Έτσι είναι να δουλεύεις στο Facebook: Ανταγωνισμός μεταξύ υπαλλήλων και μια ατμόσφαιρα… αίρεσης

Σύμφωνα με δημοσίευμα του CNBC πάνω από 12 πρώην εργαζόμενοι, που αποχώρησαν από τα τέλη του 2016 μέχρι τα τέλη του 2018 από την «κεντρική πλατεία του διαδικτυακού χωριού των ημερών μας», κατήγγειλαν -ανώνυμα, φοβούμενοι αντίποινα- ότι η ηγεσία του κολοσσού και το σύστημα αξιολόγησης των υπαλλήλων του δημιούργησαν ένα δυσμενές εργασιακό περιβάλλον με μια κουλτούρα που «θυμίζει αίρεση», αποθαρρύνει τις διαφωνίες, ενθαρρύνει τους κοντόφθαλμους στρατηγικούς σχεδιασμούς και υποχρεώνει τους εργαζομένους να παριστάνουν ότι είναι ευτυχισμένοι, ακόμη και αν το ηθικό τους έχει καταρρακωθεί.

Αυτή η κουλτούρα έχει συμβάλει στο κύμα σκανδάλων του Facebook τα τελευταία δύο χρόνια. Εκείνοι δηλώνουν ότι το Facebook θα μπορούσε να είχε εντοπίσει κάποια από αυτά τα προβλήματα νωρίτερα, αν οι υπάλληλοι ενθαρρύνονταν να παράσχουν ειλικρινές feedback. Εν μέσω αυτών των σκανδάλων, η μετοχή του Facebook έπεσε περίπου 30% το 2018 και περίπου 40% από την κορύφωσή της τον Ιούλιο, κάτι που είχε σαν αποτέλεσμα την απώλεια πάνω από 252 δισ. δολαρίων στην κεφαλαιοποίηση της αγοράς.

Στο μεταξύ, η φήμη του Facebook ως ένας από τους καλύτερους εργασιακούς χώρους στη Σίλικον Βάλεϊ ξεκινά να αλλοιώνεται. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα Glassdoor, η οποία επιτρέπει στους υπαλλήλους να κρίνουν τους χώρους εργασίας τους, το Facebook έπεσε από την πρώτη θέση μεταξύ των καλύτερων εταιρειών για εργασία στις ΗΠΑ, στο νούμερο επτά πέρυσι.

Αλλά οι εργαζόμενοι δεν παραπονιούνται στον χώρο εργασίας.

«Υπάρχει μια πραγματική κουλτούρα του “Ακόμα και αν είσαι πραγματικά δυστυχισμένος, πρέπει να συμπεριφέρεσαι σαν να αγαπάς αυτό το μέρος”», δήλωσε ένας πρώην υπάλληλος που αποχώρησε τον Οκτώβριο. «Δεν είναι φυσιπολογικό να συμπεριφέρεσαι σα να είναι ο καλύτερος εργασιακός χώρος», συμπλήρωσε.

Μέσα στην φούσκα

Πρώην υπάλληλοι περιγράφουν μια προσέγγιση, όπου σημαντικές αποφάσεις λαμβάνονται από την ηγεσία της εταιρείας και οι υπάλληλοι αποθαρρύνονται από το να εκφράσουν διαφωνία.

Για παράδειγμα, σε μια συνάντηση στις αρχές του 2017, ένας υπάλληλος ρώτησε τον αντιπρόεδρο του Facebook, Ντέιβιντ Φίσερ, μια δύσκολη ερώτηση για το πρόγραμμα της εταιρείας. Ο Φίσερ μπορεί να απάντησε, αλλά μέσα σε λίγες ώρες ο υπάλληλος και οι μάνατζέρ του δέχθηκαν θυμωμένες κλήσεις από την ομάδα που τρέχει συγκεκριμένο πρόγραμμα, δήλωσε ο υπάλληλος αυτός.

«Δεν αισθάνθηκα ότι επρόκειτο για ένα περιβάλλον που ενθάρρυνε πραγματικά την ύπαρξη του “αυθεντικό εαυτό” και την ύπαρξη διαφωνιών, γιατί όσες φορές το έκανα, δεχόμουν πάντα κλήσεις», δήλωσε ο πρώην μάνατζερ, που έφυγε από την εταιρεία στις αρχές του 2018.

Ένας πρώην υπάλληλος περιέγραψε αυτή τη νοοτροπία ως μια «φούσκα» στην οποία βρίσκεται η εταιρεία, στην οποία οι υπάλληλοι αποθαρρύνονται από το να δίνουν επικριτικό feedback στους μάνατζερ ή σε κρίσιμες αποφάσεις της εταιρείας. «Είμαι κάπως απογοητευμένος με αυτό, γιατί δεν έχουμε πραγματικά σκληρές συζητήσεις. Χρειάζεται να το καταλάβουμε», ανέφερε ο υπάλληλος χαρακτηριστικά.

Μη δείχνετε αδυναμία

Αλλά, το μεγαλύτερο παράπονο των υπαλλήλων εστιάζεται στο σύστημα αξιολόγησης των εργαζομένων, που λαμβάνει χώρα δυο φορές το χρόνο, ένα σύστημα σύνηθες στη Σίλικον Βάλεϊ. Στη διαδικασία αυτή σημαντικό μέρος παίζουν στο Facebook και οι ανώνυμες αξιολογήσεις από συναδέλφους, πράγμα που όπως λένε οι πρώην εργαζόμενοι, ασκεί πίεση στους υπαλλήλους να χτίζουν φιλικές σχέσεις με όσο το δυνατόν περισσότερους -ακόμη και με άτομα που δεν «ταιριάζουν τα χνώτα τους» ή αντιπαθούν- ώστε να αποσπούν τη θετική τους γνώμη. «Είναι τρόπον τινά σαν διαγωνισμός δημοτικότητας», είπε ένας μάνατζερ.

Οι αξιολογήσεις αυτές αναγκάζουν τους εργαζομένους να τρέχουν αλαφιασμένοι κάθε Ιούνιο και Δεκέμβριο, δουλεύοντας μέχρι αργά το βράδυ και παραμελώντας τις οικογένειές τους, για να ανταποκριθούν στις προσδοκίες και τους στόχους παραγωγικότητας που έχουν θέσει οι «κεφαλές».

Για παράδειγμα, ένας υπάλληλος που αποχώρησε πρόσφατα από την εταιρεία δήλωσε ότι δέχτηκε κριτική από ένα μάνατζερ γιατί ο υπάλληλος δεν είχε παραστεί σε μια εκδήλωση χτισίματος της ομάδας εκτός δουλειάς. Εκείνη την περίοδο, το άτομο αυτό περνούσε ένα διαζύγιο. Αξίζει να σημειωθεί πως οι υπάλληλοι δεν είναι υποχρεωμένοι να παραβρίσκονται σε εκδηλώσεις μετά το ωράριό τους, σύμφωνα με εκπρόσωπο του Facebook, συμπληρώνοντας στη συνέχεια ότι η συνεργασία είναι σημαντική στην εταιρεία.

Ειρωνικά, ένας από τους καλύτερους τρόπους να κατανοήσει κανείς την αγωνιώδη προσπάθεια των υπαλλήλων να είναι αρεστοί, είναι να τους ακολουθήσει κανείς στο ίδιο το Facebook. Οι υπάλληλοι εκθειάζουν τα πρότζεκτ της εταιρείας και δημοσιεύουν κάθε έκθεση στα πλεονεκτήματα του να δουλεύεις στο Facebook ή στη θετική επίδραση που έχει η εταιρεία στον κόσμο. Αυτό είναι μέρος του «σόου» για τους συναδέλφους, τους μάνατζερ και τους πρώην υπαλλήλους της εταιρείας.

Πώς βαθμολογούνται οι υπάλληλοι

Δύο φορές το χρόνο, αυτό το feedback μεταξύ συναδέλφων συμπεριλαμβάνεται στις συναντήσεις βαθμονόμησης, όπου δίνεται στους υπαλλήλους ένας από επτά βαθμούς. Οι μάνατζερ συνομιλούν με τους ομότιμους συναδέλφους τους για να βαθμολογήσουν τους υπαλλήλους σε όλα τα επίπεδα κάτω από τους ίδιους. Καθώς εξελίσσεται αυτή η διαδικασία βαθμολόγησης ανεβαίνει όλο και πιο ψηλά η ιεραρχία.

Βέβαια, υπάρχει ένα όριο που εκτείνεται σε όλη την εταιρεία και αφορά το ποσοστό των υπαλλήλων που μπορούν να λάβουν ένα συγκεκριμένο βαθμό. Έτσι, κατά τη διάρκεια της διαδικασίας βαθμολόγησης, οι μάνατζερ καταλήγουν να συναγωνίζονται μεταξύ τους για την εξασφάλιση υψηλών βαθμών.

Βέβαια, το Facebook δεν είναι η μόνη εταιρεία που χρησιμοποιεί σύστημα αξιολόγησης απόδοσης των υπαλλήλων όπου ένα ποσοστό των υπαλλήλων είναι συνδεδεμένο με ένα συγκεκριμένο βαθμό. Αυτό το σύστημα εγκαθιδρύθηκε για πρώτη φορά από τον Τζακ Γουέλς στην General Electric στην δεκαετία του 1990. Το σύστημα αυτό βοηθά τις εταιρείες να συγκρίνουν τους υπαλλήλους τους και να υπολογίσουν αντικειμενικά την απόδοσή τους, αλλά το σύστημα αυτό είναι επίσης πιθανό να προκαλέσει δυσπιστία μεταξύ των υπαλλήλων και να δημιουργήσει ένα πιο τεταμένο κλίμα.

«Αν έχεις ένα κλίμα που είναι εντελώς ανταγωνιστικό όπως η Wall Street, αυτό το σύστημα λειτουργεί αρκετά καλά», δήλωσε πρώην εργαζόμενος του Facebook. «Αλλά αν έχεις υπαλλήλους που έρχονται στη δουλειά για να μάθουν νέα πράγματα και να είναι μέλη μιας ομάδας, αυτό πρόκειται για μια πολύ δυσάρεστη αναντιστοιχία», υπογράμμισε.