Επιτόκια: Ο κύβος ερρίφθη για μείωση επιτοκίων στα δάνεια
Η αποφασιστική μείωση των επιτοκίων της Fed την περασμένη εβδομάδα και οι κινήσεις της ΕΚΤ που προϊδεάζουν για τον ρυθμό της νομισματικής χαλάρωσης στο εξής καλλιεργούν προσδοκίες σε πολίτες και επιχειρήσεις για αποκλιμάκωση του κόστους δανεισμού.
Η ομοσπονδιακή κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ αν και άργησε περισσότερο από τις άλλες μεγάλες κεντρικές τράπεζες να ανοίξει τον πτωτικό κύκλο των επιτοκίων, απάντησε στις προσδοκίες των αγορών, στα μέσα της περασμένης εβδομάδας (18.9.2024), με μια επιθετική κίνηση. Μείωσε τα επιτόκια του δολαρίου κατά 50 μονάδες βάσης κάνοντας το πρώτο αποφασιστικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση από το 2020. Το βασικό επιτόκιο της Fed διαμορφώνεται στο εύρος 4,75%-5,00% από το 5,25%-5,50% που είχε φτάσει μετά από μια σειρά κινήσεων για την τιθάσευση του πληθωρισμού. Επιπλέον, η ομοσπονδιακή Επιτροπή Ανοικτής Αγοράς (FOMC) της Fed, που χαράσσει νομισματική πολιτική, προανήγγειλλε μείωση των επιτοκίων στο εύρος του 4,25%-4,50% στον απόηχο στοιχείων για περαιτέρω μείωση του πληθωρισμού προς τον στόχο του 2%. Με 25 μονάδες βάσης σε κάθε μια από τις δύο συνεδριάσεις που απομένουν έως το τέλος του έτους και περαιτέρω μειώσεις που θα ακολουθήσουν, οι αξιωματούχοι της Fed αναμένουν ότι το βασικό μέσο επιτόκιο θα διαμορφωθεί στο 3,4% έως το τέλος του 2025.
Οι αναλυτές εκτιμούν ότι η στρατηγική της Fed θα επηρεάσει και τις αποφάσεις της ΕΚΤ, η οποία πιθανόν θα επιταχύνει την νομισματική χαλάρωση για να αποφύγει αύξηση του εισαγόμενου πληθωρισμού από δυνητική υποχώρηση της ισοτιμίας δολαρίου-ευρώ ως συνέπεια ταχύτερης μείωσης των επιτοκίων του δολαρίου. Υπενθυμίζεται ότι η ΕΚΤ έχει ήδη μειώσει τα επιτόκια του ευρώ κατά μισή μονάδα, στο 3,5% από 4% τον Ιούνιο, αλλά δεν έχει αποκαλύψει τη στρατηγική της για το μέλλον. Διατηρεί την προσήλωσή της στον δείκτη του πληθωρισμού αλλά οι κινήσεις της Fed προσθέτουν δεδομένα στο περιβάλλον που θα επηρεάσει τις αποφάσεις στην επόμενη συνεδρίαση στις 17 Οκτωβρίου.
Σημειώνεται ότι στις ΗΠΑ η οικονομία συνεχίζει να αναπτύσσεται και ο πληθωρισμός έχει μειωθεί σημαντικά, στο 2,5% σε ετήσια βάση τον Αύγουστο. Αντίστοιχα, ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη μειώθηκε στο 2,2% τον Αύγουστο, με προβλέψεις για εύθραυστη ανάκαμψη λόγω κυρίως των προκλήσεων στη γερμανική οικονομία.
Εντωμεταξύ, καθώς τα επιτόκια μειώνονται αποκλιμακώνεται το κόστος χρήματος και καλλιεργούνται προσδοκίες στους δανειολήπτες. Σημειώνεται πάντως ότι τον Μάρτιο οι τράπεζες αποφάσισαν να παρατείνουν για άλλον ένα χρόνο το “πάγωμα” των επιτοκίων, δίχτυ προστασίας για συνεπείς δανειολήπτες, που έχουν σταθερή δόση έως το τέλος Μαρτίου του 2025.
Οι μειώσεις επιτοκίων έχουν πιο άμεσο αποτύπωμα στα νέα δάνεια με κυμαινόμενο επιτόκιο. Όλα τα δάνεια με κυμαινόμενο επιτόκιο θα προσαρμόζονται ανάλογα με το ύψος της μείωσης του επιτοκίου της ΕΚΤ ενώ κατά τι μικρότερο θα είναι το αποτύπωμα στα επιτόκια προθεσμιακών καταθέσεων, όπου αναμένεται συνέχεια της πτώσης κάτω από το 1% φέτος και ακόμη χαμηλότερα με τις νέες μειώσεις της ΕΚΤ που θα ακολουθήσουν το επόμενο έτος.
