Επενδύετε σε μετοχές; Δεν έχετε να φοβηθείτε τίποτα, εκτός από τον ίδιο τον φόβο

του Vitaliy Katsenelson

Η χρηματιστηριακή αγορά δεν είναι φίλος σας. Πρέπει να τη προσεγγίσετε με τον ίδιο τρόπο που ο Αμερικανός πρόεδρος θα πρέπει να προσεγγίσει μια συνάντηση με τον Ρώσο ομόλογό του: με σεβασμό αλλά και με επιφύλαξη. Μπορεί να σας χαμογελάει και να λέει όλα τα σωστά πράγματα, αλλά παρά τις διπλωματικές λεπτότητες, τα συμφέροντά σας ίσως να μην είναι ευθυγραμμισμένα.

Το χρηματιστήριο ξυπνά ένα επικίνδυνο συναίσθημα: τον φόβο. Ο φόβος βρίσκεται αδρανής μέσα μας, περιμένοντας μια δικαιολογία για να ξυπνήσει. Όταν οι μετοχές ανεβαίνουν, μπορεί να νοιώσουμε τον φόβο του να «μείνουμε απ’ έξω». Όταν αισθανόμαστε κάτι τέτοιο, ο χρονικός μας ορίζοντας επεκτείνεται ως δια μαγείας. Λέμε στους εαυτούς μας ότι είμαστε μακροπρόθεσμοι επενδυτές και ότι η ανοχή μας σε κινδύνους είναι άπειρη. Όσο για τον κίνδυνο πτώσης; Φουσκώνουμε τα στήθη μας και λέμε «κανένα πρόβλημα».

Και όταν η αγορά πέφτει πραγματικά, ένας πολύ διαφορετικός φόβος μάς επισκέπτεται- ο φόβος της απώλειας. Ο ατρόμητος ήρωας ξαφνικά γίνεται σκιά του εαυτού του όταν εμφανίζεται ο φόβος της απώλειας. Το στέρνο ξεφουσκώνει και ο χρονικός ορίζοντας συρρικνώνεται από χρόνια σε μήνες, ημέρες ή λεπτά. Αυτοί οι δύο φόβοι δεν είναι συμβατοί με την επιτυχή επένδυση και δεν έχουν σχέση με τις λογικές αποφάσεις. Όσο περισσότερο κυριαρχείστε απ’ αυτούς τους φόβους, τόσο λιγότερο λογικοί είστε.

Σκεφτείτε το σύνολο δεξιοτήτων ενός επενδυτή ως μια πολυμεταβλητή συνάρτηση στην οποία συνδυάζονται όλες οι δεξιότητές μας: η ικανότητα να εκτιμούμε την αξία των επιχειρήσεων, να ερμηνεύουμε οικονομικές καταστάσεις, να κατανοούμε και να εφαρμόζουμε τη μακροοικονομική και τη μικροοικονομική, να είμαστε ανεξάρτητοι και δημιουργικοί στοχαστές κλπ. Και τότε αυτό το άθροισμα θα πρέπει να πολλαπλασιαστεί με την ικανότητά σας να παραμείνετε λογικοί. Σκεφτείτε την ικανότητά σας να παραμείνετε λογικοί ως έναν αριθμό μεταξύ 0 και 1. Εάν είστε απόλυτα ορθολογικοί, βρίσκεστε στο 1.

Αν αφήνετε τα συναισθήματα που δημιουργούνται μέσα σας από μια κρίση της αγοράς να εισβάλλουν στην επενδυτική διαδικασία και να κυριαρχούν στις αποφάσεις αγοραπωλησίας που λαμβάνετε, τότε δεν θα έχει σημασία ποιο είναι το άθροισμα των άλλων δεξιοτήτων σας. Αυτό το ποσό θα πολλαπλασιάζεται με το μηδέν και έτσι το συνολικό επίπεδο δεξιοτήτων σας ως επενδυτής θα είναι ακριβώς αυτό: μηδέν. Θα κάνετε ό,τι κάνει ο μέσος επενδυτής- θα αγοράζετε ψηλά και θα πουλάτε χαμηλά.

Με άλλα λόγια, ο ορθολογισμός είναι μια από τις πιο σημαντικές ιδιότητες ενός διαχειριστή χρημάτων. Η πρόσφατη αστάθεια της αγοράς καθιστά τη συζήτηση περί ορθολογισμού ακόμα πιο σχετική.

Η διατήρηση της λογικής είναι ένα ταξίδι πρωτοβουλίας και όχι αντίδρασης. Οι έξυπνοι επενδυτές δομούν σκόπιμα τη ζωή τους και σχεδιάζουν την επενδυτική τους διαδικασία για να προστατεύονται από την τοξικότητα της αγοράς. Όσο περισσότερο αφήνετε τη χρηματιστηριακή αγορά να επηρεάζει τη ζωή σας, τόσο περισσότερο φόβο επιτρέπετε να μπει στη ζωή σας- και τόσο περισσότερο ο ορθολογισμός σας γλιστρά από το ένα προς το μηδέν.