Εθνική Τράπεζα: Πότε θα αρθούν τα capital controls

Η Εθνική Τράπεζα δημοσιοποίησε έκθεση με τίτλο: «Ερμηνεύοντας τις αντοχές της ελληνικής οικονομίας», στην οποία εξηγεί πως η έγκαιρη προετοιμασία νοικοκυριών και επιχειρήσεων μετρίασε, σε σημαντικό βαθμό, τις υφεσιακές επιδράσεις από τους ελέγχους στην κίνηση κεφαλαίων.

«H επιβολή ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων και ειδικά οι περιορισμοί στην ανάληψη μετρητών –με αποκορύφωμα την τραπεζική αργία τριών εβδομάδων τον Ιούλιο -δημιούργησαν εύλογες ανησυχίες για ένα άμεσο και σημαντικό πλήγμα στην οικονομική δραστηριότητα.

Αυτή η εκτίμηση ενισχύθηκε από το εξαιρετικά υψηλό επίπεδο αβεβαιότητας που χαρακτήρισε την περίοδο Ιουνίου-Ιουλίου και τα διογκούμενα προβλήματα στη ρευστότητα της οικονομίας που δημιούργησε ο πολύμηνος αποκλεισμός της χώρας από εξωτερική χρηματοδότηση -με εξαίρεση την ΕΚΤ -σε συνδυασμό με τη ραγδαία απόσυρση τραπεζικών καταθέσεων από τα τέλη του 2014. Η επίδραση των ανωτέρω δυσμενών παραγόντων, σε συνδυασμό με τον παραδοσιακά υψηλό ρόλο των συναλλαγών σε μετρητά, επέτειναν τις ανησυχίες για ενδεχόμενη καθίζηση της οικονομικής δραστηριότητας μετά την επιβολή των ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων», αναφέρει η έκθεση της Διεύθυνσης Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας και προσθέτει:

Σε αυτή την πρώιμη εκτίμηση συνετέλεσε και η κατάρρευση των κλαδικών δεικτών εμπιστοσύνης και οικονομικού κλίματος την ίδια περίοδο οι οποίοι, υπό το βάρος της αβεβαιότητας, μειώθηκαν σε επίπεδα που προοιώνιζαν ακόμα και διψήφια μείωση του πραγματικού ΑΕΠ. Οι δείκτες αυτοί δημοσιεύονται συνήθως νωρίτερα από τους δείκτες συγκυρίας και αποτυπώνουν εκτιμήσεις για τη μελλοντική πορεία της δραστηριότητας.

«Ωστόσο, η πληροφόρηση για την πορεία της οικονομικής δραστηριότητας μέσω των στοιχείων που απορρέουν από τους δείκτες συγκυρίας που έχουν αρχίσει σταδιακά να δημοσιεύονται για το 3ο τρίμηνο του 2015, καταδεικνύουν κάμψη αλλά όχι ραγδαία συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας. Οισυγκεκριμένοι δείκτες εμφανίζουν μεγαλύτερη συσχέτιση με το ΑΕΠ και σε πολλές περιπτώσεις χρησιμοποιούνται άμεσα για την κατάρτισή του», ενώ παράλληλα σχολιάζεται:

«Η εξέλιξη αυτή είναι ιδιαιτέρως ενθαρρυντική, καθώς τα περισσότερα στοιχεία αφορούν το δίμηνο Ιουλίου-Αυγούστου με τον Ιούλιο να είναι ο μήνας επιβολής των κεφαλαιακών ελέγχων, και ειδικότερα ο μήνας της τραπεζικής αργίας τριών εβδομάδων και υπολειτουργίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Επίσης, ήταν ο μήνας κορύφωσης της αβεβαιότητας με την διακίνηση σεναρίων, σε ανώτατο επίπεδο, από ξένους αξιωματούχους ακόμη και για προσωρινή αναστολή της συμμετοχής της χώρας μας στην Ευρωζώνη.

Η επίτευξη νέας συμφωνίας για ένα τριετές πρόγραμμα χρηματοδοτικής στήριξης στις 13 Ιουλίου και η ενεργοποίησή του τον Αύγουστο, σε συνδυασμό με τη σταδιακή πορεία χαλάρωσης των κεφαλαιακών περιορισμών — ειδικά για τις επιχειρήσεις – δημιουργούν βάσιμη αισιοδοξία για υποχώρηση των πτωτικών πιέσεων στην οικονομική δραστηριότητα».

Ειδικότερα σε ό,τι αφορά στο ζήτημα των capital controls, η ανάλυση της Εθνικής Τράπεζας αναφέρει: «Η διεθνής εμπειρία αλλά και το παράδειγμα της Κύπρου δείχνουν ότι σημαντικό τμήμα των υφεσιακών πιέσεων που χαρακτηρίζουν τις περιόδους επιβολής κεφαλαιακών ελέγχων, απορρέουν κυρίως από τις πολιτικές που εφαρμόζονται προκειμένου να περιοριστούν υφιστάμενες σημαντικές μακροοικονομικές ανισορροπίες (όπως υψηλά δημοσιονομικά ελλείμματα και ελλείμματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών), καθώς και την αποστέρηση της οικονομίας από εξωτερική χρηματοδότηση» και προστίθεται:

Εκτιμήσεις της Δ/σης Οικ. Ανάλυσης της ΕΤΕ βασισμένες στα υποδείγματα πρόβλεψης βραχυπρόθεσμων και μεσοπρόθεσμων τάσεων της οικονομικής δραστηριότητας, που συνδυάζουν πληροφόρηση από δείκτες συγκυρίας και προβλεπτικούς δείκτες καθώς και εκτιμήσεις της επίδρασης της δημοσιονομικής πολιτικής, καταδεικνύουν ότι η ύφεση θα είναι σημαντικά ηπιότερη από τις επίσημες προβλέψεις το 2015. Συγκεκριμένα, το ΑΕΠ αναμένεται να μειωθεί κατά -1,3% ετησίως το 2015 (έναντι πρόβλεψης του προγράμματος για ύφεση -2,3% το 2015) με την ετήσια μεταβολή του ΑΕΠ για το 2016 να διαμορφώνεται στο -1,2%.

Η έγκαιρη ολοκλήρωση της 1ης αξιολόγησης του νέου προγράμματος και η επιτάχυνση των εισροών χρηματοδότησης από το πρόγραμμα και τους διαρθρωτικούς πόρους της ΕΕ, σε συνδυασμό με την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και τη δρομολόγηση των διαδικασιών για την ελάφρυνση του χρέους, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ακόμη ευνοϊκότερες εξελίξεις αναφορικά με την οικονομική δραστηριότητα το 2016. Οι ανωτέρω εξελίξεις αναμένεται να επιταχύνουν τη διαδικασία άρσης των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων στο 1ο εξάμηνο του 2016, εξαλείφοντας και τους κινδύνους για τον επιχειρηματικό τομέα, που απορρέουν από τη συσσώρευση στρεβλώσεων που δημιουργεί η παράταση της εφαρμογής των ελέγχων.