Έτος καταστροφικών πυρκαγιών, 2021: Ένας πλανήτης «μάχεται» με φλόγες- Οι παγκόσμιες εξελίξεις
Αντιμέτωπη με μία από τις χειρότερες αντιπυρικές περιόδους των τελευταίων δύο δεκαετιών είναι η Ευρώπη, ενώ παράλληλα τα τεράστια πύρινα μέτωπα που εξακολουθούν να μαίνονται στις Ηνωμένες Πολιτείες και στη Ρωσία καταδεικνύουν το παγκόσμιο μέγεθος των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης.
Τα νεότερα στοιχεία της ευρωπαϊκής υπηρεσίας Copernicus καταδεικνύουν ότι φέτος έχουν καταγραφεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπερδιπλάσιες μεγάλες δασικές πυρκαγιές σε σύγκριση με τον μέσο όρο της περιόδου 2008-2020, ενώ οι καμένες εκτάσεις είναι αυξημένες κατά 94%.
Τα προηγούμενα 12 χρόνια, την περίοδο έως τις 7 Αυγούστου, εκδηλώνονταν στην ΕΕ κατά μέσο όρο 473 φωτιές, οι οποίες συνολικά έκαιγαν 148.256 εκτάρια γης. Φέτος, το ίδιο διάστημα, τα περιστατικά έχουν ανέλθει στα 1.210 ενώ οι κατεστραμμένες περιοχές αντιστοιχούν σε σχεδόν 287.960 εκτάρια.
Τα δεδομένα αυτά έρχονται στον απόηχο της ανακοίνωσης του Copernicus ότι ο φετινός Ιούλιος ήταν ο δεύτερος θερμότερος που έχει καταγραφεί στην Ευρώπη και τρίτος θερμότερος παγκοσμίως. Η μέση θερμοκρασία στη Γηραιά Ήπειρο μετρήθηκε 1,4 βαθμούς Κελσίου πάνω το μέσο επίπεδο της περιόδου 1991-2020.
Ενδεικτικό της δριμύτητας της φετινής αντιπυρικής περιόδου στην ΕΕ είναι ότι την περίοδο 2008-2020 οι καμένες εκτάσεις ολόκληρου του έτους υπολογίζονταν, μεσοσταθμικά, σε περίπου 295.500 εκτάρια. Με άλλα λόγια, το 2021 ετοιμάζεται να «ισοφαρίσει» τον μέσο όρο των προηγούμενων ετών ενώ βρισκόμαστε ακόμα στις αρχές Αυγούστου.
Εκτός από καταστροφικές πυρκαγιές, το φετινό καλοκαίρι έχει σημαδευτεί επίσης από τις πολύνεκρες πλημμύρες, με εκατοντάδες νεκρούς, στην Γερμανία, την Κίνα και στο Βέλγιο. Σημειώνεται ότι ο υπουργός Εσωτερικών της Γερμανίας, Χορστ Ζεεχόφερ, δήλωσε πριν δύο εβδομάδες ότι έχει ζητήσει την ανάπτυξη συστήματος που θα στέλνει ειδικές ειδοποιήσεις στα κινητά τηλέφωνα πολιτών σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, όπως λειτουργεί το «112» στην Ελλάδα.
Φλέγεται η Μεσόγειος
Τα κράτη της νότιας Ευρώπης είναι παραδοσιακά πιο ευάλωτα όσον αφορά την εκδήλωση πυρκαγιών, όμως οι αριθμοί δείχνουν ότι το 2021 είναι σαφώς χειρότερο σε πολλές χώρες.
Ήδη στην Ιταλία, την Γαλλία, την Κύπρο, τη Ρουμανία οι καμένες εκτάσεις ήδη έχουν ξεπεράσει τον μέσο όρο της προηγούμενης δωδεκαετίας, ενώ παραπλήσια είναι η εικόνα και στον αριθμό των μεγάλων δασικών φωτιών.
Μόνο στην Ιταλία έχουν ξεσπάσει περισσότερες από 360 φωτιές που η κάθε μία έχει κάψει τουλάχιστον 30 εκτάρια (το ελάχιστο που απαιτείται για να ενσωματωθεί μία εστία στο μητρώο του Copernicus). Ο αντίστοιχος αριθμός στην Γαλλία είναι 199.
Παρόμοιες κρίσεις βρίσκονται σε εξέλιξη και σε άλλες μεσογειακές χώρες, όπως ο Λίβανος και πρωτίστως η Τουρκία. Τουλάχιστον οκτώ άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους στη γειτονική χώρα από τα τέλη Ιουλίου, ενώ οι πυροσβεστικές δυνάμεις έχουν κληθεί να αντιμετωπίσουν περισσότερες από 200 πυρκαγιές σε 47 περιοχές, όπως αναφέρει το κρατικό πρακτορείο Anadolu.
Στην πρώτη φάση μάλιστα, στην Τουρκία, καταγράφηκαν επίπεδα ρεκόρ στα θερμικά φορτία. Στις 29 Ιουλίου η εκπομπή θερμότητας ισοδυναμούσε με 18,6 γιγαβάτ, τη στιγμή που η ψηλότερη ημερήσια τιμή Ιουλίου που είχε καταγραφεί την περίοδο 2003-2020 ήταν 1,2 γιγαβάτ.
Στις φλόγες ένα από τα ψυχρότερα μέρη στον κόσμο
Οι απροσδόκητα μεγάλες φυσικές καταστροφές ξεπερνούν τα όρια της Ευρώπης και της Μεσογείου, αγγίζοντας πλέον και μερικά από τα ψυχρότερα σημεία του πλανήτη μας.
Στο Γιακούτσκ της ανατολικής Ρωσίας, που έχει την φήμη ότι είναι η ψυχρότερη σταθερά κατοικημένη πόλη στον κόσμο (η θερμοκρασία πέφτει συχνά στους -40 βαθμούς Κελσίου τον χειμώνα), οι κάτοικοι έχουν λάβει συστάσεις να μένουν μέσα ενώ ο ήλιος σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι ορατός, λόγω του καπνού που προκαλούν οι μεγάλες εστίες φωτιάς στην περιοχή της Γιακουτίας.
Οι φετινές πυρκαγιές στη Σιβηρία και την κεντρική-ανατολική Ρωσία έχουν κάψει περισσότερα από 4 εκατομμύρια εκτάρια γης. Περίπου 170 φωτιές βρίσκονται ακόμα σε εξέλιξη, παρά τις προσπάθειες 2.400 και πλέον πυροσβεστών, οι οποίοι υποστηρίζονται από στρατιώτες και εθελοντές.
Οι φωτιές είναι τόσο μεγάλες που το σύστημα CAMS του Copernicus έχει διαπιστώσει ότι η εκπομπή ρύπων στην ατμόσφαιρα φέτος είναι η δεύτερη υψηλότερη στην ιστορία, ξεπερνώντας κατά πολύ τον μέσο όρο της περιόδου 2003-2020 από τα μέσα Ιουνίου.
Οι εκπομπές στη Ρωσία είναι μέρος μιας ευρύτερης δραματικής εικόνας. Όπως δήλωσε στη «Guardian» ο Μαρκ Πάρινγκτον, επιστήμονας στο CAMS του Copernicus, οι εκπομπές του Ιουλίου παγκοσμίως ήταν οι μεγαλύτερες από το 2003, όταν άρχισαν οι μετρήσεις της ευρωπαϊκής υπηρεσίας.
Σύννεφα καπνού έχουν ταξιδέψει έως τον Ειρηνικό Ωκεανό αλλά και προς το βορρά, στον Αρκτικό Ωκεανό, ενώ σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters την προηγούμενη εβδομάδα ο καπνός έφτασε μέχρι τον Βόρειο Πόλο, ο οποίος βρίσκεται περισσότερα από 3.000 χιλιόμετρα από την Γιακουτία. Εάν ο καπνός καταλήξει στους πάγους μπορεί να επιταχύνει το λιώσιμό τους.
Την ίδια στιγμή, στην Καλιφόρνια των Ηνωμένων Πολιτειών, η φωτιά Dixie μαίνεται πλέον επί 24 ημέρες, έχοντας ήδη καταστρέψει περισσότερα από 175.000 εκτάρια γης και 184 κτίσματα, ενώ ταυτόχρονα είναι σε εξέλιξη περισσότερες από 10 άλλες μεγάλες φωτιές.
Η Dixie αποτελεί την τρίτη μεγαλύτερη πυρκαγιά στην ιστορία της πολιτείας, «πλησιάζοντας» την δεύτερη θέση. Οι πέντε μεγαλύτερες φωτιές στην ιστορία της Καλιφόρνια έχουν καταγραφεί την τελευταία τριετία, φέρνοντας στα όρια των αντοχών τους τις δυνάμεις δασοπυρόσβεσης, παρά το γεγονός ότι το 2018 η πολιτεία ξεπέρασε σε ΑΕΠ το Ηνωμένο Βασίλειο.
Η πόλη του Μπέρκλεϊ στην Καλιφόρνια ανακοίνωσε πριν λίγες ημέρες πως θα συστήσει στους κατοίκους της δενδρώδους πλαγιάς της να απομακρύνονται προληπτικά από τις εστίες τους σε περιπτώσεις που, στο μέλλον, οι καιρικές συνθήκες είναι ιδιαίτερα ευνοϊκές για την εκδήλωση πυρκαγιάς.
