Eurobank: Πώς ο τουρισμός και τα ενοίκια κρατούν «ψηλά» τον πληθωρισμό στην Ελλάδα
Ο κλάδος των υπηρεσιών «φρενάρει» προς το παρόν την περαιτέρω αποκλιμάκωση του πληθωρισμού του γενικού δείκτη τιμών (3,1% τον Ιανουάριο 2025 και εκτίμηση για 3% τον Φεβρουάριο 2025), με τις κατηγορίες των ξενοδοχείων-καφέ-εστιατορίων και των ενοικίων να έχουν σημαντικό ρόλο σε αυτό το αποτέλεσμα. Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγει η Eurobank στο τελευταίο οικονομικό της δελτίο «7 Ημέρες Οικονομία», στο οποίο παρουσιάζει τα πιο πρόσφατα στοιχεία σε ό,τι αφορά τον πληθωρισμό στην Ελλάδα.
Ο πληθωρισμός στα αγαθά διατηρείται σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα, παρά ταύτα μια πιθανή περαιτέρω αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου και πιθανές εντάσεις στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα λόγω πολιτικών προστατευτισμού διεθνώς συνιστούν ανοδικούς κινδύνους, δηλαδή δύνανται να ενισχύσουν εκ νέου τον πληθωρισμό στα αγαθά. Δεδομένων των πολιτικών στο δημοσιονομικό και το νομισματικό πεδίο, η ένταση των γεωπολιτικών εξελίξεων, η σχέση μισθών και παραγωγικότητας της εργασίας, η ανισορροπία ανάμεσα στη ζήτηση και την προσφορά ακινήτων και η πορεία των μεταρρυθμίσεων αναφορικά με την ενίσχυση του ανταγωνισμού, αποτελούν σημαντικούς παράγοντες για την εξέλιξη του πληθωρισμού στην Ελλάδα βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), ο πληθωρισμός στην Ελλάδα, μετρούμενος βάσει του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΕνΔΤΚ), αυξήθηκε στο 3,1% τον Ιανουάριο του 2025, από 2,9% τον Δεκέμβριο του 2024, παραμένοντας υψηλότερος έναντι της Ευρωζώνης και του μεσοπρόθεσμου στόχου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ). Από τις 12 κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών που συνθέτουν τον ΕνΔΤΚ, η υψηλότερη αύξηση των τιμών καταγράφηκε στα ξενοδοχεία-καφέ-εστιατόρια (7,1%) και ακολούθησαν: ένδυση και υπόδηση (5,7%), στέγαση, νερό, ηλεκτρικό αέριο και άλλα καύσιμα (5,4%), υγεία (3,5%), αναψυχή πολιτιστικές δραστηριότητες (3,1%), μεταφορές (2,7%), εκπαίδευση (2,6%), άλλα αγαθά και υπηρεσίες (2,1%), επικοινωνίες (1,2%), αλκοολούχα ποτά και καπνός (0,7%), διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά (-0,1%) και διαρκή αγαθά-είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες (-0,3%).
Αποκλιμάκωση από το υψηλό 30ετίας
Μετά την αποκλιμάκωσή του από τα υψηλά 30ετιας τον Σεπτέμβριο του 2022 (12,1%), ο πληθωρισμός στην Ελλάδα τους τελευταίους 17 μήνες (Σεπ-23 με Ιαν-25) κυμαίνεται γύρω από έναν μέσο όρο της τάξης του 3,1% (2,4% για την Ευρωζώνη τους τελευταίους 16 μήνες). Διαχωρίζοντας τον γενικό δείκτη τιμών σε αγαθά και υπηρεσίες παρατηρούμε ότι από το 2ο εξάμηνο 2024 ο πληθωρισμός στα αγαθά κινείται κατά μέσο όρο καθοδικά, ενώ ο αντίστοιχος στις υπηρεσίες ανοδικά . Αναλυτικά, ο πληθωρισμός στα αγαθά, από 2,7% τον Απρ-24 διαμορφώθηκε στο 1,0% τον Ιαν-25, ενώ αντιθέτως ο πληθωρισμός στις υπηρεσίες, από 3,4% τον Μαϊ-24 ανήλθε στο 5,6% τον Ιαν-24. Συνεπώς, ο κλάδος των υπηρεσιών συγκρατεί προς το παρόν την περαιτέρω αποκλιμάκωση του πληθωρισμού στην Ελλάδα (παρόμοια αποτελέσματα ισχύουν και για την Ευρωζώνη).
Τι οδήγησε την αποκλιμάκωση και τι τη συγκράτηση
Ποιες κατηγορίες αγαθών οδήγησαν στην αποκλιμάκωση του πληθωρισμού του γενικού δείκτη τιμών των αγαθών; Ποιες κατηγορίες υπηρεσιών οδήγησαν στην επιτάχυνση του πληθωρισμού του γενικού δείκτη τιμών των υπηρεσιών;
Σε ό,τι αφορά τα αγαθά, καθοριστικό ρόλο έχει παίξει η μείωση του πληθωρισμού των τροφίμων, με την τελευταία παρατήρηση να διαμορφώνεται στο -0,5%. Στην αντίθετη κατεύθυνση κινείται ο πληθωρισμός στην κατηγορία του ηλεκτρικού, αερίου και άλλων καυσίμων λαμβάνοντας ξανά θετικές τιμές (4,3% τον Ιαν-25). Μια πιθανή περαιτέρω αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου συνιστά έναν ανοδικό κίνδυνο για τον πληθωρισμό των αγαθών. Επιπρόσθετα, ανοδικούς κινδύνους συνιστούν και οι εντεινόμενες πολιτικές προστατευτισμού λόγω των προβλημάτων που δύνανται να προκαλέσουν στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα και το διεθνές εμπόριο.
Σε ό,τι αφορά τις υπηρεσίες, από τις αρχές του 2024 καταγράφεται επιτάχυνση του πληθωρισμού στις κατηγορίες των ενοικίων και των ξενοδοχείων-καφέ-εστιατορίων (9,2% και 7,1% αντίστοιχα τον Ιαν-25). Η εν λόγω εξέλιξη συνδέεται με την αύξηση της ζήτησης ακινήτων λόγω τουρισμού και λόγω επενδυτικών σκοπών σε συνδυασμό με τη χαμηλή προσφορά ακινήτων και τα αυξημένα κόστη κατασκευής. Αυτό αποτυπώνεται και στις τιμές των διαμερισμάτων με τον σχετικό δείκτη να υπολείπεται μόλις κατά 1,3% σε σχέση με τα προς κρίσης χρέους επίπεδα (γ’ τρίμηνο 2024 vs γ’ τρίμηνο 2008).
Επιπρόσθετα, τα ξενοδοχεία-καφέ-εστιατόρια αποτελούν κλάδο εντάσεως εργασίας με αποτέλεσμα το κόστος των παρεχόμενων υπηρεσιών να επηρεάζεται σημαντικά από την άνοδο των μισθών (π.χ. λόγω της στενότητας της αγοράς εργασίας στα τουριστικά επαγγέλματα). Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι προσεγγίζοντας τον αποπληθωριστή των ταξιδιωτικών εισπράξεων βάσει του δείκτη τιμών των ξενοδοχείων-καφέ-εστιατορίων, η πραγματική μεταβολή των ταξιδιωτικών εισπράξεων το 2024 υπολογίζεται στο -0,8% (5,4% σε τρέχουσες τιμές).
