Έρευνα που βγάζει «ψεύτες» τους τραπεζίτες προκαλεί αντιδράσεις
Ο επαγγελματικός κλάδος όπου το χρήμα και το ψέμα δεν το μίσησε (σχεδόν) κανείς.
Χειραγώγηση στις αγορές συναλλάγματος, μόχλευση παραγώγων, πακέτα διασώσεων με τα λεφτά των φορολογουμένων. Ακόμη και για όσους το είχαν ξεχάσει στους καιρούς της ευδαιμονίας, η κρίση του 2008 και η σημερινή κατάσταση διαρκώς μας υπενθυμίζουν ότι οι τράπεζες δεν είναι ευαγή ιδρύματα και τα στελέχη τους δεν είναι «πρόσκοποι», από τα ανώτερα μέχρι τα πιο μικρά…
Προς πιστοποίηση αυτού, το πανεπιστήμιο της Ζυρίχης έκανε πρόσφατα μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα όσο και αμφιλεγόμενη μελέτη, που καταλήγει στο συμπέρασμα ότι απ’ όλους τους επαγγελματικούς κλάδους (εξαιρουμένης δηλαδή της… πολιτικής), ο τραπεζικός είναι αυτός που έχει περισσότερο στο «αίμα» του το ψέμα.
Στην έρευνα μετείχαν 200 τραπεζίτες, εκ των οποίων 128 από μια διεθνή τράπεζα που δεν κατονομάζεται. Χωρίστηκαν σε δύο ομάδες. Η μία κλήθηκε να απαντήσει σε επαγγελματικού και η άλλη σε προσωπικού περιεχομένου ερωτήσεις. Κι όλοι μαζί μετείχαν στη συνέχεια σε ένα ιδιότυπο παιχνίδι.
Έπρεπε να στρίψουν ένα νόμισμα δέκα φορές, με τη διαβεβαίωση ότι δεν τους παρακολουθεί κανείς και να αναφέρουν τα αποτελέσματα online στους ερευνητές. Το «καρότο» ήταν ένα ευτελές χρηματικό έπαθλο της τάξης των 20 δολ. για κάθε «σωστή» ριξιά. Σε κάποιους είχαν πει ότι αυτή θα ήταν γράμματα, σε άλλους η κορώνα.
Αντίστοιχα «πειράματα» έγιναν και σε άλλες επαγγελματικές ομάδες, π.χ. στη φαρμακοβιομηχανία, στις τηλεπικοινωνίες και στην τεχνολογία. Το συμπέρασμα; Οι τραπεζίτες είναι οι πιο επιρρεπείς στο ψέμα… μετά κέρδους, ακόμη κι εάν αυτό είναι μόλις 200 δολάρια!
Φυσικά πολλοί αμφισβήτησαν την έρευνα. «Μόνον στις ΗΠΑ, στον τραπεζικό τομέα απασχολούται πάνω από 2.000.000 άτομα. Παγκοσμίως ο αριθμός είναι πολλαπλάσιος», σχολίασε στο LinkedIn το στέλεχος της Citigroup, Φρανκ Ιλάισον. «Όπως και να το δει κανείς, {η έρευνα} δεν είναι στατιστικά αντιπροσωπευτική του κλάδου», επισημαίνει. Άσε που «τα συμπεράσματα βασίζονται στους υπαλλήλους ΜΙΑΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ», υπερθεματίζει η Έμιλι Μακόρμικ, επικεφαλής ερευνών στην επιθεώρηση «Bank Director».
Όμως ο ειδικός αναλυτής Τζον Μάξφιλντ του «Motley Fool» έχει άλλη γνώμη. «Θεωρώ ότι τα συμπεράσματα της έρευνας όχι μόνον αποτυπώνουν την πραγματικότητα για ένα συγκεριμένο υποσυνόλο των τραπεζιτών», γράφει στο CNN Money, «αλλά επίσης αποκαλύπτουν μια θεμελιώδη αλήθεια για την τρέχουσα κατάσταση του κλάδου: ότι μια μικρή, αλλά αναγνωρίσιμη μειονότητα των τραπεζιτών προκαλούν υπέρμετρη ζημία».
«Μιλώ συγκεκριμένα για τους τραπεζίτες που εμπλέκονται άμεσα ή έμμεσα στον κόσμο των υπηρεσιών χρηματοπιστωτικών συναλλαγών, όπως μετοχές, ομόλογα, εμπορεύματα, νομίσματα και παράγωγα. Το πρόβλημα με τη δράση τους είναι ότι αυτή απειλεί να διαβρώσει τη σχέση μεταξύ μιας τράπεζας και των πελατών της», μιας και πια «στις τάξεις των traders ο πελάτης είναι ένας αντίπαλος, ένας αντισυμβαλλόμενος».
Το αποτέλεσμα, υπογραμμίζει ο Τζον Μάξφιλντ, είναι «η μόλυνση της λιανικής τραπεζικής». Για να είμαι σαφής, τονίζει, «το βασικό πρόβλημα δεν συνίσται στο ότι οι συναλλαγές είναι εξ ορισμού κακές. Αντίθετα, το πρόβλημα είναι ότι το κατ’ αντιμωλίαν ήθος τους δείχνει να έχει παρεισφρήσει στο χώρο της λιανικής τραπεζικής από το 1999».
«Κατά τις περισσότερες τράπεζες, δεν υφίσταται καν τέτοιο ζήτημα, δεδομένου ότι μόνο ένας μικρός αριθμός των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων δραστηριοποιούνται ταυτόχρονα στους τομείς των επενδύσεων και της λιανικής τραπεζικής. Όμως αυτό μας οδηγεί στη μειονότητα των οργάνων και ατόμων, που έχουν στην πραγματικότητα υπηρετήσει, ως φορείς μετάδοσης, του ήθους των συναλλαγών στη λιανική τραπεζική».
«Αναφέρομαι κυρίως στα νυν και πρώην στελέχη, καθώς κι άλλα άτομα που βρίσκονται υψηλά στην ιεραρχία των μεγαλύτερων τραπεζών: της JPMorgan Chase, της Bank of America και της Citigroup (…) τα οποία φαίνεται να έχουν ρητά ή έμμεσα επιδοκιμάσει την υιοθέτηση μιας νοοτροπίας συναλλαγών στα τμήματα της λιανικής τραπεζικής».
«Το ζουμί εδώ είναι ότι υπάρχει κάτι περισσότερο από αποχρώσες ενδείξεις που να αποδεικνύουν ότι η μελέτη του πανεπιστημίου της Ζυρίχης έχει κάτι να μας πει. Δυστυχώς αυτά τα όργανα και άτομα που η μελέτη δεν φαίνεται να λαμβάνει υπόψη, είναι τα ίδια που σήμερα, λόγω του τεράστιου μεγέθους τους και του μεριδίου αγοράς, θεωρούνται οι “σημαιοφόροι“ της τραπεζικής βιομηχανίας».
