EnzyQuest: Η χρηματοδότηση των 400.000 ευρώ και τα πρώτα ελληνικά τεστ διάγνωσης του κορωνοϊού
Στην τελική ευθεία για να λάβουν την πιστοποίηση του ΕΟΦ βρίσκονται τα δύο διαγνωστικά τεστ για τον κορωνοϊό που αναπτύσσει η EnzyQuest, η ελληνική startup, η οποία με επικεφαλής τον Δρ. Δημήτρη Κουτσιούλη, πρόσφατα έλαβε χρηματοδότηση ύψους 400.000 ευρώ από το Uni.Fund. Πρόκειται για μια καινοτόμα νεοφυή επιχείρηση που δραστηριοποιείται τον τομέα της ενζυμικής βιοτεχνολογίας και αποτελεί spin-off του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ).
Η επαγγελματική εμπειρία του Δρ. Κουτσιούλη στη Βοστόνη, ο οποίος εργαζόταν για λογαριασμό της κορυφαίας εταιρείας στην παγκόσμια αγορά Μοριακής Βιολογίας, καθώς και το “βαρύ” βιογραφικό, τόσο του ίδιου όσο και των συνεργατών του, αποτέλεσαν την βάση πάνω στην οποία χτίστηκε το project της EnzyQuest. Η εταιρεία μετρά μόλις 6 μήνες ζωής και εκτός της γραμμής παραγωγής, συνδυάζει την βιοτεχνολογία με εργαλεία βιοπληροφορικής ανάλυσης για την ανάπτυξη καινοτόμων ενζύμων με εφαρμογές στον τομέα της μοριακής διάγνωσης. Μάλιστα οι προοπτικές είναι μεγάλες, με το ποσοστό ανάπτυξης της εν λόγω αγοράς να αγγίζει το 20%, ενώ υπάρχει πρόσφορο έδαφος για την είσοδο νέων παιχτών.
Ο Δρ. Κουτσιούλης μιλά στο Fortune για την πρώτη προσπάθεια παραγωγής ελληνικού διαγνωστικού τεστ για τον κορωνοϊό, για τα σχέδια εξάπλωσης στο εξωτερικό, ενώ απαντά στο ερώτημα εάν παραμένει ο κίνδυνος ενός δεύτερου κύματος covid-19.
Κ. Κουτσιούλη, τι ύψους χρηματοδοτήσεις έχετε λάβει μέχρι στιγμής και πώς αναμένετε να αξιοποιήσετε τα κεφάλαια ύψους 400.000 ευρώ του Uni.Fund;
Η εταιρεία έχει ήδη εισέλθει σε Ελλάδα και Κύπρο και κάνει τα πρώτα της βήματα στην Ευρώπη. Έχοντας διανύσει μόλις έξι μήνες ζωής η συνεργασία με το Uni.Fund μας ώθησε στον επόμενο στόχο, την μεθοδική διείσδυση στην παγκόσμια αγορά. H συνεργασία με το Uni.Fund έγινε πραγματικότητα μιας και η αγορά που απευθυνόμαστε εμφανίζει ραγδαία ανάπτυξη και το επιχειρηματικό πλάνο μας υποστηρίχθηκε από μια ομάδα ατόμων που μπορούσαν να το υλοποιήσουν.
Έχοντας πλήρη επίγνωση του τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή στο ελληνικό start up οικοσύστημα, που θα λέγατε ότι βρίσκεται η Ελλάδα σε επίπεδο τεχνογνωσίας και υποδομών; Ποιες οι μεγαλύτερες δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο κλάδος σας;
Έχουν γίνει πολλά ουσιαστικά βήματα τα τελευταία πέντε χρόνια με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τη σύσταση του Equifund. Επίσης, τα ακαδημαϊκά κέντρα, που αποτελούν και τον πυρήνα παραγωγής καινοτομίας, εμφανίζονται πιο δεκτικά. Ωστόσο, δεν υπάρχουν αυτή τη στιγμή ολοκληρωμένες δομές μέσα σε αυτά που θα σε καθοδηγήσουν με ακρίβεια από την δημιουργία ενός πρώιμου επιχειρηματικού πλάνου μέχρι και την εύρεση ιδιωτικών ή επενδυτικών κεφαλαίων. Στον κλάδο της βιοτεχνολογίας υπάρχει μια δυσκολία αποτίμησης της αγοράς από εγχώριους επενδυτές λόγω έλλειψης εξειδίκευσης. Επιπρόσθετα, λόγω της απαίτησης εργαστηριακών χώρων και εξοπλισμού, υπάρχουν ελάχιστες υποδομές σε εθνικό επίπεδο που μπορούν να στηρίξουν συναφείς προσπάθειες.
Πώς άλλαξε η πανδημία τη στρατηγική σας; Σε τι φάση βρίσκεται η πιστοποίηση των δύο διαγνωστικών τεστ για τον κορωνοϊό;
Πρώτο μας μέλημα είναι η ποιότητα των τεστ που θα αναπτυχθούν. To πρώτο τεστ απευθύνεται στην καθιερωμένη τεχνική που εφαρμόζουν τα κέντρα αναφοράς, το RT-PCR. Ήδη έχουμε ολοκληρώσει μια σειρά ελέγχων και το σύνολο τους θα έχει ολοκληρωθεί εντός του καλοκαιριού. Παράλληλα, αναπτύσσουμε και ένα δεύτερο τεστ μοριακής ανίχνευσης που φέρει σημαντικά πλεονεκτήματα λόγω της ταχύτητας του (μόλις 20 λεπτά) και της χρήσης φθηνότερου εργαστηριακού εξοπλισμού.
Ποιο θα είναι το κόστος διεξαγωγής του τεστ; Έχετε έρθει σε επαφή με το Υπουργείο Υγείας εξετάζοντας το σενάριο ενσωμάτωσής του στα δημόσια νοσοκομεία;
Η σειρά των διαδικασιών που απαιτούνται για πιστοποίηση από τον ΕΟΦ έχουν ξεκινήσει. Ωστόσο, είναι σε γνώση μας ότι για να μπορέσουμε να πιστοποιήσουμε τα τεστ και τη μονάδα μας για παραγωγή διαγνωστικών σε όσο το δυνατόν πιο σύντομο χρονικό διάστημα απαιτείται περαιτέρω χρηματοδότηση. Γι’ αυτό το σκοπό έχουμε επικοινωνήσει τις προτάσεις μας στην Περιφέρεια Κρήτης, έχουμε καταθέσει αιτήσεις σε ερευνητικούς φορείς χρηματοδότησής και ερευνούμε το ενδεχόμενο συνεργασίας με μεγάλες φαρμακευτικές, και όχι μόνο, εταιρείες.
Η Ελλάδα μπορεί να διαχειρίστηκε με υπευθυνότητα την εκδήλωση του covid-19 και να περιόρισε τη διασπορά του, ωστόσο, η ανησυχία ενός νέου κύματος παραμένει. Ως επιστήμονας, πιστεύετε ότι τα χειρότερα έχουν περάσει, ή ενδεχομένως να μην έχουμε δει ακόμη όλες τις εκφάνσεις της πανδημίας;
Χώρες με πολύ ανεπτυγμένα συστήματα υγείας δεν κατάφεραν να διαχειριστούν την έξαρση του κορωνοϊού και γι’ αυτό δεν υπάρχουν περιθώρια για προβλέψεις. Σαφώς και υπάρχει πολύ μεγαλύτερη ετοιμότητα από προσωπικό επίπεδο μέχρι τους εκάστοτε κυβερνητικούς μηχανισμούς. Η μοριακή διάγνωση και ιχνηλάτηση των κρουσμάτων σε εκτεταμένους πληθυσμούς είναι η πρώτη γραμμή άμυνας για μια χώρα.
Ποιες νέες ξένες αγορές μπαίνουν στο στόχαστρο της EnzyQuest και ποια νέα προϊόντα βρίσκονται αυτό το διάστημα σε ανάπτυξη;
Η EnzyQuest δραστηριοποιείται στον τομέα των ενζύμων Μοριακή Βιολογίας ενώ εντός των επόμενων 2 ετών θέτουμε προτεραιότητα την είσοδο μας στην παραγωγή ενζύμων και κιτ μοριακής διάγνωσης με εφαρμογές στον άνθρωπο, την κτηνιατρική και την αγροδιατροφή. Οι χώρες που στοχεύουμε εκτός της Ευρώπης είναι η Κίνα και η Ινδία.
Ποια συμβουλή θα δίνατε σε έναν νέο επιστήμονα που θέλει να ξεκινήσει τώρα τη δική του διαδρομή; Εσείς, έχετε κρατήσει κάποια αντίστοιχη συμβουλή που σας έμεινε και σας βοήθησε στη μέχρι τώρα πορεία σας;
Επιστημονικός διευθυντής στην εταιρεία που εργάστηκα στη Βοστόνη ήταν ο sir Rich Roberts, κάτοχος Νόμπελ Ιατρικής. Σε μια συζήτηση μας και περιγράφοντας του στόχους μου για το μέλλον και τους ενδοιασμούς μου με συμβούλεψε: «Σημάδευε πάντα ψηλά. Αν δεν χτυπήσεις μια πόρτα δεν θα σου απαντήσει αυτός που είναι από πίσω.» Παραφράζοντας αυτή την προτροπή θα έλεγα σε ένα νέο με επιχειρηματικές ανησυχίες να μην φοβηθεί να μοιραστεί την ιδέα του. Μόνο έτσι θα γίνει πραγματικότητα.
Το DNA της EnzyQuest
Η EnzyQuest είναι η πρώτη επιχείρηση που δραστηριοποιείται στον τομέα της ενζυμικής βιοτεχνολογίας στην Νοτιοανατολική Ευρώπη. Έχοντας ήδη στο portfolio της 70 προϊόντα, καθώς και μια σειρά νέων που βρίσκονται υπό ανάπτυξη, η ΕnzyQuest εισέρχεται δυναμικά στον παγκόσμια χάρτη, με δυνατό και καινοτόμο στοιχείο της την ταυτοποίηση και ανακάλυψη ενζύμων με νέες ιδιότητες και πρωτοπόρες εφαρμογές από Ακραιόφιλους (Extremophiles) οργανισμούς, δηλαδή μικροοργανισμούς που έχουν αναπτύξει ένζυμα που λειτουργούν σε ακραίες συνθήκες (αλατότητα, θερμοκρασία κλπ). Έχει συνάψει συνεργασία με το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας για την εμπορική αξιοποίηση ενζύμων, διαθέτει πλήρες δίκτυο διανομής σε Ελλάδα και Κύπρο, το οποίο επεκτείνεται σε Ευρώπη και Ασία και ταυτόχρονα ετοιμάζει συνεργασίες με Ερευνητικά Κέντρα και επιχειρήσεις εντός και εκτός Ελλάδας.
