Επίσημη πρόταση της Κομισιόν για πλαφόν στο φυσικό αέριο
Τη νομοθετική της πρόταση για το ανώτατο όριο στις τιμές του φυσικού αερίου παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενόψει του έκτακτου Συμβουλίου Ενέργειας που θα πραγματοποιηθεί στις 24 Νοεμβρίου στις Βρυξέλλες.
Η πρόταση της Επιτροπής έχει τίτλο «θέσπιση μηχανισμού διόρθωσης της αγοράς για την προστασία των πολιτών και της οικονομίας από υπερβολικά υψηλές τιμές».
Η Επιτροπή τονίζει ότι μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν σημειώσει πρωτοφανή κορύφωση τιμών σε ολόκληρη την ΕΕ, φτάνοντας σε ιστορικά υψηλά το δεύτερο δεκαπενθήμερο του περασμένου Αυγούστου. «Η ακραία άνοδος των τιμών για σχεδόν δύο εβδομάδες τον Αύγουστο ήταν εξαιρετικά επιζήμια για την ευρωπαϊκή οικονομία, με μεταδοτικές επιπτώσεις στις τιμές του ηλεκτρισμού και αύξηση του συνολικού πληθωρισμού», τονίζει η Επιτροπή, η οποία προτείνει να αποτραπεί η επανάληψη τέτοιων επεισοδίων με ένα προσωρινό και καλά στοχευμένο μέσο αυτόματης επέμβασης στις αγορές φυσικού αερίου σε περίπτωση ακραίων αυξήσεων των τιμών.
Συγκεκριμένα, η Επιτροπή προτείνει το ανώτατο όριο στις τιμές του φυσικού αερίου να διαμορφωθεί στα 275 ΕΥΡΩ/MWH, επισημαίνοντας ότι η Διευκόλυνση Μεταβίβασης Τίτλων (TTF), που είναι το πιο συχνά χρησιμοποιούμενο σημείο αναφοράς για την τιμή του φυσικού αερίου στην ΕΕ, διαδραματίζει βασικό ρόλο στην ευρωπαϊκή χονδρική αγορά φυσικού αερίου.
Ο μηχανισμός διόρθωσης της αγοράς θα ενεργοποιείται αυτόματα όταν θα πληρούνται δύο προϋποθέσεις:
Πρώτον, όταν η τιμή διακανονισμού παραγώγου στο TTF υπερβαίνει τα 275 ευρώ για δύο εβδομάδες.
Δεύτερον, όταν οι τιμές TTF είναι 58 ευρώ υψηλότερες από την τιμή αναφοράς LNG για 10 συνεχόμενες ημέρες διαπραγμάτευσης εντός δύο εβδομάδων.
Όταν πληρούνται αυτές οι προϋποθέσεις, ο Οργανισμός Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER) θα ζητά αμέσως διόρθωση της αγοράς και θα ενημερώσει την Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA) και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Την επόμενη ημέρα, ο μηχανισμός διόρθωσης τιμών θα τίθεται σε ισχύ και εντολές για παράγωγα TTF προμηνιαίου έτους που υπερβαίνουν το ανώτατο όριο τιμής ασφαλείας δεν θα γίνονται δεκτές. Ο μηχανισμός μπορεί να ενεργοποιηθεί από την 1η Ιανουαρίου 2023.
Διασφαλίσεις για τον εφοδιασμό και τη σταθερότητα της αγοράς
Ο προτεινόμενος κανονισμός του Συμβουλίου περιλαμβάνει διασφαλίσεις για την αποφυγή διαταραχών στις ενεργειακές και χρηματοπιστωτικές αγορές. Προκειμένου να αποφευχθούν προβλήματα ασφάλειας του εφοδιασμού, το ανώτατο όριο τιμών περιορίζεται σε ένα μόνο προθεσμιακό προϊόν (TTF προθεσμιακά προϊόντα), έτσι ώστε οι φορείς της αγοράς να εξακολουθούν να είναι σε θέση να ανταποκρίνονται στα αιτήματα της ζήτησης και να προμηθεύονται φυσικό αέριο στην αγορά. Για να διασφαλιστεί ότι η ζήτηση φυσικού αερίου δεν θα αυξηθεί, η πρόταση απαιτεί από τα κράτη μέλη να κοινοποιήσουν εντός δύο εβδομάδων από την ενεργοποίηση του μηχανισμού διόρθωσης της αγοράς τα μέτρα που έχουν λάβει για τη μείωση της κατανάλωσης αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας.
Μόλις εγκριθεί η σημερινή πρόταση για μηχανισμό διόρθωσης της αγοράς στο Συμβούλιο, η Επιτροπή θα προτείνει επίσης την κήρυξη συναγερμού, βάσει του κανονισμού για εξοικονόμηση αερίου για έναν ασφαλέστερο χειμώνα που εγκρίθηκε τον Ιούλιο, ενεργοποιώντας την υποχρεωτική εξοικονόμηση αερίου για να διασφαλιστεί η μείωση της ζήτησης. Επιπλέον, θα υπάρχει συνεχής παρακολούθηση από την ESMA, την ΕΚΤ, τον Οργανισμό Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER), την Ομάδα Συντονισμού Αερίου και το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Αερίου (ENTSO-G).
Η Επιτροπή προβλέπει ότι ο μηχανισμός διόρθωσης μπορεί να απενεργοποιηθεί αμέσως και ανά πάσα στιγμή. Αυτό μπορεί να συμβεί αυτομάτως, όταν η λειτουργία του δεν δικαιολογείται πλέον από την κατάσταση στην αγορά φυσικού αερίου, δηλαδή όταν το χάσμα μεταξύ της τιμής TTF και της τιμής LNG δεν καλύπτεται πλέον για 10 συνεχόμενες ημέρες διαπραγμάτευσης. Ο μηχανισμός μπορεί να απενεργοποιηθεί και με απόφαση αναστολής της Επιτροπής, όταν εντοπίζονται κίνδυνοι για την ασφάλεια του εφοδιασμού της Ένωσης, για τις προσπάθειες μείωσης της ζήτησης, για τις ροές φυσικού αερίου εντός της ΕΕ ή για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Υπάρχει επίσης η δυνατότητα για την Επιτροπή να αποτρέψει την ενεργοποίηση του μηχανισμού σε περίπτωση που οι αρμόδιες αρχές, συμπεριλαμβανομένης της ΕΚΤ, προειδοποιήσουν για την πραγματοποίηση τέτοιων κινδύνων.
