EquiFund: Μοίρασε κεφάλαια άνω των 96 εκατ. ευρώ σε συνεργαζόμενες επιχειρήσεις

Με βάση τα τελευταία επίσημα στοιχεία που περιλαμβάνουν μέχρι και το 4ο τρίμηνο του 2019, προκύπτει ότι 89 επιχειρήσεις έχουν στηριχθεί από την πρωτοβουλία EquiFund και έχουν λάβει ποσά ανά περίπτωση από μερικές δεκάδες ή εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ μέχρι μερικά εκατομμύρια ευρώ- ανάλογα με το στάδιο που βρίσκεται η κάθε επιχείρηση, για το αν έχει ανάγκη από κεφάλαια σποράς, εκκίνησης ή ανάπτυξης. Το συνολικό ποσό που έχει διατεθεί στις επιχειρήσεις αυτές έχει ξεπεράσει τα 96 εκατ. ευρώ.

Η πορεία έχει ακολουθήσει γεωμετρική πρόοδο, αφού το προηγούμενο έτος (2018) τα επενδυμένα κεφάλαια ανέρχονταν σε είκοσι εκατ. ευρώ, ενώ μόλις το προηγούμενο εξάμηνο (Ιούνιος 2019) εκτοξεύθηκαν σε 43 εκατ. ευρώ.

Αυτά αναφέρει σε άρθρο που δημοσιεύεται στην ηλεκτρονική σελίδα του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων για το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα (ΕΣΠΑ) ο Γιώργος Γιακουμάκης, Project Manager του European Investment Fund (EIF). Αναλυτικά το άρθρο έχει ως εξής:

Η πρωτοβουλία

Το EquiFund αποτελεί μια πρωτοβουλία του Ελληνικού Κράτους και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων (ΕΤαΕ) και δημιουργήθηκε με απώτερο σκοπό την επιτάχυνση της εξέλιξης του τομέα κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών στην Ελλάδα.

Ο ανωτέρω σκοπός της πρωτοβουλίας επιτυγχάνεται με τη διοχέτευση κεφαλαίων από το EquiFund σε ενδιάμεσους χρηματοοικονομικούς φορείς, δηλαδή σε επιλεγμένες από το ΕΤαΕ ομάδες διαχείρισης, με την κατάλληλη τεχνογνωσία, οι οποίες στη συνέχεια προβαίνουν, με επαγγελματικό και ανεξάρτητο τρόπο, στην επιλογή των επιχειρηματικών σχημάτων και ιδεών που θα χρηματοδοτήσουν.

Η διαχείριση της πρωτοβουλίας ανατέθηκε αποκλειστικά στο ΕΤαΕ και το αρχικό κεφάλαιο που ορίστηκε να διοχετευτεί σε αυτήν ανήλθε στα 260εκ. ευρώ, 200εκ. από εθνικούς πόρους του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία 2014-2020 (ΕΠΑνΕΚ) και 60εκ. από το ΕΤαΕ.

Η ανωτέρω αρχική δέσμευση των ΕΠΑνΕΚ/ΕΤαΕ αποτέλεσε καταλυτικό παράγοντα για την ανάπτυξη περαιτέρω προσπαθειών εκ μέρους των διαχειριστικών ομάδων των ταμείων κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών, προκειμένου να προσελκύσουν κεφάλαια και ιδιωτών επενδυτών. Ήδη δε με την μόχλευση επιπρόσθετων κεφαλαίων, η πρωτοβουλία έχει αγγίξει τα 450εκ. ευρώ διαθέσιμων πόρων.

Η πρωτοβουλία του EquiFund στηρίζει την επιχειρηματικότητα, χωρίς όμως να αναλαμβάνει μεγαλύτερο ρίσκο από αυτό που είναι εγγενές στον τομέα αυτού του είδους των επενδύσεων. Αυτό σημαίνει ότι αναλαμβάνει το ρίσκο που συνεπάγεται η επένδυση σε μια επιχείρηση που μόλις συστάθηκε ή σε μια επιχειρηματική ιδέα που δεν έχει δοκιμαστεί πλήρως στην αγορά ή σε ένα προϊόν που στηρίζεται στην καινοτομία και την έρευνα. Αλλά μόνο όταν η ιδέα, η ομάδα και το όλο εγχείρημα προδιαγράφονται βιώσιμα και προσοδοφόρα.

Ο σχεδιασμός

Η πρωτοβουλία του EquiFund αποτελεί πλέον παράδειγμα καλής πρακτικής στην αξιοποίηση των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων (ΕΔΕΤ) για την υποστήριξη χρηματοοικονομικών εργαλείων. Σε αυτό συνετέλεσε η ιδιαίτερη, στοχευμένη προσοχή και επιμέλεια, με τις οποίες περιβλήθηκε η όλη πρωτοβουλία ήδη από τα αρχικά στάδια του σχεδιασμού της και πριν ακόμη την έναρξη της διαδικασίας της πρόσκλησης για την υποβολή προτάσεων από τις ενδιαφερόμενες διαχειριστικές ομάδες.

Ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία που σηματοδότησε την έναρξη της πρωτοβουλίας ήταν (όπως άλλωστε εξακολουθεί να είναι) η ανάληψη ουσιαστικής δέσμευσης για την επιτυχία του εγχειρήματος από την πλευρά της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων και της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας. Εξίσου σημαντική όμως υπήρξε- και εξακολουθεί να είναι- η υποδειγματική συνεργασία που αναπτύχθηκε ανάμεσα στο ΕΤαΕ και τις αρμόδιες υπηρεσίες των συναρμόδιων φορέων. Αποτέλεσμα των ανωτέρω ήταν να επιτευχθούν σε χρόνο ρεκόρ τόσο το χρονοδιάγραμμα υπογραφής της συμφωνίας χρηματοδότησης ανάμεσα στο ΕΤαΕ και την Ελληνική Κυβέρνηση όσο και η έναρξη της διαδικασίας της πρόσκλησης υποβολής προτάσεων.

Η όλη πρωτοβουλία σχεδιάστηκε για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες της ελληνικής αγοράς, καθ’Α όσον η ύπαρξη του χρηματοδοτικού κενού στον τομέα των κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών στην Ελλάδα ήταν μία από τις διαπιστώσεις της εκ των προτέρων αξιολόγησης που εκπονήθηκε υπό την αιγίδα του Υπουργείου Οικονομίας, πριν δηλαδή ακόμη την ανάπτυξη χρηματοοικονομικών εργαλείων. Επιπρόσθετα, το ίδιο το ΕΤαΕ αξιολόγησε την αγορά και αναγνώρισε και αυτό την ύπαρξη του κενού αυτού και το μέγεθός του.

Ο σχεδιασμός της πρωτοβουλίας έθεσε το γενικό πλαίσιο των επενδυτικών σκοπών που θα έπρεπε να εξυπηρετήσει, λαμβάνοντας υπόψη τις προτεραιότητες αλλά και τις άλλες δράσεις της ευρύτερης στόχευσης των συναρμόδιων φορέων. Μέσα σε αυτό το γενικό πλαίσιο, η εταιρική διακυβέρνηση του σχήματος εμπιστεύεται την επενδυτική δραστηριότητα και τις επενδυτικές επιλογές σε διαχειριστικές ομάδες, οι οποίες επιλέγονται από το ΕΤαΕ. Το ΕΤαΕ μέσω  της διαδικασίας της πρόσκλησης για υποβολή προτάσεων αξιολογεί τις προτάσεις και τα σχήματα, ακολουθώντας τις ίδιες διαδικασίες αξιολόγησης που αυτό τηρεί σε όλες τις ανάλογες εργασίες του και πάντοτε με βάση τους εσωτερικούς του κανονισμούς. Στη συνέχεια, οι επιλεγμένες από το ΕΤαΕ διαχειριστικές ομάδες έχουν την αποκλειστική ευχέρεια να προβούν οι ίδιες στην αξιολόγηση των προτάσεων και των επιχειρηματικών εγχειρημάτων και τελικώς στην επιλογή αυτών, στις οποίες θα επενδύσουν. Το ΕΤαΕ παρακολουθεί το έργο των διαχειριστικών ομάδων και αναφέρεται για την πρόοδο της όλης πρωτοβουλίας στην επιτροπή παρακολούθησης της ελληνικής κυβέρνησης (Ανώτατο Συμβούλιο).  Η ανωτέρω δομή εξασφαλίζει τα εχέγγυα, ότι η επενδυτική δραστηριότητα θα είναι ανεμπόδιστη και ανεξάρτητη. Πράγματι, ο ανωτέρω σχεδιασμός είχε ως αποτέλεσμα η πρόσκληση για υποβολή προτάσεων να προσελκύσει διαχειριστικές ομάδες υψηλών προδιαγραφών, να δώσει θετικό μήνυμα στην αγορά, ώστε να διευκολύνει τις ομάδες αυτές στην προσέλκυση ιδιωτών επενδυτών και βεβαίως να κινητοποιήσει επιχειρηματίες, ώστε να απευθυνθούν στις ομάδες.

Βεβαίως να αναφερθεί, ότι σημαντικό ρόλο στην επίτευξη των ανωτέρω αποτελεσμάτων διαδραμάτισε και το κανονιστικό πλαίσιο των ΕΔΕΤ για την παρούσα προγραμματική περίοδο. Ενδεικτικά, θα πρέπει να αναφερθούν δύο στοιχεία του: αφενός η δυνατότητα των ΕΔΕΤ να υποστηρίζουν τα επενδυτικά σχήματα και μετά το τέλος της προγραμματικής περιόδου, ακολουθώντας την κοινή πρακτική τέτοιων σχημάτων που έχουν διάρκεια δέκα ετών, αφετέρου η δυνατότητά τους να προσφέρουν στους ιδιώτες επενδυτές ευνοϊκούς όρους κατά την διανομή των τυχόν αποδόσεων, προσελκύοντας με αυτόν τον τρόπο επενδυτές που ίσως να μην αναλάμβαναν σε άλλη περίπτωση το σχετικό ρίσκο.

Η στόχευση

Το EquiFund είναι μια πρωτοβουλία μοναδικού εύρους και βάθους. Ξεκίνησε διαθέτοντας τα απαιτούμενα κεφάλαια για να συμπληρώσει το χρηματοδοτικό κενό του τομέα κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών στην Ελλάδα. Είναι μια πρωτοβουλία που καλύπτει όλη την χώρα, τους περισσότερους τομείς της οικονομίας και όλα τα στάδια επιχειρηματικής ωρίμανσης μιας επιχείρησης – από την σύστασή της μέχρι και την ανάπτυξή της, ως και την ανάπτυξη ήδη υφισταμένων επιχειρήσεων. Ένας από τους στόχους της πρωτοβουλίας ήταν η στήριξη και πάλι των νεοφυών εταιριών (start-ups), οι οποίες και αποτελούν ένα σημαντικό μέρος της επιχειρηματικότητας (το παράθυρο της πρωτοβουλίας με την ονομασία Early Stage). Και φυσικά υπάρχει και η στόχευση σε μεγαλύτερες επιχειρήσεις που χρειάζονται κεφάλαια ανάπτυξης (το παράθυρο Growth). Όμως παραλλήλως το EquiFund εισήγαγε την ενίσχυση επιχειρηματικών εγχειρημάτων και σε πρωθύστερο στάδιο, με κεφάλαια σποράς (seed capital), μεταφοράς τεχνολογίας (technology transfer) και επιχειρηματικής επιτάχυνσης (accelerators) (το παράθυρο Innovation). Ειδικά για την μεταφορά τεχνολογίας, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η καινοτομία βασίζεται τις περισσότερες φορές στην έρευνα και ξεκινάει μέσα σε ένα εργαστήριο. Σκοπός της πρωτοβουλίας είναι να υποβοηθήσει την εμπορική αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας και να φέρει καινούργιες καινοτόμες επιχειρήσεις στη ζωή. Ευελπιστούμε ότι η πρωτοβουλία θα συμβάλει, στο μέτρο που της αναλογεί, στην ανάσχεση του διαβόητου πλέον brain drain.

Η διαδικασία

Το ΕΤαΕ με βάση τους εσωτερικούς του κανονισμούς και διαδικασίες επέλεξε τις πλέον κατάλληλες διαχειριστικές ομάδες, στις οποίες και ανέθεσε τη διαδικασία επιλογής και επένδυσης σε επιχειρηματικά σχέδια και ιδέες.

Η διαδικασία επιλογής διεξήχθη μέσω ανοιχτής πρόσκλησης για εκδήλωση ενδιαφέροντος, η οποία αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του ΕΤαΕ στις 28.12.2016. Συμπληρωματικά έγγραφα με λίστες ερωτήσεων και απαντήσεων σχετικώς με την πρόσκληση αναρτήθηκαν στην ίδια ιστοσελίδα στις 13.02.2017. Η πρόσκληση απευθυνόταν σε υποψηφίους που θα ενδιαφέρονταν να υποβάλλουν προτάσεις για οποιονδήποτε από τους τομείς της «καινοτομίας», των «νεοφυών» ή της «ανάπτυξης» για οποιοδήποτε, δηλαδή, από τα τρία παράθυρα στόχευσης της πρωτοβουλίας.

Καταληκτική ημερομηνία για την υποβολή των προτάσεων ορίσθηκε η 1η Μαρτίου 2017.

Όπως προκύπτει από τις προτάσεις που υποβλήθηκαν, το ενδιαφέρον που εκδηλώθηκε υπήρξε εντονότατο: υποβλήθηκαν 48 συνολικά αιτήσεις, οι οποίες αντιστοιχούσαν σε προτάσεις σύστασης διαχειριστικών ομάδων που αντιπροσώπευαν κεφάλαια συνολικού ύψους 1,7 δις ευρώ περίπου.

Η έναρξη της διαδικασίας αξιολόγησης ήταν άμεση και η όλη διαδικασία ολοκληρώθηκε ξεχωριστά για κάθε παράθυρο.

Οι διαδικασίες αξιολόγησης διενεργήθηκαν από το άκρως εξειδικευμένο προσωπικό του ΕΤαΕ, σύμφωνα με τα κριτήρια που έθετε η πρόσκληση και κατά τη συνήθη διαδικασία που προβλέπουν οι εσωτερικοί κανονισμοί του ΕΤαΕ και ανέδειξαν ως τελικώς επιλεγείσες εννέα διαχειριστικές ομάδες, η επιλογή των οποίων έτυχε της έγκρισης του Δ.Σ. του ΕΤαΕ, σύμφωνα πάντοτε με τους εσωτερικούς του κανονισμούς.

Τα αποτελέσματα μέχρι τώρα

Με βάση τα τελευταία επίσημα στοιχεία που περιλαμβάνουν μέχρι και το 4ο τρίμηνο του 2019, προκύπτει ότι ογδόντα εννέα επιχειρήσεις έχουν στηριχθεί από την πρωτοβουλία και έχουν λάβει ποσά ανά περίπτωση από μερικές δεκάδες ή εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ μέχρι μερικά εκατομμύρια ευρώ – ανάλογα με το στάδιο που βρίσκεται η κάθε επιχείρηση, για το αν έχει ανάγκη από κεφάλαια σποράς, εκκίνησης ή ανάπτυξης.

Το συνολικό ποσό που έχει διατεθεί στις επιχειρήσεις αυτές έχει ξεπεράσει τα ενενήντα έξι εκατ. ευρώ.

Η πορεία έχει ακολουθήσει γεωμετρική πρόοδο, αφού το προηγούμενο έτος (2018) τα επενδυμένα κεφάλαια ανέρχονταν σε είκοσι εκατ. ευρώ, ενώ μόλις το προηγούμενο εξάμηνο (Ιούνιος 2019) εκτοξεύθηκαν σε σαράντα τρία εκατ. ευρώ.

Η υποστήριξη Έρευνας και Τεχνολογίας

Έχουν υποστηριχθεί επιχειρηματικές προσπάθειες που κάνουν πράξη την εμπορική αξιοποίηση ερευνητικής δραστηριότητας από τους ίδιους τους ερευνητές. Πρόκειται για επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών, αλλά και σε χημικά και προηγμένα υλικά, ενέργεια και βιοεπιστήμες.

Έως τώρα, το χαρτοφυλάκιο των επενδύσεων της πρωτοβουλίας έχει συμπεριλάβει στις τάξεις του επιστήμονες από μια πληθώρα ακαδημαϊκών και ερευνητικών Ιδρυμάτων, όπως το Τεχνολογικό Πάρκο Πατρών, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), το ΤΕΙ Κρήτης, το ΤΕΙ Αθηνών, το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Ερευνητικό Κέντρο Δημόκριτος και το επιχειρηματικό του πάρκο, Λεύκιππος.

Η μόχλευση

Στα χρήματα που επενδύονται από τα ταμεία υπάρχει ήδη η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα.

Περισσότεροι από 150 επενδυτές συνέδραμαν την πρωτοβουλία, ενισχύοντας τα επενδυτικά σχήματα. Επί του παρόντος, πέραν του ΕΠΑνΕΚ και του ΕΤαΕ, στους επενδυτές – οι οποίοι δεν είναι μόνο εγχώριοι – συγκαταλέγονται κυρίως μεγάλοι χρηματοοικονομικοί οργανισμοί, τράπεζες και θεσμικοί επενδυτές, που δείχνουν εμπιστοσύνη στα επενδυτικά σχήματα που επιλέγονται από το ΕΤαΕ. Πέραν της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, επένδυσαν στα funds (στα ταμεία, δηλαδή, κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών που υποστηρίζονται από το EquiFund) και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα για την Ανασυγκρότηση και Ανάπτυξη (EBRD) αλλά και η Παρευξείνια Τράπεζα (BSTDB). Επίσης, επένδυσαν το ΕΤΕΑΝ και ελληνικές τράπεζες. Το σύνολο των επενδυτών συμπεριλαμβάνει φυσικά πρόσωπα τόσο εντός όσο και εκτός Ελλάδας.

Όμως, υπάρχει και μια επιπρόσθετη μόχλευση, μια μόχλευση σε άλλο επίπεδο: κάθε επένδυση που πραγματοποιείται από οποιοδήποτε από τα funds ενέχει την δυναμική, λόγω του θετικού μηνύματος που δίνει στις αγορές, να προσελκύσει και άλλους επενδυτές, πέραν αυτών του EquiFund, που θα θελήσουν να συμμετάσχουν στην επένδυση. Έχει παρατηρηθεί έως τώρα στην πράξη, ότι κάθε 1 ευρώ, που επενδύεται από τους πόρους των ΕΔΕΤ μέσω της πρωτοβουλίας σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αντιστοιχεί σε περίπου 4,5 ευρώ συνολικών επενδύσεων προς τις επιχειρήσεις αυτές.

Η γεωγραφική κάλυψη

Η γεωγραφική κατανομή των επενδεδυμένων κεφαλαίων φαίνεται να ακολουθεί την πληθυσμιακή κατανομή. Περισσότερο από το ένα δεύτερο των μέχρι τώρα επενδεδυμένων κεφαλαίων έχουν κατευθυνθεί στην Αττική. Όμως, επιχειρηματικά εγχειρήματα έχουν υποστηριχθεί σε πολλές περιφέρειες με επιχειρήσεις που υποστηρίζονται από το EquiFund να έχουν την έδρα τους στη Θεσσαλονίκη, το Βόλο, τα Ιωάννινα, την Πάτρα, τη Λάρισα, τα Τρίκαλα, τα Χανιά και το Ηράκλειο, την Κέρκυρα και την Κεφαλλονιά.

Η συνέχεια

Υπενθυμίζεται ότι η επενδυτική περίοδος των υφιστάμενων ταμείων δε μπορεί να ξεπεράσει το έτος 2023.  Μετά το 2023 και για μια περίοδο 4 ετών, θα γίνονται συμπληρωματικές επενδύσεις σε επιχειρήσεις που θα έχουν λάβει χρηματοδότηση πριν το 2023.

Παράλληλα, σύμφωνα με το κανονιστικό πλαίσιο των ΕΔΕΤ, όπως αυτό φαίνεται να διαμορφώνεται για την καινούργια προγραμματική περίοδο, είναι δυνατή η περαιτέρω ενίσχυση της πρωτοβουλίας EquiFund για τη μελλοντική ανάπτυξη πρόσθετων χρηματοοικονομικών εργαλείων. Τα εργαλεία αυτά μπορεί να έχουν παρόμοια χαρακτηριστικά με τα ήδη υπάρχοντα (των οποίων η κυρίως επενδυτική δραστηριότητα θα έχει ολοκληρωθεί) ή να είναι νέα που απευθύνονται σε καινούργιους τομείς / προτεραιότητες. Σε κάθε περίπτωση, η απόφαση της τελικής επιλογής θα εξαρτάται από τα αρχικά κεφάλαια που θα διατεθούν και από τις ανάγκες της αγοράς.

Πέρα από τους αριθμούς

Το συνολικό πολλαπλασιαστικό όφελος θα είναι μεγαλύτερο, καθώς αναφερόμαστε σε αμιγώς ελληνικές επιχειρήσεις ή επιχειρήσεις με ισχυρό ελληνικό αποτύπωμα, που χωρίς την πρωτοβουλία αυτή πιθανώς δεν θα ετύγχαναν χρηματοδότησης και κατά συνέπεια δεν θα επιβίωναν ή δεν θα επέλεγαν τη δραστηριοποίησή τους στην ελληνική αγορά εργασίας.

Οι επιχειρήσεις εξασφάλισαν τα κεφάλαια αλλά και την τεχνική υποστήριξη σε ορισμένες περιπτώσεις για να πετύχουν το επόμενο επιχειρηματικό τους βήμα: να προσεγγίσουν καινούργιες αγορές, να διευρύνουν το πελατολόγιό τους σε υπάρχουσες, να τελειοποιήσουν το πρωτότυπό τους ή να αναπτύξουν το προϊόν τους. Να μεγαλώσουν σε εμπειρία αλλά και σε προσωπικό.

Υπήρξαν περιπτώσεις που μετά την επένδυση των ταμείων οι επιχειρήσεις πέτυχαν την συγκέντρωση επιπρόσθετων κεφαλαίων σε μεταγενέστερο στάδιο με τη συμμετοχή σημαντικών επενδυτών του εξωτερικού αυξάνοντας την ίδια στιγμή και την αποτίμησή τους.

Δημιουργείται ένα βήμα για να εισέλθει η Ελλάδα στον παγκόσμιο επενδυτικό χάρτη.

Οι Έλληνες δυνητικοί επιχειρηματίες εμπνέονται από τις επιτυχημένες περιπτώσεις χρηματοδότησης.

Έλληνες του εξωτερικού εγκαθιστούν τμήματα των επιχειρήσεών τους στην Ελλάδα

Mια άλλη διάσταση του αντίκτυπου που είχε το EquiFund στην ελληνική αγορά: αυτή της διεύρυνσης της κοινότητας των ατόμων που σχετίζονται με τη διαχείριση τέτοιων ταμείων. Με το EquiFund υποστηρίχθηκαν όχι μόνο υφιστάμενες διαχειριστικές ομάδες αλλά και καινούργιες, ελπιδοφόρες ομάδες που σχηματίστηκαν για να ανταποκριθούν στις ανάγκες της πρωτοβουλίας. Επίσης, υποστηρίχθηκαν υφιστάμενες ομάδες που όμως ενισχύθηκαν σημαντικά με συνεργασίες εντός και εκτός της χώρας. Υπήρξαν ομάδες που αναπτύχθηκαν περαιτέρω και υποδέχτηκαν καινούργια στελέχη, μεγαλώνοντας έτσι τον πληθυσμό των ατόμων που ασχολούνται με τον τομέα αυτό.

Η παρακαταθήκη

Ένας μεγαλύτερος αριθμός διαχειριστικών ομάδων θα βρίσκεται- μετά το πέρας της επενδυτικής δραστηριότητας των υφιστάμενων funds- σε θέση να διεκδικήσει με αξιώσεις την εμπιστοσύνη των επενδυτών, ανάμεσα σε αυτούς και του ΕΤαΕ.

Επιχειρήσεις δημιουργούνται και αναπτύσσονται.

Επαφές όλων αυτών των παραγόντων με τις αγορές του εξωτερικού παγιώνονται.

Σχέσεις εμπιστοσύνης θεμελιώνονται.

Το οικοσύστημα, λοιπόν, διευρύνεται και ωριμάζει. Και βρίσκεται στο σημείο να προσελκύσει επενδυτές από το εξωτερικό, να αποτελέσει ένα ακόμα ενθαρρυντικό στοιχείο στις προσπάθειες προώθησης της ελληνικής οικονομίας στο εξωτερικό από τους Έλληνες της διασποράς, να εμπνεύσει τους Έλληνες επιχειρηματίες και να θέλξει αυτούς που βρίσκονται στο εξωτερικό.