικά καταργεί τη ρήτρα αναπροσαρμογής. Το κόστος των τεσσάρων παρεμβάσεων εκτιμάται περίπου στα 5 δισ. ευρώ και θα χρηματοδοτηθεί από τον κρατικό προϋπολογισμό, αλλά και από την φορολόγηση των υπερκερδών των εταιρειών.
